నేల విడిచి సాము చేయొద్దని సామెత! చేస్తే కుప్పకూలుతారనేది అందులో దాగిన హెచ్చరిక! కానీ రష్యా-ఉక్రెయిన్‌ల యుద్ధం నానాటికీ ఆ దిశగానే సాగుతోంది. రష్యా-అమెరికాల మధ్య ప్రచ్ఛన్న యుద్ధాన్ని తిరగదోడిన ఈ పోరు నేలతో పాటు నింగికీ చేరేలా ఉంది. ఉక్రెయిన్కు సాయం చేస్తున్న 'ఉపగ్రహాలను కూలగొడతాం' అంటూ రష్యా తాజాగా చేసిన బెదిరింపు.. అందుకు అమెరికా తదితర దేశాల ఉరుములే ఇందుకు నిదర్శనం! అసలీ అంతరిక్షంలోని ఉపగ్రహాలను కూలకొడతానని రష్యా ఎందుకంటోంది? వీటిని కూలగొట్టే వ్యవస్థలేంటి? కూలిస్తే ఏం జరుగుతుంది?
ఏశాట్స్‌...
రష్యా హెచ్చరికతో యాంటీ శాటిలైట్‌ ఆయుధాల (ఏశాట్స్‌) పేరు తెరపైకి వచ్చింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశ మవుతోంది. ఏశాట్స్‌ అంటే.. ఉపగ్రహాలను ధ్వంసం చేసే లేదా.. నియంత్రించే ఆయుధాలు. అంటే మిలిటరీ సహా వివిధ ప్రయోజనాల నిమిత్తం అంతరిక్షంలోకి పంపిస్తున్న ఉపగ్రహాలను ఈ ఆయుధాల ద్వారా నిర్వీర్యం చేస్తారు. ఎవరి దేశానికి చెందిన ఉపగ్రహాలను వారే ధ్వంసం చేసుకోవటం ఇప్పటిదాకా జరుగుతోంది. అయితే.. ఈ సాంకేతికతతో ఇతరులఉపగ్రహాలను కూడా ధ్వంసం చేయొచ్చు. అదే జరిగితే అంతరిక్షంలో యుద్ధం మొదలైనట్లే! ఇప్పుడు రష్యా బెదిరిస్తున్నది అదే!
ప్రచ్ఛన్నంలో మొదలై..
ఏశాట్స్‌ల రూపకల్పన ప్రచ్ఛన్నయుద్ధ కాలంలో మొగ్గ తొడిగింది. 1957లో అప్పటి సోవియట్‌ యూనియన్‌ తొలి ఉపగ్రహం స్పుత్నిక్‌ను విజయవంతంగా ప్రయోగించగానే.. అమెరికా ఆందోళన చెందింది. అంతరిక్షంలో ఉపగ్రహాల ద్వారా సోవియట్‌ యూనియన్‌ అణ్వస్త్రాలను మోహరిస్తుందనే అనుమానంతో అమెరికా తొలి యాంటీ శాటిలైట్‌ మిసైల్‌ (ఏశాట్స్‌)ను తయారు చేసింది. దానిపేరు బోల్డ్‌ ఒరాయన్‌. ఇదో బాలిస్టిక్‌ క్షిపణి. దీనికి పోటీగా సోవియట్లు కో ఆర్బిటల్స్‌ పేరుతో ఏశాట్స్‌ను రూపొందించారు. వీటిని ప్రత్యేకంగా ప్రయోగించాల్సిన అవసరం లేకుండా.. ఉపగ్రహంతోపాటే కక్షలో తిరుగుతుంటాయి. అవసరం లేదనుకున్ననాడు దాన్ని పేల్చగానే.. ఉపగ్రహం కూడా పేలిపోతుంది. దీనికి పోటీగా పేలుడు లేకుండా కక్ష్యలో వేగాన్నే ఆయుధంగా చేసుకుని ఉపగ్రహాన్ని పేల్చేసే సరికొత్త ఏశాట్స్‌ను అమెరికా తెచ్చింది. ఇలా ఉపగ్రహాలను కూల్చే ఆయుధాల్లో సరికొత్త ఆవిష్కరణలు సాగుతున్నాయి. 2007లో చైనా, 2019లో భారత్‌లు కూడా సొంతగా ఏశాట్స్‌ ప్రయోగించే సత్తా సంపాదించుకున్నాయి. ఉపయోగపడని, కాలం చెల్లిన ఉపగ్రహాలను ఆయా దేశాలు ఈ ఏశాట్స్‌ ద్వారా ధ్వంసం చేస్తుంటాయి. మొత్తానికి ఈ ఏశాట్స్‌ కారణంగా అంతరిక్షంలో చెత్త పేరుకుపోతోంది. ఆ చెత్తంతా భూమి చుట్టూ కక్ష్యలో తిరుగుతోంది.
నాలుగు దేశాలకే సత్తా..
ప్రస్తుతానికి ప్రపంచంలో ఈ ఏశాట్స్‌ను ప్రయోగించగల సత్తా గల దేశాలు నాలుగే. అవి అమెరికా, రష్యా, చైనా, భారత్‌! ఇజ్రాయెల్‌కు కూడా ఈ సంపత్తి ఉందని అంటారు. కానీ అధికారికంగా ఆదేశమైతే ఏశాట్స్‌ను ప్రయోగించలేదు. రెండు రకాలుగా ఈ ఏశాట్స్‌ను ఉపయోగించి ఉపగ్రహాలను ధ్వంసం చేస్తారు. మొదటిది- కక్ష్యలో ఉన్న ఉపగ్రహాలను డ్రోన్లు, బాలిస్టిక్‌ క్షిపణులు, ఇతర పేలుడు పదార్థాలతో భౌతికంగా ఢీకొట్టించి పేల్చి వేయటం. రెండోది- భౌతిక దాడి కాకుండా సైబర్‌ దాడి ద్వారా ఉపగ్రహాన్ని పనిచేయనివ్వకపోవటం. దాని ఫ్రీక్వెన్సీలను ఆపేయటం. ఈ దాడి భూమిపై నుంచి కూడా చేయొచ్చు.