దేశ ఆర్థిక పరిస్థితి ఆందోళనకరంగా ఉన్నా బడ్జెట్లు మాత్రం ఆశావహ చిత్రాన్ని ఆవిష్కరిస్తాయి. 2020-21 కేంద్ర బడ్జెట్ దీనికి భిన్నంగా ఉండే అవకాశం లేదు. సాధారణంగా పాలక పార్టీలు విజయాలన్నింటినీ తమ ఖాతాలో వేసుకుని వైఫల్యాలు, ఒడుదొడుకులకు బాధ్యతను పూర్వ ప్రభుత్వాల మీదకు నెట్టేస్తాయి. అలాగే అంతర్జాతీయ పరిస్థితులు ప్రతికూలంగా ఉండటం వల్లనే ఆర్థిక ప్రగతి పుంజుకోవడం లేదని చెప్పుకొస్తాయి. తమ విధాన వైఫల్యాలకు ఇతరులను నిందించే అవకాశం చిక్కకపోతే, ఇప్పుడు చెడు అనుకున్నది రేపు మంచిగా మారుతుందని ప్రజలకు నచ్చజెప్పాలనీ చూస్తాయి. అందుకే కష్టాలు తాత్కాలికం, రేపటి జీవితం నందనవనం అని, దేశం బాగు కోసం కఠిన నిర్ణయాలు తీసుకోక తప్పదని బడ్జెట్ రోజుల్లో నేతలు చెబుతుంటారు. ఈసారి దేశాన్ని ఆర్థిక మందగతి, ఉపాధి వ్యాపార నష్టం చుట్టుముట్టాయి. దీనివల్ల పరిస్థితిని చక్కదిద్ది ఆర్థిక రథాన్ని పట్టాలెక్కించడానికి కటువైన నిర్ణయాలు తీసుకునే వెసులుబాటు లభిస్తుంది. ప్రభుత్వం తెగువగా ముందుకెళ్లగలుగుతుంది.
వాస్తవ దృక్పథం అవసరం...
దేశ ఆర్థిక పరిస్థితికి సంబంధించిన నిజానిజాలు వెల్లడించడానికి ప్రభుత్వం వెనకాడకూడదు. 2016-17లో 8.2 శాతంగా ఉన్న వాస్తవ స్థూలదేశీయోత్పత్తి రేటు 2019-20నాటికి అయిదు శాతానికి పడిపోయినట్లు కేంద్ర గణాంక సంస్థ (సీఎస్‌ఓ) వెల్లడించింది. వాస్తవ జీడీపీని ద్రవ్యోల్బణాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుని లెక్కిస్తారు. ప్రస్తుత మార్కెట్‌ ధరవరల ప్రాతిపదికన గణించే ‘నామినల్‌’ జీడీపీ వృద్ధి రేటు గడచిన 44 ఏళ్లలో ఎన్నడూ లేని స్థాయిలో కనిష్ఠంగా 7.5 శాతం నమోదైంది. ఫలితంగా దేశంలో నిరుద్యోగిత రేటు 45 ఏళ్లలో కనీవినీ ఎరుగని స్థాయికి పెరిగింది. జాతీయ నమూనా గణాంక సంస్థ అంచనాల ప్రకారం 2017-’18లో భారత్‌లో నిరుద్యోగిత 6.1శాతంగా ఉంది. ప్రస్తుతం భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ ఒక విష వలయంలో చిక్కుకుని ఉంది. వ్యవసాయం, పరిశ్రమలు, సేవా రంగాలు మూడూ నేల చూపులు చూడటం వల్ల జీడీపీ వృద్ధి మందగించింది. ప్రజల కొనుగోలు శక్తి క్షీణముఖం పట్టింది. తద్వారా గిరాకీ మందగించింది. దీనివల్ల వినియోగ, ఉత్పాదక వస్తువుల ఉత్పత్తి పడకేసింది. ఈ ఏడాదీ, నిరుడూ దేశ పారిశ్రామిక రంగంలో పెట్టుబడులు సగటున 30 శాతానికి మించలేదంటే కారణమిదే. 