దేశంలో ఇటీవల మూడు కీలక పరిణామాలు సంభవించాయి. అవి- ఇండియాలో అమెరికన్‌ కార్ల కంపెనీ ఫోర్డ్‌ తన దుకాణాన్ని మూసివేయడం (Ford Company Closed in India); జాతీయ నమూనా సర్వే కార్యాలయం (ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ఓ) నిర్వహించిన అఖిల భారత రుణాలు, పెట్టుబడుల సర్వే (ఏఐడీఎస్‌-2019) విడుదల; గ్రామాల్లో వ్యవసాయ భూకమతాలపై మరొక ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ఓ నివేదిక వెల్లడి. ఆ మూడింటికీ సంబంధం లేనట్లు కనిపించినా భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలను, కొవిడ్‌ వల్ల పరిస్థితులు తీవ్రతరమైన తీరును అవి వెలుగులోకి తెచ్చాయి. ఆ సమస్యలను తక్షణం పరిష్కరించకపోతే దేశం ఆర్థికంగా మరింత అధోగతిలోకి జారిపోయే ప్రమాదం ఉంది. భారతీయ గ్రామీణ ప్రజలు (Rural Debt) అప్పులపాలైపోయారని ఎన్‌ఎస్‌ఎస్‌ఓ సర్వేలు తేల్చిచెప్పాయి. ప్రజలు అప్పుల ఊబి నుంచి బయటపడాలంటే దేశార్థికం వేగంగా తేరుకుని పెద్దయెత్తున ఉపాధి అవకాశాలు సృష్టించాలి. వారి చేతిలో డబ్బు ఆడకపోతే వస్తుసేవలకు గిరాకీ పడిపోయి ఆర్థిక వ్యవస్థ ఇప్పుడప్పుడే పైకి లేవలేని దుస్థితి ఏర్పడుతుంది. ఇండియాలో తమ కార్లకు గిరాకీ తగ్గిపోవడం వల్లనే అక్కడ ఉత్పత్తి కార్యకలాపాలను మూసివేస్తున్నామని ఫోర్డ్‌ కంపెనీ ప్రకటించింది. భారతీయుల కొనుగోలు శక్తి క్షీణించిందనడానికి అదే నిదర్శనం.
అరకొర ఆదాయాలతో సతమతం
ప్రజలు ఆదాయం పెంచుకోవడానికి అప్పులు చేస్తే అది వారి భవిష్యత్తుకు, దేశ ఆర్థికాభివృద్ధికి మేలు చేస్తుంది. కానీ, దేశంలో 60శాతం రుణ గ్రహీతలు ఆదాయం పెంపునకు కాకుండా ఇళ్లు కొనడానికి, వస్తుసేవల వినియోగానికి అప్పులు చేశారని ఏఐడీఎస్‌ వెల్లడించింది. 2012లో గ్రామీణ కుటుంబ సగటు రుణాలు రూ.32,522; అవి 2019కల్లా రూ.74వేలకు ఎగబాకాయి. పలు రాష్ట్రాల్లో గ్రామీణులు సంస్థాగత రుణాలతోపాటు వడ్డీ వ్యాపారుల నుంచీ రుణాలు తీసుకోక తప్పడం లేదు. బ్యాంకులు, సహకార సంస్థల ద్వారా రుణాలిస్తే
సామాన్యులు వడ్డీ వ్యాపారుల దగ్గరికి వెళ్ళాల్సిన అగత్యం తప్పుతుందనే ఉద్దేశంతో ప్రభుత్వాలు చేపడుతున్న పథకాల వల్ల ప్రయోజనం ఉండటం లేదు. పల్లె ప్రజలు ఎక్కడపడితే అక్కడ అప్పులు చేయనిదే కుటుంబం నడవని పరిస్థితి ఏర్పడినట్లు స్పష్టమవుతోంది. వాళ్ల అరకొర సంపాదనలో సింహభాగాన్ని వడ్డీ వ్యాపారుల కిస్తీలకు ధారపోయాల్సి వస్తున్నందువల్ల వస్తుసేవల కొనుగోలుకు చేతిలో ఏమీ మిగలడం లేదు. వస్తు గిరాకీ, వినియోగం తగ్గిపోయినప్పుడు ఉత్పత్తి మందగిస్తుంది. ఉపాధి అవకాశాలు కోసుకుపోతాయి. కొవిడ్‌ సమయంలో ఆసుపత్రి ఖర్చుల కోసం అప్పులు చేయక తప్పని అగత్యం నెలకొంది. పిల్లల చదువులు, గృహ నిర్మాణం కోసం అప్పులు చేయడం ఎటూ ఉన్నదే. దేశ జనాభాలో దిగువ శ్రేణికి చెందిన 70శాతం ఇప్పటికే గరిష్ఠ స్థాయిలో రుణాలు తీసుకున్నారని రిజర్వు బ్యాంకు గణాంకాలు సూచిస్తున్నాయి. ఇక వారికి కొత్తగా అప్పులు చేసే స్తోమత లేదు. కొవిడ్‌ వల్ల దెబ్బతిన్న దేశార్థికం మళ్ళీ కోలుకొని ఉపాధి అవకాశాలు, వ్యాపారాలు గణనీయంగా పెరిగితేనే జనం చేతిలో డబ్బు ఆడి, అప్పుల నుంచి బయటపడగలుగుతారు. కొవిడ్‌ కాలంలో ఉద్యోగాలు కోల్పోయిన లక్షల మంది మళ్ళీ ఇంతవరకు ఉద్యోగాల్లో కుదురుకోలేదు. గతంలో పనుల కోసం పట్టణాలకు వలస వెళ్ళినవారిలో రెండు నుంచి అయిదు కోట్లమంది కొవిడ్‌ దెబ్బకు మళ్ళీ పల్లెలకు తిరిగివచ్చారు. వారందరికీ ఉపాధి చూపగల శక్తి వ్యవసాయ రంగానికి లేదు. ఉన్న పనుల కోసం పోటీ ఎక్కువై వేతనాలు పడిపోయాయి. పట్టణాల నుంచి తిరిగివచ్చిన వారు వ్యవసాయేతర పనులు చేసుకుంటూనో, కోళ్లు పశువుల పెంపకం ద్వారానో జీవనం గడపాల్సి వస్తోంది. చిన్నాచితకా పనులు, అరకొర ఆదాయాలతో గ్రామీణులు సతమతమవుతున్నారు. ఫలితంగా ఆర్థిక వ్యవస్థలో గిరాకీ తగ్గిపోయింది.
ఉపాధి పెరిగితేనే...