రాజ్యం లేదా సంఘవిద్రోహ శక్తుల చేతుల్లో మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనకు గురైన బాధితుల పక్షాన యువ న్యాయవాదులు నిలబడి, చట్టపరంగా ఆ చర్యలను బలంగా తిప్పికొట్టాలని సుప్రీంకోర్టు తదుపరి ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్ ఎన్‌.వి.రమణ పిలుపునిచ్చారు. ప్రజలకు వారి హక్కులపై అవగాహన కల్పించటంతో పాటు అవసరమైనప్పుడు మార్గదర్శకత్వం అందించాలని సూచించారు. ఇవన్నీ బరువైన బాధ్యతలే అయినా.. వాటిని యువ న్యాయవాదులు సమర్థంగా మోయగలరని తాను నమ్ముతున్నట్లు పేర్కొన్నారు. నిజం మాట్లాడాల్సిన సందర్భంలో మౌనంగా ఉండటం పిరికితనమేనన్న మహాత్మాగాంధీ వ్యాఖ్యల్ని గుర్తుంచుకోవాలన్నారు. సామాజిక మార్పు మార్గనిర్దేశకులుగా యువతపై ఎంతో బాధ్యత ఉందని, మాట్లాడలేని వారి తరఫున గళం వినిపించాలని పిలుపునిచ్చారు. విశ్వవిద్యాలయంలో నేర్చుకున్న నైపుణ్యాల్ని చట్టబద్ధ పాలన (రూల్‌ ఆఫ్‌ లా) పరిరక్షణ కోసం వినియోగించాలన్నారు.
విశాఖపట్నంలోని దామోదరం సంజీవయ్య జాతీయ న్యాయ విశ్వవిద్యాలయం 4, 5, 6, 7వ స్నాతకోత్సవాలు వర్చువల్ విధానంలో ఆదివారం జరిగాయి. ఆంధ్రప్రదేశ్‌ హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి, విశ్వవిద్యాలయ కులపతి జస్టిస్ అరూప్‌ కుమార్‌ గోస్వామి స్నాతకోత్సవాన్ని నిర్వహించి పట్టభద్రుల వివరాల్ని ప్రకటించారు. ఉపకులపతి డాక్టర్‌ ఎస్‌.సూర్యప్రకాశ్‌, రిజిస్ట్రార్‌ ఇన్‌ఛార్జి కె.మధుసూదనరావు పాల్గొన్నారు. ముఖ్యఅతిథిగా హాజరైన జస్టిస్ ఎన్‌.వి.రమణ స్నాతకోపన్యాసం చేస్తూ.. సమాజానికి తిరిగివ్వడం నాగరిక పౌరుడి లక్షణమన్నారు. యువ న్యాయవాదులు తాము ఎదిగి వచ్చిన సమాజాన్ని, తమపై ఎన్నో ఆశలు పెట్టుకున్న దేశాన్ని వెనుదిరిగి చూడాలని సూచించారు. మన సంస్కృతి, గొప్ప తత్వవేత్తల విజ్ఞానం, కాలపరీక్షకు నిలబడిన విలువల ఆధారంగా ముందుకెళ్లాలని మార్గనిర్దేశం చేశారు. ఆయన ప్రసంగంలోని ప్రధానాంశాలివీ..
