అమెరికా అంటే... అగ్రరాజ్యం, శతాబ్దాల తరబడి ప్రజాస్వామ్య వ్యవస్థగల దేశం, లిఖితపూర్వక రాజ్యాంగాలకు మార్గదర్శి.. ఇలా ఎన్నెన్నో ప్రత్యేకతలు చెప్పుకోవచ్చు. కానీ అధ్యక్ష ఎన్నికలు వచ్చేసరికి అక్కడ ఉన్నంత గందరగోళం ప్రపంచంలో ఇంకెక్కడా కనిపించదు. 20-20 క్రికెట్‌ను తలపించే పోటీ ఉన్నా చివరికి గెలుపెవరిదో తేల్చడం కష్టం. వ్యవస్థలోనే అడుగడుగునా లోపాలు ఉన్నాయి. ఎక్కువ ఓట్లు వచ్చినా విజేత కాలేని పరిస్థితి ఇక్కడే కనిపిస్తుంది.
తమ పార్టీకి అనుకూలంగా ఉండే ప్రాంతాలన్నింటినీ కలిపి ఒక నియోజకవర్గంగా మార్చుకొనే సౌలభ్యమూ ఇక్కడే ఉంది! 'జెర్రీ మాండరింగ్‌'గా పిలిచే ఈ ఏర్పాటును అధికారంలో ఉన్న పార్టీలు ఎప్పటికప్పుడు తమకు అనుకూలంగా మలచుకుంటాయి. అక్రమాలకు ఇక్కడే బీజం పడుతుంది. తదుపరి ప్రక్రియల్లోనూ ఇవి కొనసాగుతుంటాయి. ఈ లోపాలను ఒక్కొక్కటిగా పరిశీలిస్తే...
జాతీయ స్థాయి నిబంధనలూ లేవు
అధ్యక్ష ఎన్నికల విషయంలో జాతీయ స్థాయి ఏకరూప నిబంధనలు లేవు. ఓట్ల నమోదు, ఎలక్టోరల్‌ కాలేజీ, పోస్టల్‌ బ్యాలెట్‌ తదితర అంశాల్లో.. ఏ రాష్ట్రానికి ఆ రాష్ట్రమే అన్నట్టుగా నిబంధనలు ఉంటాయి. అందుకే ఏదైనా సమస్య వచ్చినప్పుడు ఏ రాష్ట్రం నిబంధనల ఆధారంగా తేల్చాలన్నది కష్టంగా మారుతుంది.
గుర్తింపు కార్డులది మరో సమస్య
ఓటు వేసేముందు గుర్తింపు కార్డులు చూపించడం అన్ని ప్రజాస్వామ్య దేశాల్లో సర్వసాధారణంగా మారింది. ఇందుకు దాదాపుగా ఒకేలాంటి నిబంధనలు ఉంటాయి. అయితే అమెరికాలో మాత్రం దేన్ని గుర్తింపుకార్డుగా పరిగణిస్తారో, దేన్ని తిరిస్కరిస్తారో తేల్చి చెప్పడం కష్టం.
ఓటేయకుండా అడ్డంకులు
కొన్ని వర్గాలకు ఓటు హక్కు లేకుండా చేయడం, ఓటు ఉన్నా దాన్ని వేయకుండా అడ్డంకులు కలిగించడం ఇక్కడి పార్టీల సాధారణ లక్షణం. స్వేచ్ఛాయుత ఎన్నికలన్న మాటేగానీ కొన్ని వర్గాల వారికి ఓటేసే భాగ్యం దక్కదు.
ఎన్నికల సంఘాలు రాజకీయమయం
రాష్ట్రాల్లోనే ఎన్నికల సంఘాలు ఉంటాయి. మొత్తం 50 రాష్ట్రాలకుగానూ 33 చోట్ల రాజకీయ నాయకులను ప్రధాన ఎన్నికల కమిషనర్లుగా నియమించుకునే వెసులుబాటు ఉంది. వారి వ్యక్తిత్వం ఆధారంగానే ఎన్నికల సంఘాల నిష్పక్షపాత వ్యవహారశైలి ఆధారపడి ఉంటుంది. చాలా చోట్ల ఎన్నికల కమిషనర్లు పార్టీ పరంగా నిర్ణయాలు తీసుకోవడం వల్ల వివాదాలకు ఆస్కారం కలుగుతోంది.
అధికారాలు లేని అధికారులు