ఉగ్రస్వరూపం, వరాహ ముఖం కలిస్తే వారాహిదేవి. చక్రం, ఖడ్గం ధరించిన ఈ దేవి ఆలయంలోని భూగర్భంలో ఉంటుంది. కేవలం పూజారి మాత్రం రోజూ పొద్దున్నే తెల్లవారు జామున ఆలయానికి వెళ్లి అమ్మవారికి అభిషేకాలూ ఇతర పూజా కార్యక్రమాలూ నిర్వహించి హారతి ఇచ్చేసి గర్భగుడి తలుపులను మూసేస్తాడు. ఆ తరువాత ఆలయానికి వచ్చే భక్తులు ఈ గుడి తలుపులకు ఉండే రెండు రంధ్రాల నుంచే అమ్మవారిని దర్శించుకోవాల్సి ఉంటుంది. అది కూడా... ఒక రంధ్రం నుంచి చూస్తేనే అమ్మవారి ముఖం కనిపిస్తుంది. మరోదాంట్లోంచి వారాహిదేవి పాదాలను చూడొచ్చు. ఒకవేళ ఎవరైనా భక్తులు పూలు పట్టుకెళ్తే వాటిని భద్రపరిచి మర్నాడు తెల్లవారు జామున అమ్మవారికి సమర్పిస్తారు. అంతేకాదు ఈ ఆలయంలోని అమ్మవారికి అలంకారం చేసే ముందు పూజారి కూడా కళ్లకు గంతలు కట్టుకుంటాడని చెబుతారు. కాశీలో ఉన్న ఈ క్షేత్రం అత్యంత మహిమాన్వితమైనదిగా పేర్కొంటారు. ఆషాఢమాసంలో నవరాత్రుల పూజలు అందుకునే ఈ దేవి గ్రామదేవతగా కాశీని కాపాడుతోందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.
స్థలపురాణం
దుర్గాదేవి రక్తబీజుడు అనే రాక్షసుడిని సంహరించేందుకు తన శరీరం నుంచే సప్తమాతృకలను సృష్టించినప్పుడు... వరాహమూర్తి నుంచి వారాహి శక్తి ఉద్భవించిందట. ఆ వారాహిదేవి రక్తబీజుడిపైన కూర్చుని తన దంతాలతో అతణ్ణి అంతమొందించిందని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. కాశీఖండం ప్రకారం... శివుడు అరవై నాలుగుమంది యోగినులను కాశీకి పంపించాడట. వాళ్లందరికీ కాశీ పట్టణం నచ్చడంతో అక్కడే ఉండిపోయేందుకు సిద్ధమయ్యారట. ఆ యోగినులలో వారాహి దేవి కూడా ఉందనీ... అప్పటినుంచీ అమ్మవారు కాశీని దుష్టశక్తుల నుంచి కాపాడే గ్రామదేవతగా వ్యవహరిస్తోందనీ ప్రతీతి. వారాహిదేవి సూరాస్తమయమయ్యేసరికి ఆలయం నుంచి బయటకు వచ్చి కాశీ నగర సంచారం చేసి తిరిగి తెల్లవారుజామున గుడికి చేరుకుంటుందట. అలా వచ్చినప్పుడే పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఆ తరువాత దేవి విశ్రాంతి తీసుకుంటుందని అంటారు. అమ్మవారిది ఉగ్రస్వరూపం కావడంతోపాటూ, ఆమె ప్రశాంతతకు భంగం కలగకుండా ఉండేందుకే తలుపులు మూసేస్తారని చెబుతారు.
వరప్రదాయిని