Data Protection Bill 2022 : ప్రస్తుత సైబర్‌ ప్రపంచంలో అడుగడుగునా ప్రమాదాలు పొంచి ఉంటున్నాయి. పౌరుల వ్యక్తిగత గోప్యత ప్రశ్నార్థకమవుతోంది. అనేక సైబర్‌ సంస్థలు, ఈ–కామర్స్, డిజిటల్ మార్కెటింగ్‌ సర్వీసు సంస్థలు వినియోగదారుల డేటాను ఇష్టానుసారం సేకరిస్తున్నాయి! వీటి దూకుడుకు కళ్లెం వేసేలా ఇప్పటికే చాలా దేశాలు పకడ్బందీ చట్టాలు చేశాయి. ఆ చట్టాలను ఉల్లంఘించిన పక్షంలో భారీ జరిమానాలు విధిస్తున్నాయి. ఇప్పుడు మన దేశంలోనూ కేంద్ర ప్రభుత్వం డిజిటల్ వ్యక్తిగత డేటా పరిరక్షణ బిల్లు-2023 తీసుకురానుంది.
అందుకు సంబంధించిన బిల్లును పార్లమెంట్ వర్షాకాల సమావేశాల్లో ప్రవేశపెట్టేందుకు బుధవారం కేంద్ర మంత్రి వర్గం ఆమోదం తెలిపింది. నిబంధనలను ఉల్లంఘిస్తే ప్రైవేటు లేదా ప్రభుత్వ సంస్థలు రూ. 250 కోట్ల వరకు జరిమానా చెల్లించాలని పలు ప్రతిపాదనలను ఆ బిల్లులో పొందుపరిచింది. ఈ నేపథ్యంలో ఓ సారి బిల్లులో ఏఏ అంశాలు ఉన్నాయో తెలుసుకుందాం.
ఇప్పటివరకు మన దేశంలో వ్యక్తిగత డేటా పరిరక్షణకు ప్రత్యేకంగా చట్టం లేదు. వ్యక్తిగత డేటా వినియోగం 2000 ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ చట్టం మాత్రమే అమల్లో ఉంది. అయితే ఈ చట్టం ద్వారా వ్యక్తిగత డేటాకు తగిన రక్షణ లేదని సర్వత్రా విమర్శలు వ్యక్తమయ్యాయి. దీంతో దేశంలోని డేటా భద్రతకు సంబంధించిన అంశాలను పరిశీలించడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం 2017లో జస్టిస్ బీఎన్ శ్రీకృష్ణ అధ్యక్షతన డేటా భద్రతపై నిపుణుల కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది. ఆ కమిటీ జులై 2018లో తన నివేదికను సమర్పించింది.
ఆ కమిటీ సిఫార్సుల ఆధారంగా ఏడాది తర్వాత 2019లో వ్యక్తిగత డేటా రక్షణ ముసాయిదా బిల్లును పార్లమెంట్లో ప్రవేశపెట్టింది. ఆ తర్వాత బిల్లు జాయింట్ పార్లమెంటరీ కమిటీకి చేరింది. ఆ కమిటీ 2021 డిసెంబర్లో తన నివేదికను సమర్పించింది. అయితే ముసాయిదా బిల్లు పట్ల సర్వత్రా విమర్శలు వ్యక్తమైన వేళ.. 2022 ఆగస్ట్లో ముసాయిదా బిల్లును కేంద్రం ఉపసంహరించుకుంది. ఆ తర్వాత 2022 నవంబరులో కేంద్ర ఎలక్ట్రానిక్స్‌, ఐటీ మంత్రిత్వశాఖ.. ప్రజల నుంచి సూచనలు స్వీకరించింది. ఆ సమయంలో 21,660 మంది స్పందించారు. వీటన్నింటినీ పరిగణనలోకి తీసుకుని.. వివిధ సంస్థలతో సంప్రదింపులు జరిపి ముసాయిదాకు తుదిరూపునిచ్చింది కేంద్ర ప్రభుత్వం. వర్షాకాల సమావేశాల్లో పార్లమెంట్లో బిల్ ప్రవేశపెట్టనుంది.
అసలు వ్యక్తిగత డేటా అంటే ఏంటి?
ముసాయిదా బిల్లు ప్రకారం.. వ్యక్తిగత డేటా అంటే ఓ వ్యక్తికు సంబంధించిన పేరు, అడ్రస్, వాహన నంబర్ మొదలగు సమాచారం. ఒక వ్యక్తిని గుర్తించడానికి మనం ఉపయోగించే ఏ సమాచారమైనా వ్యక్తిగత డేటా కిందకు వస్తుంది.
ఈ బిల్లు లక్ష్యమేంటి?
వ్యక్తిగత డేటా వినియోగాన్ని పరిమితం చేయడం ఈ బిల్లు లక్ష్యం కాదు. డేటాను వినియోగించే వ్యాపార సంస్థ ప్రయోజనాలను రక్షించడం మధ్య సమతుల్యతను సాధించడమే ఈ బిల్లు లక్ష్యం. దీన్ని సాధించడానికి సంస్థలు.. తప్పనిసరిగా కట్టుబడి ఉండాల్సిన నిబంధనలతో బిల్లు రూపొందించింది కేంద్రం. సదరు వ్యక్తులు.. తమ డేటాను యాప్లు, వెబ్‌సైట్‌ల నుంచి తీసుకోవడానికి బిల్లు.. అనేక హక్కులను కల్పించనుంది.