పెండింగ్‌ కేసులకు నాసిరకం న్యాయవిద్య కూడా ఓ కారణం
దేశవ్యాప్తంగా 1,500కు పైగా న్యాయ కళాశాలలు ఉన్నాయి. వాటి నుంచి లక్షన్నర మంది పట్టభద్రులు వస్తున్నారు. ధనవంతులకే న్యాయవాద వృత్తి పరిమితమన్న భావన తప్పని ఈ సంఖ్య నిరూపిస్తోంది. న్యాయవిద్య అవకాశాలు పెరగటంతో అన్ని వర్గాలవారూ ఈ వృత్తిలోకి వస్తున్నారు. అయితే కళాశాలల నుంచి బయటకొస్తున్న పట్టభద్రుల్లో న్యాయవాద వృత్తిని చేపట్టేందుకు సిద్ధంగా ఉన్నవారు 25% కంటే తక్కువే. దేశంలో నాణ్యతలేని న్యాయ కళాశాలలు పెద్దసంఖ్యలో ఉండటం ఆందోళనకరం. ఇది న్యాయవ్యవస్థ దృష్టిలో ఉంది. దాన్ని సరిదిద్దేందుకు ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి. నాసిరకం న్యాయవిద్య వల్ల దేశంలో పెండింగ్‌ కేసుల సంఖ్య పెరిగిపోతోంది. దేశవ్యాప్తంగా భారీసంఖ్యలో న్యాయవాదులున్నా.. 3.8 కోట్ల కేసులు పెండింగ్‌లో ఉన్నాయి. అయితే 130 కోట్ల దేశ జనాభాను దృష్టిలో పెట్టుకుని ఆ పెండింగ్‌ కేసుల సంఖ్యను చూడాలి. పెండింగ్‌ కేసుల సంఖ్య తగ్గించటంలో న్యాయవాదులు క్రియాశీలక పాత్ర పోషించాలి. ప్రారంభదశలోనే వివాదాల్ని పరిష్కరించుకునేలా కక్షిదారులకు సలహాలు ఇవ్వాలి.
ఒత్తిడి, క్లిష్ట పరిస్థితుల మధ్య పనిచేయడానికి సిద్ధంగా ఉండాలి
న్యాయ రంగంలో ఉన్నవారు ఒత్తిడి, క్లిష్ట పరిస్థితుల మధ్య పనిచేయడానికి, నిరంతరం కష్టపడేందుకు సిద్ధంగా ఉండాలి. అంకితభావంతో పనిచేసేవారే ఈ రంగంలో అత్యున్నత స్థితికి చేరుకోగలరు. న్యాయ విద్యార్థులకు అనుభవపూర్వక విజ్ఞానం కూడా ఎంతో అవసరం. లోక్‌అదాలత్‌, న్యాయసహాయ కేంద్రాలు, మధ్యవర్తిత్వ కేంద్రాల్లో పనిచేసే అవకాశాన్ని న్యాయ విద్యాసంస్థలు విద్యార్థులకు కల్పించాలి. అప్పుడే న్యాయం అందించే వ్యవస్థ (జస్టిస్ డెలివరీ సిస్టమ్‌)తో దగ్గరగా పనిచేసే వీలు వారికి కలుగుతుంది.
మా కుటుంబంలో తొలితరం పట్టభద్రుణ్ని
మీలోని చాలామందిలాగే మా కుటుంబం నుంచి వచ్చిన తొలితరం పట్టభద్రుణ్ని నేను. నాది గ్రామీణ నేపథ్యం. మా రోజుల్లో చదువుకునేందుకు ఎంత కష్టపడాల్సి వచ్చిందో మనసులో మెదులుతోంది. ఆ రోజులతో పోల్చుకుంటే.. మీరు ఎంతో అదృష్టవంతులు. నేర్చుకొనేందుకు అపారమైన వనరులు, సదుపాయాలు, ప్రపంచవ్యాప్త సమాచారాన్ని పొందే వీలు మీకు ఉంది. మీకున్న విజ్ఞానం, ఉత్సుకత, సరికొత్త ఆలోచనలతో ప్రస్తుతమున్న పద్ధతులు, వ్యవస్థలు, సమాజంలో అభివృద్ధి దిశగా ఎన్నో ఆవిష్కరణలు చేయొచ్చు. దేశ నిర్మాణంలో భాగస్వాములయ్యేలా, పాల్గొనేలా విద్యార్థులను సన్నద్ధం చేయాల్సిన బాధ్యత ఉపాధ్యాయులు, విద్యా సంస్థలపై ఉంది. విద్య ప్రధాన లక్ష్యాల్లో ఇదొకటి. ప్రస్తుత విద్యావిధానంలో విద్యార్థుల వ్యక్తిత్వ నిర్మాణం, వారిలో సామాజిక స్పృహ, బాధ్యత పెంచేందుకు తగిన సన్నద్ధత లేదు. మనమందరం కలిసికట్టుగా విద్యా వ్యవస్థ పునరుత్తేజానికి పనిచేయాలి.