- 1947... ఒకవైపు పోరాడి గెలుచుకున్న స్వాతంత్య్రం... మరోపక్క ఎటు చూసినా పేదరికం...
- అది... గాలివానలో చిగురుటాకులా కంపిస్తున్న స్వేచ్ఛా భారతం.
- 2022... ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశం... ఆహారధాన్యాల ఉత్పత్తిలో స్వయం సమృద్ధి...
- ఇది... విశ్వవేదిక మీద సుస్థిర స్థానాన్ని పదిలపరుచుకున్న ఆత్మనిర్భర భారతం.
- ఏడున్నర దశాబ్దాల్లో ఎంత మార్పు..!
నిజానికి ఆనాడు ఈ దేశం ముందున్న సవాళ్లు ఎన్నో. పరిణతి గల విద్యావేత్తలూ దూరదృష్టి గల నేతలూ ప్రజావసరాలకు అనుగుణంగా పరిశ్రమలను నెలకొల్పిన వ్యాపారవేత్తలూ స్వావలంబనకు బాటవేసిన శాస్త్రవేత్తలూ... అందరూ కలిసి ఒక్కటొక్కటిగా సమస్యలను పరిష్కరించారు.
- ఐదు వందలకు పైగా ఉన్న చిన్న రాజ్యాలన్నిటినీ కలిపేసి సువిశాల భారతావనికో చక్కని రూపమిచ్చారు.
- ప్రచ్ఛన్నయుద్ధంతో కుతకుతలాడుతున్న అగ్రరాజ్యాల జోలికి పోకుండా అలీన విధానంతో ప్రపంచదేశాల మనసు దోచారు.
- అణుపరీక్షలైనా అంతరిక్ష పరిశోధనలైనా ఆర్థిక సంస్కరణలైనా... ప్రజాసంక్షేమమే లక్ష్యంగా ముందుకు సాగారు.
- నాటి 36 కోట్ల జనాభా నేడు 138 కోట్లయింది. ఐదుకోట్ల టన్నులుగా ఉన్న ఆహారధాన్యాల ఉత్పత్తి 30 కోట్ల టన్నులు దాటింది.
- స్వాతంత్య్రం వచ్చాక ప్రధాన రంగాల్లో మన ప్రయాణం ఎక్కడ నుంచి ఎక్కడికి వచ్చిందో ఒక్కసారి వెనక్కి తిరిగి చూసుకుంటే...
ఆకలి రాజ్యం నుంచి అన్నపూర్ణగా...
1974... స్వాతంత్య్రం వచ్చి పాతికేళ్లు దాటింది. అయినా 58 కోట్ల జనాభాకి చాలినంత ఆహారం దేశంలో లేదు. రుతుపవనాలు సహకరించలేదు, చమురు ధరలు పెరగడంతో ఎరువులూ లేవు... వెరసి ధాన్యం ఉత్పత్తి బాగా తగ్గిపోయింది. మరి ప్రజల ఆకలి తీర్చేదెలా..? అప్పటికే బ్రిటన్‌, కెనడా, అర్జెంటీనా, ఆస్ట్రేలియా, సోవియట్‌ యూనియన్‌... ఇలా పలు దేశాలనుంచి ధాన్యం దిగుమతి చేసుకున్నాం. అమెరికా నుంచి అయితే 1950-70 మధ్య ఏకంగా పది బిలియన్‌ డాలర్ల(దాదాపు ఎనభై వేలకోట్ల రూపాయలు) సాయం అందింది. మళ్లీ ఆ దేశాన్నే అడగడానికి నోరు రాక... అడక్కుండా ఆకలి తీర్చడమెలాగో తెలియక... అడకత్తెరలో పోకచెక్కలా నలిగిపోయింది ప్రభుత్వం. చివరికి అనధికారికంగా కబురంపితే... 'కష్టపడి పండించుకున్న పంటని ఎంతకాలమని ఆ పేదదేశం ఒళ్లో కుమ్మరించాలీ' అంటూ అక్కడివారు ఎదురుతిరుగుతున్నారని రాసింది న్యూయార్క్‌ టైమ్స్‌.
నిజానికి 1947లో కిలో బియ్యమైనా లీటరు పాలైనా పన్నెండు పైసలే. కానీ అసలు దిగుబడే చాలినంత లేదే. స్వాతంత్య్రం రాగానే మొదట తిండిగింజల దిగుబడిని పెంచడానికి భూ సంస్కరణల్ని అమలు చేశారు. ప్రాజెక్టులు కట్టారు. సొంతంగా ఎరువుల తయారీ మొదలెట్టారు. అయినా పెరుగుతూనే ఉన్న జనాభాకి ఉత్పత్తి ఏమాత్రం సరిపోయేది కాదు. ఇంతలో విదేశాల్లో హరిత విప్లవం ఊపందుకుంది. ఆ స్ఫూర్తితో భారత వ్యవసాయ పరిశోధనా సంస్థ కూడా హైబ్రిడ్‌ వంగడాల తయారీలో నిమగ్నమైంది. మొట్టమొదట గోధుమ, తర్వాత వరి, జొన్న, మొక్కజొన్న... ఇలా అన్నిరకాల ధాన్యాల్లోనూ హైబ్రిడ్‌ వంగడాల్ని తేవడంతో క్రమంగా ధాన్యం ఉత్పత్తి పెరిగింది. అలా హరిత విప్లవం దేశాన్ని అన్నపూర్ణగా మార్చింది.
