టాటాల కుటుంబానికి(tata air india) చెందిన జహంగీర్‌ రతన్‌జీ దాదాభోయ్‌(జేఆర్డీ) టాటా తల్లి సుజన్నె సూని బ్రియెర్‌ ఫ్రాన్స్‌ దేశస్థురాలు. దీంతో జేఆర్డీ టాటా తన బాల్యంలో చాలా కాలం ఆ దేశంలోనే గడిపారు. వీరి ఇల్లు లూయిస్‌ బ్లెరియట్‌ ఇంటి పక్కనే ఉండేది. ఇంగ్లిష్‌ ఛానల్‌పై విమాన ప్రయాణం చేసిన తొలి వ్యక్తిగా లూయిస్‌ రికార్డు సాధించిన విషయం తెలిసిందే. 1907లో ఓ మోనోప్లేన్‌లో ఈ ప్రయాణం చేశారు. లూయిస్‌ కుమారుడి ద్వారా ఈ విషయం తెలుసుకున్న జేఆర్డీ టాటా ఆయన నుంచి ఎంతో స్ఫూర్తి పొందారు. ఆ తర్వాత 1927లో అట్లాంటిక్‌ మీదుగా సోలో విమాన ప్రయాణం చేసిన ఛార్లెస్‌ లిండ్‌బెర్గ్ గురించి తెలుసుకుని టాటా(tata air india history) ఎంతగానో ఆశ్చర్యపోయారు. ఈ రెండు సంఘటనలు ఆయనలో కొత్త ఆలోచనకు బీజం వేశాయి. ఎగరాలనే తన కలలకు మూలం ఇవే అనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు.
రూ.2లక్షల పెట్టుబడితో..
తల్లి మరణం తర్వాత 1923లో జేఆర్డీ టాటా కుటుంబంతో కలిసి భారత్‌కు తిరిగొచ్చారు. అయితే ఆయనలో ఎగరాలనే కాంక్ష మాత్రం నానాటికీ పెరిగిపోయింది. ఈ క్రమంలోనే 1929లో ముంబయి(అప్పటి బొంబాయి)లో తొలి ఫ్లయింగ్‌ క్లబ్‌ ప్రారంభమైంది. దీంతో జేఆర్డీ టాటా అందులో చేరి విమానయానంలో శిక్షణ తీసుకున్నారు. విమానం నడపడంలో మెళకువలు తెలుసుకునేందుకు ఎక్కువ గంటలు క్లబ్‌లోనే ఉండేవారట. అలా మూడేళ్ల తర్వాత 1932లో 'టాటా ఎయిర్ సర్వీసెస్‌' పేరుతో జేఆర్డీ టాటా విమానయాన సంస్థను ప్రారంభించారు. ఇందుకు రూ.2లక్షలు పెట్టుబడి పెట్టారు. 'టాటా ఎయిర్ మెయిల్‌' పేరుతో కరాచీ నుంచి బొంబాయికి తొలి విమానాన్ని ప్రారంభించారు. దీన్ని నడిపింది కూడా జేఆర్డీ టాటానే కావడం విశేషం. భారత్‌లో దేశీయ పైలట్‌గా లైసెన్సు తీసుకున్న తొలి వ్యక్తి కూడా ఈయనే కావడం మరో ప్రత్యేకం.
ఎయిర్ ఇండియాగా నామకరణం..
తొలుత కార్గో సేవలను మాత్రమే అందించిన ఈ సంస్థ తర్వాతి కాలంలో పౌరవిమానయానంలోకి అడుగుపెట్టింది. కేవలం ఐదేళ్లలోనే టాటా ఎయిర్ సర్వీసెస్‌ లాభం రూ.60వేల నుంచి రూ.6లక్షలకు పెరిగింది. 1938లో ఈ సంస్థ పేరును 'టాటా ఎయిర్లైన్స్'గా మార్చారు. రెండో ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో టాటా ఎయిర్లైన్స్ విమానాలను బ్రిటిష్‌ ఇండియా ప్రభుత్వం తమ ఆధీనంలోకి తీసుకుంది. ఇదే సమయంలో టాటాలకు ప్రభుత్వంతో విభేదాలు మొదలయ్యాయి. రెండో ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత ఎయిర్లైన్స్ తిరిగి టాటా నియంత్రణలోకి వెళ్లింది. ఆ తర్వాత 1946లో దీనికి 'ఎయిర్ ఇండియా'గా నామకరణం చేశారు. అదే సమయంలో జాయింట్‌ స్టాక్ కంపెనీగా పబ్లిక్‌లోకి వచ్చింది.
అంతర్జాతీయ సేవల కోసం..
స్వాతంత్ర్యానంతరం ప్రభుత్వం, టాటాల మధ్య విభేదాలు కాస్త సద్దుమణిగాయి. అప్పుడే అంతర్జాతీయ సేవలను మొదలుపెట్టాలని జేఆర్డీ టాటా భావించారు. ఇందుకోసం ప్రభుత్వం ముందు ఓ ప్రతిపాదన పెట్టారు. ఎయిర్ ఇండియాలో 49శాతం వాటాను ప్రభుత్వానికి ఇచ్చేందుకు అంగీకరించారు. దీనికి అప్పటి నెహ్రూ ప్రభుత్వం కూడా పచ్చజెండా ఊపడంతో ఎయిర్ ఇండియా బొంబాయి- లండన్‌ మధ్య తొలి అంతర్జాతీయ విమాన సర్వీసును నడిపింది. అప్పటికీ సంస్థలో టాటాల వాటా 25శాతంగా ఉండగా.. మిగతాది షేర్ల రూపంలో పబ్లిక్‌లో ఉంది.
రూ.2.8కోట్లకు ప్రభుత్వానికి ఇచ్చేసి..
ప్రైవేటు వ్యక్తుల చేతుల్లో ఉన్న విమానయాన రంగాన్ని ప్రభుత్వం తమ ఆధీనంలోకి తీసుకోవాలని భావించింది. ఇందుకోసం 1946 నుంచే చర్చలు చేపట్టింది. అయితే తొలుత ఇందుకు జేఆర్డీ టాటా ఆసక్తి కనబర్చలేదు. కానీ ఆ తర్వాత నెహ్రూ ప్రభుత్వం ఒత్తిడి పెంచడంతో టాటా అంగీకరించక తప్పలేదు. దీంతో 1953లో ఎయిర్ ఇండియాను జాతికి అంకితం చేశారు. అప్పటికి సంస్థలో 49శాతం వాటా కేంద్రానికి ఉండగా.. మరో రూ.2.8కోట్లు ఇచ్చి ఎయిర్ ఇండియాలో మొత్తం వాటాను ప్రభుత్వం కొనుగోలు చేసింది.