2011-12లో పారిశ్రామిక పెట్టుబడులు గరిష్ఠంగా 39 శాతం ఉండేవి. ప్రస్తుతం గిరాకీ తగ్గిపోవడం వల్ల పెట్టుబడులూ మందగించాయి. కొనుగోళ్లు మందగించడంతో పరిశ్రమలు తమ స్థాపిత ఉత్పత్తి సామర్థ్యంలో 30 శాతాన్ని వినియోగించలేకపోతున్నాయి. సేద్య రంగ పరిస్థితీ ఇంతకన్నా మెరుగ్గా ఏమీ లేదు. ఇటీవలి కాలంలో జీడీపీలో వ్యవసాయం వాటా తగ్గిపోతూ వస్తోంది. 2017-18లో వ్యవసాయం అయిదు శాతం వృద్ధి సాధిస్తే, 2018-19లో అది 2.75 శాతానికి క్షీణించింది. భారత స్థూల విలువ జోడింపు (జీవీఏ)లో 54 శాతంగా ఉన్న సేవారంగం వాటా 2018-19లో కేవలం 7.5 శాతం వృద్ధిరేటు నమోదు చేయగలిగింది. 2017-18లో ఈ రేటు 8.1 శాతంగా నమోదైంది. ఒకవైపు గిరాకీ తగ్గి వ్యవసాయ, పారిశ్రామిక, సేవా రంగాలు చతికిలపడటంవల్ల నిరుద్యోగం ప్రబలింది. ఒకవైపు వృద్ధి స్తంభించిపోయి, మరోవైపు ద్రవ్యోల్బణం మోతెక్కుతున్న ప్రస్తుత పరిస్థితులు జాతి జనులను కలవరపెడుతున్నాయి. గడచిన డిసెంబరులో వినియోగ వస్తు ధరల ద్రవ్యోల్బణం 7.35 శాతానికి చేరింది. అది అయిదేళ్ల గరిష్ఠం. ఆహార ద్రవ్యోల్బణమైతే ఏకంగా 14.12 శాతానికి చేరింది. 2018 డిసెంబరులో అది మైనస్‌ 2.65 శాతంగా ఉండటం గమనార్హం. ఈ ఏడాది ఆహార ద్రవ్యోల్బణం పెరగడానికి మూల కారణం ఉల్లిగడ్డలు, ఇతర కూరగాయల ధరలు పెచ్చరిల్లడమే. ఆహార ధరల పెరుగుదలలో 60.5 శాతానికి ఇదే కారణం. ఆర్థిక వ్యవస్థ స్తంభించిన సమయంలో ద్రవ్యోల్బణం పైకి ఎగబాకడం ఎంత మాత్రం మంచిది కాదు. నిర్మాణ రంగం, సూక్ష్మ, చిన్న, మధ్యతరహా పరిశ్రమలు అత్యధికంగా ఉపాధి కల్పించే రంగాలు. సరిగ్గా ఆ రంగాలే ఇప్పుడు దెబ్బతిన్నాయి. నిరుద్యోగంవల్ల ప్రజల ఆదాయాలు కోసుకుపోయి వారి కొనుగోలు శక్తి క్షీణించింది. దాంతో దేశంలో వస్తుసేవలకు గిరాకీ తగ్గిపోయింది. వస్తుసేవల ఉత్పత్తికి అవసరమైన కొత్త పెట్టుబడులు పెట్టేందుకు ఎవరూ సాహసించని పరిస్థితి ప్రస్తుతం నెలకొంది. దీంతో పెట్టుబడులకోసం బ్యాంకు రుణాలు తీసుకునేవారు బాగా తగ్గిపోయారు. మరోవైపు గతంలో తీసుకున్న పెట్టుబడులు నిరర్థక ఆస్తులు (ఎన్‌పీఏలు)గా మారి బ్యాంకులను పీడిస్తున్నాయి. పాత రుణాలు తిరిగి రాక, కొత్త అప్పులు ఇవ్వలేక బ్యాంకులు ఒత్తిడికి లోనవుతున్నాయి. 2019 సెప్టెంబరు నాటికి ఎన్‌పీఏలు తొమ్మిది లక్షల కోట్ల రూపాయలకు చేరాయి. అవి మున్ముందు మరింత పెరగనున్నాయి. ఉద్యోగాలు అడుగంటి, వ్యాపారాలు దెబ్బతింటే ప్రభుత్వానికి పన్ను వసూళ్ల రూపంలో వచ్చే ఆదాయం తగ్గిపోతుంది. ప్రస్తుత సంవత్సరంలో పన్ను వసూళ్లలో మూడు లక్షల కోట్ల రూపాయల మేరకు బొర్రెపడుతుందని అంచనా.