పాడి విషయంలోనూ అంతే. పాలనీ, పాల ఉత్పత్తుల్నీ టన్నుల కొద్దీ యూరప్‌ నుంచి దిగుమతి చేసుకుంటున్న రోజుల్లో తొలి పాల ఉత్పత్తిదారుల సహకార సంఘాన్ని గుజరాత్‌లోని ఆనంద్‌లో ప్రారంభించారు త్రిభువన్‌దాస్‌ పటేల్‌. వర్ఘీస్‌ కురియన్‌ 1950లో దాన్ని అమూల్‌ (ఆనంద్‌ మిల్క్‌ ఉత్పాదక్‌ లిమిటెడ్‌)గా మార్చారు. అయితే పాల దిగుబడి ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు మిగిలిపోయిన పాలను పొడిగా మార్చే సాంకేతికత యూరప్‌ దేశాలకు మాత్రమే తెలుసు. దాన్ని మనతో పంచుకోడానికి వారు ఒప్పుకోలేదు. పైగా 'మీరు తాగేది గేదెపాలు. ఆవుపాలని తప్ప గేదెపాలని పొడిగా మార్చడం సాధ్యంకాద'న్నారు.
ఆ సమయంలో అమెరికా నుంచి తనను చూసిపోయేందుకు వచ్చిన డెయిరీ ఇంజినీర్‌ హెచ్‌ఎం దలాయాని అమూల్‌లో పనిచేసేందుకు ఒప్పించారు వర్ఘీస్‌. దలాయా పరిశోధన పుణ్యమా అని పాలపొడి సమస్య పరిష్కారమైంది. నెస్లే, గ్లాక్సోలకు దీటుగా పాల ఉత్పత్తులను తయారుచేయడం మొదలెట్టింది అమూల్‌. దేశంలో పాలవెల్లువకు స్ఫూర్తిగా నిలిచింది. ఇప్పుడు పాలు, పప్పుధాన్యాల ఉత్పత్తిలో, మసాలా దినుసుల ఉత్పత్తీ ఎగుమతుల్లోనూ మనదేశం ప్రపంచంలోనే మొదటి స్థానంలో ఉండగా; వరి, గోధుమ, చెరకు, వేరుశనగ, పండ్లు తదితరాల దిగుబడిలో రెండోస్థానంలో ఉంది.
ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యమని...
డెబ్భై ఐదేళ్ల క్రితం మన సగటు ఆయుష్షు 32 ఏళ్లు మాత్రమే. ఆ తర్వాత మెరుగైన వైద్య సౌకర్యాల వల్ల మరణాల రేటు బాగా తగ్గడంతో ఇప్పుడది దాదాపు డెబ్భైఏళ్లకు చేరింది. స్వాతంత్య్రం వచ్చిన మూడు దశాబ్దాల్లో ఆరోగ్య సేవల రంగం గణనీయంగా పురోగమించింది. మన శాస్త్రవేత్తలు మశూచి, ప్లేగు వ్యాధుల్ని నిర్మూలించగలిగారు. కలరా మరణాలను తగ్గించి, మలేరియాని అదుపులోకి తెచ్చారు. 1983లో మొదటిసారి జాతీయ ఆరోగ్య విధానాన్ని రూపొందించారు. ఆ తర్వాత పంచవర్ష ప్రణాళికల్లో ఆరోగ్యానికి ప్రాధాన్యమిచ్చారు. 1990వ దశకం వరకూ కూడా పోలియో పీడిస్తూనే ఉంది. 1994 నాటికి ప్రపంచంలోని అరవై శాతం పోలియో కేసులు మనదేశంలోనే ఉండేవి. విస్తృత అవగాహన కల్పిస్తూ వ్యాక్సినేషన్‌ ప్రక్రియపై దృష్టి పెట్టడంతో ఆ తర్వాత రెండు దశాబ్దాలకే 'పోలియో రహిత భారతం' సాకారమైంది.
ముఖ్యంగా చెప్పుకోదగ్గ విషయం- కాన్పు సమయంలో తల్లీబిడ్డల మరణాలను బాగా తగ్గించగలగడం. ఆరోజుల్లో- వెయ్యి కాన్పులైతే అందులో 190 మంది పిల్లలు పురిట్లోనే కన్నుమూసేవారు. లక్ష ప్రసవాలు జరిగితే రెండువేల మంది తల్లులు ప్రాణాలు కోల్పోయేవారు. దాన్ని మెల్లమెల్లగా తగ్గిస్తూ పిల్లల మరణాలను వెయ్యి జననాల్లో 27కి, తల్లుల మరణాలను లక్షలో 103కీ తగ్గించగలిగాం.
