ఒక దేశంలో నాణ్యమైన, ఆరోగ్యకరమైన మానవ వనరులు లభించడం వెనక మహిళల వివాహ వయసు, వారి ఆరోగ్యం, పోషకాహార లభ్యత... తదితరాలు ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తాయి. కుటుంబ ఆలనపాలనలో, ఆర్థిక సామాజిక క్రమశిక్షణలో తల్లి పాత్ర కీలకం. 2018 జాతీయ నేర రికార్డుల బ్యూరో (ఎన్‌సీఆర్‌బీ) గణాంకాల ప్రకారం, గృహహింస సమస్య అత్యధికంగా ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. పరిణతి చెందని వయసులో చేసిన పెళ్లిళ్లూ ఇందుకు కారణమే. కేంద్ర ప్రభుత్వం ఇటీవల మహిళల వివాహ వయసు పెంచేందుకు టాస్క్‌ఫోర్స్‌ ఏర్పాటు చేసింది. గత సంవత్సరం ఆగస్టులో ఈ అంశంపై దాఖలైన ప్రజాప్రయోజన వ్యాజ్యాన్ని విచారించిన దిల్లీ హైకోర్టు స్త్రీ పురుషుల వివాహ వయసు సమానంగా ఉండటంపై అభిప్రాయాలు చెప్పాలంటూ కేంద్ర ప్రభుత్వానికి, లా కమిషన్‌కు నోటీసులు జారీ చేసింది. స్త్రీ, పురుషులకు వివాహ వయసు వేర్వేరుగా ఉండటం రాజ్యాంగ నిబంధనల ఉల్లంఘనే కాకుండా పితృస్వామిక వాదనను బలపరుస్తూ, మహిళా హక్కులు హరించడమేనని పిటిషనర్ ఆరోపించారు. 125 దేశాల్లో స్త్రీ, పురుష వివాహ వయసు సమానంగా ఉండగా మన దేశంలోనే ఈ విచక్షణ ఎందుకని ప్రశ్నించారు.
బాల్య వివాహాలతో అనేక సమస్యలు
బాల్య వివాహాల నిరోధక చట్టం (శారదా చట్టం-1929) వివాహ వయసును బాలికలకు 14, బాలురకు 18 సంవత్సరాలుగా నిర్ధారించింది. బాల్య వివాహాలవల్ల పిల్లలు లైంగిక వేధింపులకు గురవుతారని వాటి నుంచి రక్షణ కల్పించే ఉద్దేశంతో 2006లో బాల్య వివాహాల నిరోధక చట్టం వివాహ వయసును మహిళలకు 18, పురుషులకు 21 సంవత్సరాలుగా నిర్ధారించింది. చట్టాలు వయసును నిర్దేశించినా, ఆయా మతాలు తమ కట్టుబాట్ల ప్రకారమే వివాహ వయసు నిర్ధారించుకొని ఆచరిస్తున్నాయి. కేంద్ర గణాంకాల మంత్రిత్వ శాఖ అంచనాల ప్రకారం సగటు భారతీయ మహిళ వివాహ వయసు 22 సంవత్సరాలు. యునిసెఫ్‌ గణాంకాల ప్రకారం 47 శాతం అమ్మాయిలు 18 సంవత్సరాల వయసులోపు, 18 శాతం 15 సంవత్సరాల లోపే పెళ్లి పీటలు ఎక్కుతున్నారు. జాతీయ కుటుంబ సర్వే (2015-16) ప్రకారం దేశంలోని 11 రాష్ట్రాల్లో అత్యధికంగా బాల్య వివాహాలు జరుగుతున్నాయని, 30 శాతం బాలికలు 18వ సంవత్సరం నిండేసరికే మొదటి బిడ్డకు జన్మనిస్తున్నట్లు నివేదిక తెలిపింది. బిహార్‌, మధ్యప్రదేశ్‌, ఉత్తర్‌ప్రదేశ్‌, రాజస్థాన్‌, ఝార్ఖండ్‌లలో ఎక్కువగా బాల్య వివాహాలు నమోదయ్యేవి కానీ ఈ సర్వేలో బెంగాల్‌ మొదటి స్థానాన్ని ఆక్రమించింది. పొరుగు దేశాల వలసలే ఇందుకు కారణంగా చెబుతున్నారు. ప్రపంచ మాతాశిశు మరణాల్లో దక్షిణాసియా దేశాల్లోనే 24 శాతం చోటుచేసుకుంటున్నట్లు ఐక్యరాజ్యసమితి నివేదిక పేర్కొంది. బాల్య వివాహాలు బాలికల అభివృద్ధికి అవరోధాలుగా మారుతున్నాయి.