అసోం, మిజోరాం మధ్య వివాదం రోజు రోజుకూ ముదురుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో కేంద్ర హోం శాఖ రంగంలోకి దిగి చర్యలు చేపట్టిన దరిమిలా- సరిహద్దు వివాదాన్ని చర్చలతో పరిష్కరించుకొంటామని ఇరు రాష్ట్రాలు సంయుక్త ప్రకటన జారీ చేశాయి. తాజాగా అసోం ప్రభుత్వం ప్రజలకు చేసిన సూచనను రద్దుచేసింది.
మిజోరం పౌరుల్లో అసంతృప్తి
ఈశాన్య రాష్ట్రాల్లో పర్వతాలు ఎక్కువగా ఉండటంతో భూమిని సాగుకు సిద్ధం చేయడం కష్టమైన పని. దీంతో మైదాన ప్రాంతాలకు గిరాకీ ఎక్కువ. గతంలో ఆంగ్లేయులు టీ తోటల కోసం నిర్ణయించిన సరిహద్దులనే కొనసాగించడం అసోం-మిజోరం మధ్య వివాదానికి కారణమైంది. 1933లో మణిపూర్, బరాక్లోయ (అస్సాం), లుషాయ్ హిల్స్ (నేటి మిజోరం) సరిహద్దులను నిర్ధారించారు. ఈ సమయంలో బ్రిటిష్ పాలకులు మిజో తెగల అభిప్రాయం తెలుసుకోలేదు. మైదాన ప్రాంతం అసోంలోకి వెళ్ళిపోగా- పర్వత ప్రాంతాలు మిజోలకు మిగిలాయి. ఆ అసంతృప్తి వారిలో బలంగా ఉండిపోయింది. వాస్తవానికి అవిభాజ్య అసోం ప్రభుత్వం లుషాయ్ హిల్స్ సరిహద్దులను నిర్ధారించేందుకు 1950ల్లో సర్వే మొదలుపెట్టింది. కానీ, సర్వే విభాగ కార్యాలయానికి దుండగులు నిప్పుపెట్టడంతో ఈ ప్రయత్నం నిలిచిపోయింది. మిజోరం రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు 1933 నాటి సరిహద్దులనే ఆధారంగా చేసుకోవడం స్థానికంగా మరింత చిచ్చు రగిల్చింది. తమ ప్రజలకు వందేళ్లుగా అనుబంధం ఉన్న ప్రాంతాన్ని మిజోరం సరిహద్దుగా భావిస్తుంటే, అస్సాం మ్యాప్లో ఉన్న సరిహద్దును పరిగణనలోకి తీసుకొంటోంది. ఈ వివాదం 2016 నుంచి తీవ్రరూపం ధరించడం మొదలైంది. ఈ అయిదేళ్లలో దాదాపు 200 ఘర్షణలు చోటుచేసుకొని, 40 కేసులు నమోదయ్యాయి. 2008, 2018, 2020, 2021 సంవత్సరాల్లో ఉద్రిక్త పరిస్థితులు తలెత్తాయి.
మరో వివాదం..
ఇటీవల రిజర్వు అటవీ భూముల విషయంలో మరోసారి వివాదం చెలరేగింది. దీంతో ఈశాన్య రాష్ట్రాల మధ్య సయోధ్య కుదిర్చేందుకు హోంశాఖ మంత్రి అమిత్ షా షిల్లాంగ్ చేరుకొని చర్చలు జరిపారు. ఈ పర్యటన ముగిసిన 48 గంటల్లోనే లైలాపూర్, వైరెంగ్తే మధ్య కాల్పులు చోటు చేసుకొన్నాయి. ఇరు రాష్ట్రాల నేతలు, అధికారుల బాధ్యతారాహిత్యంతో ఈ వివాదం మరింత ముదిరింది. కాల్పుల ఘటనకు ముందే మిజోరంలోని ఐజీ స్థాయి అధికారి ఒకరు తుపాకులు వాడతామని హెచ్చరించడం గమనార్హం. ఘటన తరవాత సైతం ఆ రాష్ట్ర ఎంపీ వన్లాల్వెనా 'ఈసారి అందర్నీ కాలుస్తాం' అంటూ బెదిరించారు. రోహింగ్యాల శిబిరాల కోసం అసోం ప్రభుత్వం తమ ప్రజలను అటవీ ప్రాంతంలోకి రానివ్వడం లేదని మిజోరం ముఖ్యమంత్రి జోరాంథాంగా భావిస్తున్నారు. అసోం ముఖ్యమంత్రి సహా 200 మందిపై మిజోరంలో తొలుత వివిధ సెక్షన్ల కింద కేసులు నమోదు చేశారు. ఇలాంటి చర్యలు ఇరు రాష్ట్రాల ప్రజల మధ్య సంబంధాలను దెబ్బతీస్తున్నాయి.