ఆనాడు దేశమంతా కలిసి 50 వేలమంది డాక్టర్లు ఉంటే ఇప్పుడు 16 లక్షల మంది ఉన్నారు. 725 ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలుంటే ఇప్పుడు 30 వేలున్నాయి. 1948లో బీసీజీ వ్యాక్సిన్‌ తయారీ లేబొరేటరీని ప్రారంభించిన నాటి నుంచి నేటి కొవిడ్‌ వ్యాక్సిన్‌ వరకూ ఎన్నో వ్యాక్సిన్లు స్వదేశంలో తయారుచేసుకోవడమే కాదు, ప్రపంచానికి 50 శాతం వ్యాక్సిన్లను సరఫరా చేస్తున్నది మన దేశమే. జనరిక్‌ ఔషధాల ఉత్పత్తిలో మొదటిస్థానం, మొత్తంగా మందుల తయారీలో మూడోస్థానం... మనదే. 80శాతం ఎయిడ్స్‌ మందుల్ని సరఫరా చేస్తున్నది భారతదేశమే. గతేడాది దాదాపు పాతిక బిలియన్‌ డాలర్ల విలువైన మందుల్ని ఎగుమతి చేశాం.
చదువుతో ప్రగతికి పునాది
విద్య లేనివాడు వింతపశువు అని నమ్మే సంస్కృతి మనది. అలాంటిచోట స్వాతంత్య్రం వచ్చినప్పుడు అక్షరాస్యత 12శాతమే ఉండటానికి కారణం... వలస పాలకులు బలవంతంగా రుద్దిన ఇంగ్లిష్‌ విద్యావిధానమే. నలందా, తక్షశిల లాంటి ప్రపంచ ప్రఖ్యాత విశ్వవిద్యాలయాలు పరిఢవిల్లిన నేల ఇది. దేశాన్ని పాలించిన రాజులంతా పౌరులకు విద్యగరపడం ప్రభుత్వ బాధ్యతగా భావించినవారే. కానీ వలసపాలన మన విద్యావిధానాన్ని కూకటి వేళ్లతో కూల్చివేసింది.
ఇంగ్లిష్‌ విద్యను మన దేశానికి తెచ్చిన మెకాలే ఉద్దేశం- భారతీయుల్లో ఆత్మన్యూనతను పెంచడం. తెల్లవారు గొప్పవారనీ వారి విద్యలూ విలువలూ ఉన్నతమైనవనీ చెప్పడం ద్వారా భారతీయులను కించపరచడం. మొత్తం భారతీయ, అరేబియన్‌ సాహిత్యాన్నంతా కలిపినా తమ దేశ లైబ్రరీలోని ఒక అరలో పుస్తకాల పాటి చేయవని వ్యాఖ్యానించిన వ్యక్తి అతడు. ఇంగ్లిషువారి అభిరుచుల్నీ అభిప్రాయాల్నీ విలువల్నీ భారతీయులు అర్థం చేసుకుని బాధ్యతగల గుమస్తాలుగా పనిచేయాలన్న ఉద్దేశంతో వారు తమ విద్యావిధానాన్ని ఇక్కడ ప్రవేశపెట్టారు. పాశ్చాత్యుల్ని అనుకరించడమే ఆధునికత అన్న అభిప్రాయాన్ని భారత సమాజంలో చొప్పించారు. మన వారసత్వాన్ని మనమే మర్చిపోయేలా చేశారు.
నిజానికి పైథాగరస్‌ సిద్ధాంతానికి మూలరూపాన్ని కనిపెట్టిన బౌధయాన(క్రీ.పూ.800) భారతీయుడు. 'ఫిబొనాచి సీక్వెన్స్‌'ని అతనికన్నా ఎంతో ముందే భారతీయులైన గోపాల, హేమచంద్రలు రాశారు. సున్నానీ దశాంశ విధానాన్నీ కనిపెట్టిందీ, 'పై' విలువను లెక్కించడమెలాగో చెప్పిందీ భారతీయులే. భూమి గుండ్రంగా ఉందని చెప్పి దాని వ్యాసార్థాన్ని లెక్కించిన ఆర్యభట్ట మనవాడే. సైన్సు మనదేశంలో ఐదువేల సంవత్సరాలనుంచే ఉంది. క్రీ.పూ.800లోనే సుశ్రుతుడు 300 శస్త్రచికిత్సల గురించి రాశాడు. ఆధునిక శస్త్రచికిత్స పరికరాలకు అతడు పేర్కొన్న పరికరాలే మూలం.
కానీ ఇలాంటివన్నీ విదేశీయుల పేరుమీద మనం చదువుకుంటున్నాం. అప్పుడెప్పుడో ఎందుకూ... తరతరాలుగా మనం వాడుతున్న పసుపూ వేపల్లో ఔషధ గుణాలను తామే గుర్తించినట్లు పాతికేళ్ల క్రితం అమెరికా పరిశోధకులు పేటెంట్లు తీసుకున్నారు.