ప్రపంచవ్యాప్తంగా కరోనా సంక్షోభంతో దేశాలన్నీ మాంద్యంలోకి కూరుకుపోయిన ప్రస్తుత సమయంలో వృద్ధి పథాన్ని అంచనా వేయడంలో నిపుణులందరూ నిమగ్నమయ్యారు. ఇప్పటివరకుయూ, వీ , డబ్ల్యూ, జడ్, ఎల్ ఆకారపు రికవరీల గురించి చర్చించారు. ఆర్థిక వ్యవస్థలు తిరిగి పుంజుకునే తీరును బట్టి వీటిపై ఓ అంచనాకు వస్తున్నారు. అయితే తాజాగా భిన్నమైన వృద్ధి పథాన్ని గుర్తించారు ఆర్థికవేత్తలు. దీన్ని భయంకరమైన వృద్ధి పథంగా అభివర్ణిస్తున్నారు. అదే 'కే' షేప్ రికవరీ.
కే షేప్ రికవరీ అంటే?
ఆర్థిక మందగమనం వివిధ రంగాలపై అసమానంగా ఉండటాన్ని కే షేప్ రికవరీగా పేర్కొంటారు. ఇందులో భాగంగా పరిశ్రమలు, ఇతర రంగాలు లేదా ప్రజలపై మందగమన ప్రభావం వేర్వేరుగా ఉంటుంది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో వ్యవస్థలోని కొన్ని రంగాలు వేగంగా పుంజుకుంటాయి. అదే సమయంలో మరికొన్ని రంగాలు నేలచూపులు చూస్తాయి. ఆయా రంగాల తీరుతెన్నులను ఓ గ్రాఫ్పై చూపిస్తే 'K' ఆకారాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి.
ఉదాహరణకు... ఇంటర్నెట్, సాంకేతిక ఆధారిత పరిశ్రమలు కరోనాను తట్టుకొని వేగంగా పుంజుకుంటున్నాయి. కొవిడ్ పూర్వస్థితితో పోలిస్తే మరింత వేగంగా వృద్ధి చెందుతున్నాయి. మరోవైపు పర్యటకం, రవాణా, వినోదం, ఆతిథ్యం వంటి రంగాలు మార్చితో పోలిస్తే మరింత దిగజారుతున్నాయి.
ఆదాయ అసమానతల్లో పెరుగుదల కూడా కే-ఆకారపు సిద్ధాంతం ప్రధాన లక్షణం. ఏదైనా ఆర్థిక వ్యవస్థలో కే-ఆకారపు రికవరీ కనిపిస్తే.. సంపన్నుల పరిస్థితి మరింత మెరుగవుతుందని, పేదవారి పరిస్థితి మరింత అధ్వానంగా తయారవుతుందని నిపుణులు చెబుతున్నారు.
మరోవైపు, స్టాక్ మార్కెట్ల పోకడలకు ఆర్థిక వ్యవస్థ వాస్తవ పరిస్థితికి మధ్య విభేదాలు పెరగడం కూడా కే ఆకారపు రికవరీని సూచిస్తుంది. ప్రస్తుతం అభివృద్ధి చెందిన ప్రధాన దేశాలతో పాటు అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల్లో ఈక్విటీ మార్కెట్లు భారీగా పెరుగుతున్నాయి. అదే సమయంలో ఆయా దేశాల జీడీపీ వృద్ధి ప్రతికూల పథంలో పడిపోయింది.
దీన్ని ఎవరు గుర్తించారు?