Petrol price Hike: నానాటికీ పెరుగుతున్న చమురు ధరలు దేశవ్యాప్తంగా అందరిలోనూ ఆందోళన కలిగిస్తున్నాయి. భారత్- సుమారు 85శాతం చమురును ఇతర దేశాలనుంచి దిగుమతి చేసుకొంటోంది. దేశ ఆర్థికాభివృద్ధిలో ముడిచమురు కీలకపాత్ర పోషిస్తుంది. ఆర్థిక పరిస్థితులను తలకిందులు చేయగల ఏకైక వనరు సైతం అదే. ఏ దేశంలోనైనా ధరల పెరుగుదలవల్ల ద్రవ్యోల్బణం హెచ్చుతుంది. స్థూల దేశీయోత్పత్తి తగ్గుతుంది. ఫలితంగా వృద్ధిరేటు దిగజారుతుంది. కరెన్సీ పతనమవుతుంది. విదేశ మారక ద్రవ్య నిల్వలు కరిగిపోతాయి. వీటిన్నింటి ఫలితంగా దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ అతలాకుతలమవుతుంది. భారత్ ఇందుకు భిన్నం కాదు. అందుకే కొన్నాళ్లుగా ఇండియా తన చమురు దిగుమతి బిల్లు భారాన్ని తగ్గించుకునేందుకు అన్నివిధాలా ప్రయత్నిస్తోంది. ముడి చమురు ఎక్కడ చౌకగా దొరికితే అక్కడే తీసుకొనేందుకు సిద్ధంగా ఉంది. ఉక్రెయిన్‌పై రష్యా యుద్ధం మొదలు పెట్టినప్పటి నుంచి అంతర్జాతీయ విపణిలో చమురు ధరలు వేగంగా పెరుగుతున్నాయి. ఇటీవల ఒక దశలో బ్యారెల్‌ ముడిచమురు 130 డాలర్లకు పైగా ఎగబాకింది.
ఇదేం న్యాయం?
గత ఏడాది నవంబరు నాలుగో తేదీ నుంచి కొన్ని నెలలపాటు చమురు కంపెనీలు- పెరుగుతున్న క్రూడ్‌ ధరలకు అనుగుణంగా రిటైల్‌ రేట్లు పెంచలేదు. ఇటీవల జరిగిన అయిదు రాష్ట్రాల అసెంబ్లీ ఎన్నికలే అందుకు కారణం. ఎన్నికల ప్రక్రియ ముగిసిన తరవాత నుంచి దేశీయ ఇంధన ధరలు తరచూ పెరుగుతున్నాయి. గత ఏడాది జనవరి నుంచి జులై మధ్యకాలంలో రీటైల్‌ ధరను పెట్రోలుకు 63 సార్లు, డీజిలుకు 61 సార్లు కంపెనీలు పెంచాయి. కేంద్రం గత ఏడాది నవంబరులో లీటరు పెట్రోలుపై అయిదు రూపాయలు, లీటరు డీజిలుపై పది రూపాయల చొప్పున ఎక్సైజ్‌ సుంకం తగ్గించింది. పలు రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు సైతం తమ వ్యాట్‌ వాటాను తగ్గించాయి. గతంలో అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌లో ముడి చమురు 20 డాలర్లకే లభించినప్పుడు ఆ ప్రయోజనాన్ని కేంద్రం వినియోగదారుడికి బదలాయించలేదు. కాబట్టి న్యాయంగా అయితే ప్రస్తుతం పెరుగుతున్న ముడిచమురు ధరల భారాన్ని కూడా ప్రజలపై వేయకూడదు. 2015లో పెట్రోలు, డీజిలుపై కేంద్రానికి లభించిన ఆదాయం రూ.99,000 కోట్లు; 2021-22కు అది నాలుగు రెట్లకు పైగా పెరిగి నాలుగు లక్షల కోట్ల రూపాయలకు చేరింది.
లీటరు పెట్రోలు లేదా డీజిలుకు కొనుగోలుదారుడు చెల్లిస్తున్న ధరలో అత్యధిక భాగం కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకే చేరుతోంది. అంతర్జాతీయ విపణిలో ముడి చమురుధర పెరిగినప్పుడల్లా కేంద్రం, రాష్ట్రాలు లబ్ధి పొందుతున్నాయి. తగ్గినప్పుడు కేంద్రం మాత్రం సెస్‌ రూపంలో కొనుగోలుదారుడి నుంచి లాక్కొంటోంది. అయితే కేంద్రం లబ్ధి పొందుతున్న స్థాయిలో రాష్ట్రాలు లాభపడటంలేదు. ఇంధన ధరలు భారీగా తగ్గితే రాష్ట్రాలకు వ్యాట్‌ తగ్గుదల రూపంలో నష్టం సంభవిస్తుంది. కేంద్రం మాత్రం పలు రకాల సెస్‌లతో లబ్ధి పొందుతోంది. 2018-2021 మధ్య కేంద్రానికి పెరిగిన ఎక్సైజ్‌ పన్ను మొత్తం 62శాతం; రాష్ట్రాల అమ్మకపు పన్ను కేవలం తొమ్మిది శాతమే హెచ్చింది. బహిరంగ విపణి కంటే తక్కువ ధరకే భారత్‌కు ముడిచమురు సరఫరా చేసేందుకు ఇటీవల రష్యా అంగీకరించింది. రవాణా ఖర్చులను సైతం ఆ దేశమే భరించడానికి ఒప్పుకొంది. ఇది శుభ పరిణామమే. ప్రపంచంలో చమురు ఉత్పత్తిలో 2021లో అమెరికా తరవాత రష్యా రెండో అతి పెద్ద దేశం. ఇటీవల రష్యాపై ఆంక్షల నేపథ్యంలో పలు దేశాలు అక్కడి నుంచి ముడి చమురును దిగుమతి చేసుకొనేందుకు సుముఖత చూపడంలేదు. ఈ అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవడానికి మన ప్రభుత్వరంగ చమురు సంస్థలు క్యూ కడుతున్నాయి. ఈ పరిణామంతో అమెరికా సైతం భారత్‌కు ముడి చమురును తక్కువ ధరకే సరఫరా చేసేందుకు ముందుకొచ్చింది. భారత్ దీనికి ఎలా స్పందిస్తుందో వేచిచూడాలి.
పన్నుల్లో రాయితీలు అవసరం