క్యూబా అనగానే మనకు గుర్తుకొచ్చే రూపం.. సైనిక దుస్తులు, కొద్దిపాటి గెడ్డం, నోట్లో హవానా చుట్టతో కనిపించే ఫిడెల్‌ క్యాస్ట్రో! దాదాపు అయిదు దశాబ్దాల పాటు క్యూబాకు తిరుగులేని నాయకుడిగా ఉండి, అమెరికా సామ్రాజ్యవాద విధానాలను ధైర్యంగా ఎదుర్కొని తన దేశానికి విభిన్నమైన వ్యక్తిత్వాన్ని, గుర్తింపును అందించిపెట్టిన మహోన్నత నాయకుడాయన. కమ్యూనిస్టు తరహా పాలన విధానాలకు అనుగుణంగా క్యూబాను ఆయన తీర్చిదిద్దారు. ఆ తరవాత వచ్చిన ఆయన సోదరుడు రౌల్‌ క్యాస్ట్రో సైతం చాలా కాలం పాటు సోదరుడి విధానాలకే కట్టుబడ్డారు.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థలను అతలాకుతలం చేసిన కరోనా మహమ్మారి క్యూబానూ పట్టికుదిపింది. ఈ నేపథ్యంలోనే అనేక దశాబ్దాల తరవాత దేశంలోని కొన్ని రంగాలను ప్రైవేటీకరిస్తూ క్యూబా ప్రభుత్వం నిర్ణయం తీసుకుంది. ఇప్పటిదాకా కేవలం 127 రంగాలలో మాత్రమే ప్రైవేటు ఉద్యోగాలు, వ్యాపారాలకు; పెట్టుబడులకు అక్కడ అవకాశం ఉండేది. ఇప్పుడు ఆ సంఖ్య 2000కు చేరుకుంది! అంటే, క్యూబా సైతం ప్రైవేటు పెట్టుబడులకు ద్వారాలు తెరిచేసిందన్న మాట.
రక్షణ, ఆరోగ్యం వంటి కొన్ని రంగాలను మినహాయించి దాదాపు ఏ రంగంలోనైనా ఎవరైనా ప్రైవేటు ఉద్యోగాలతో పాటు తమకు నచ్చిన రంగంలో కొత్త వ్యాపారాలు ప్రారంభించేందుకు అవకాశం ఏర్పడింది. కేశాలంకరణ, టైర్ల మరమ్మతులు, కల్లుగీత వంటి అతి కొద్ది వృత్తులను మాత్రమే గతంలో క్యూబన్లు ప్రైవేటుగా చేయగలిగేవారు. అంతర్జాలం అందుబాటులోకి వచ్చి, విస్తృతంగా అవకాశాలు తలుపు తడుతున్నా ప్రభుత్వ ఆంక్షల కారణంగా వాటిని అందిపుచ్చుకోలేకపోతున్నామన్న నిరాశా నిస్పృహలూ క్యూబన్లలో ఉన్నాయి. అలాంటిది ఇప్పుడు ఏకంగా రెండు వేల విభిన్న రంగాల్లో ఉద్యోగాలకు, స్వయం ఉపాధికి అక్కడ అవకాశం లభించడం విశేష పరిణామం.
సరళీకరణ పథంలో కమ్యూనిస్టు దేశం
స్వేచ్ఛావాణిజ్య భావన అంటేనే ఆమడ దూరంలో ఉండే క్యూబాలోని కమ్యూనిస్టు నాయకులకు ఈ కొత్త అడుగులు కొంచెమైనా నచ్చుతున్నట్లు లేవు. దీనివల్ల తాము ఎన్నాళ్లనుంచో అడ్డుకుంటూ వస్తున్న అమెరికా పెట్టుబడిదారులు ఏదో ఒక దొంగదారిలో తమ దేశంలో ప్రవేశించి, క్రమంగా ఆర్థిక వ్యవస్థపై పట్టుసాధించి, తద్వారా తమ అస్తిత్వాన్ని దెబ్బకొడతారేమోనన్నది వారి భయం. స్వేచ్ఛావాణిజ్య విధానాల అమలులో తమకు ఏమాత్రం తొందరపాటు లేదని, అదే సమయంలో ప్రస్తుతం ప్రారంభించిన విధానాలను నిలువరించే ఉద్దేశమూ లేదని క్యూబా ప్రభుత్వ వర్గాలు వ్యాఖ్యానిస్తున్నాయి. ప్రస్తుతం క్యూబా కమ్యూనిస్టు పార్టీ అధినేతగా ఉన్న రౌల్‌ క్యాస్ట్రో మరో రెండు నెలల్లో ఆ పదవి నుంచి తప్పుకొనే సూచనలు కనిపిస్తున్నాయి.
రెండు ప్రధాన సంస్కరణలు