Union Budget 2022: ఫిబ్రవరి 1న(మంగళవారం) బడ్జెట్ను పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టనున్నారు కేంద్ర ఆర్థికమంత్రి నిర్మలా సీతారామన్. 2025 నాటికి 5 లక్షల కోట్ల డాలర్ల ఆర్థిక వ్యవస్థగా అవతరించేందుకు ప్రభుత్వం కసరత్తు చేస్తోంది.
ఏయే రంగాలు ఏం కోరుతున్నాయంటే..
- కొవిడ్‌ ప్రభావానికి అధికంగా గురైన ఆతిథ్య రంగం రుణ మారటోరియం ఆశిస్తోంది. మంగళవారం ప్రవేశపెట్టబోయే బడ్జెట్‌లో మారటోరియంతో పాటు ఈసీఎల్‌జీఎస్‌ పొడిగింపు, రుణ పునర్నిర్మాణానికి కూడా అవకాశం కల్పిస్తే బాగుంటుందని ఆతిథ్య రంగ పరిశ్రమ సమాఖ్య ఎఫ్‌హెచ్‌ఆర్‌ఏఐ కోరుతోంది.
- పన్ను రహిత ఫిక్స్‌డ్‌ డిపాజిట్లను మూడేళ్ల కాలానికి తగ్గిస్తే బాగుంటుందని బ్యాంకింగ్‌ రంగం కోరుతోంది. దీంతో పన్ను ప్రయోజనం పొందేందుకు ఈ డిపాజిట్లు చేసేందుకు ప్రజలు ముందుకొస్తారని బ్యాంకులు చెబుతున్నాయి.
- ద్విచక్ర వాహనాలపై వస్తు సేవల పన్నును (జీఎస్‌టీ) 18 శాతానికి తగ్గించడం ద్వారా ఈ విభాగానికి గిరాకీ పెంచాలని వాహన డీలర్ల అసోసియేషన్‌ ఫాడా కోరుతోంది.
- ఉత్పత్తి ఆధారిత ప్రోత్సాహక (పీఎల్‌ఐ) పథకం కింద భారత్‌లో తయారైన ఉత్పత్తులపై పన్ను పెంచడం ద్వారా ఎగుమతుల విషయంలో అంతర్జాతీయంగా పోటీ లేకుండా చేయొచ్చని ఇండియా సెల్యులార్‌ అండ్‌ ఎలక్ట్రానిక్స్‌ అసోసియేషన్‌ (ఐసియా) చెబుతోంది.
- క్రిప్టో కరెన్సీల కొనుగోలు/విక్రయాలపై టీడీఎస్‌/టీసీఎస్‌ అమలయ్యేలా బడ్జెట్‌లో ప్రతిపాదించాలని, ఒక పరిమితికి మించి జరిగే లావాదేవీలపై పన్ను విధించడానికి ఆ వివరాలు ఆదాయ పన్ను విభాగానికి చేరేలా చూడాలని పన్ను నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. క్రిప్టో కరెన్సీల ఆదాయంపై 30 శాతం పన్ను శ్లాబు ఉండాలని కోరారు.
- ఆర్థిక రంగ అంకురాల కోసం పన్ను విధానాన్ని మరింత సరళీకరించాలని ఫిన్‌టెక్‌ పరిశ్రమ కోరుతోంది. గణనీయమైన ఉపాధి అవకాశాలను కల్పించేందుకు ఈ రంగానికి అపారమైన సామర్థ్యం ఉందని చెబుతోంది.
- పరిశోధన-అభివృద్ధి కార్యకలాపాలకు ప్రోత్సాహం కల్పించే విధానాలపై దృష్టి పెట్టడంతో పాటు ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగానికి నిధుల కేటాయింపు భారీగా పెంచాలని ఫార్మా పరిశ్రమ విన్నవిస్తోంది. అలాగే కొన్ని ఎంపిక చేసిన ఔషధాలపై పన్ను రాయితీలను కొనసాగించాలని కోరుతోంది.
- 80సి సెక్షన్‌లో పెట్టుబడుల పరిమితిని పెంచాలని, బీమా ప్రీమియం పరిమితిని రూ.1 లక్ష వరకు మినహాయించుకునేందుకు అవకాశం కల్పించాలని బీమా సంస్థలు కోరుతున్నాయి. అలాగే ఆరోగ్య పాలసీలపై జీఎస్‌టీని 18 శాతం నుంచి 5 శాతానికి తగ్గించాలని కోరాయి.
- ట్రేడింగ్‌ ప్రారంభించబోయే కొత్త మదుపర్లకు ప్రోత్సాహం కల్పించేందుకు వీలుగా సెక్యూరిటీస్‌ లావాదేవీల పన్నును (ఎస్‌టీటీ) పూర్తిగా తొలగించాలని మార్కెట్‌ నిపుణులు కోరుతున్నారు.
- గ్యాస్‌ ఆధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థను రూపొందించాలన్న ప్రధాని మోదీ ఆకాంక్ష మేరకు సహజ వాయువును జీఎస్‌టీ పరిధిలోకి తీసుకురావాలని సంబంధింత పరిశ్రమ వర్గాలు అభ్యర్థిస్తున్నాయి.
- స్థూల దేశీయోత్పత్తిలో (జీడీపీ) కనీసం 3 శాతం నిధుల్ని ఆర్యోగ సంరక్షణ రంగానికి కేటాయించేలా చూడాలని పరిశ్రమ కోరుతోంది. అలాగే ప్రాధాన్య హోదా కల్పించాలని అభ్యర్థిస్తోంది.
బ్లాక్‌ బడ్జెట్ తెలుసా మీకు?
స్వతంత్ర భారతావనిలో నవంబరు 26, 1947న అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి ఆర్‌.కె. షణ్ముఖం శెట్టి ప్రవేశపెట్టిన తొలి బడ్జెట్ నుంచి రేపు నిర్మలా సీతారామన్ ప్రవేశపెట్టబోయే బడ్జెట్ వరకు ఎన్నో కీలక బడ్జెట్లను ఈ దేశం చూసింది. దేశగతిని మార్చి పెనుమార్పులకు కారణమైన కొన్ని మాత్రం ప్రజల మనసులో నిలిచిపోయాయి. అవేంటంటే..
బ్లాక్‌ బడ్జెట్:1973-74లో ఇందిరా గాంధీ ప్రభుత్వ హయాంలో యశ్వంత్‌రావు బి చవాన్‌ ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్ను 'బ్లాక్‌ బడ్జెట్'గా పిలుస్తారు. ఎందుకంటే ఆ ఏడాది ద్రవ్యలోటు రూ.550 కోట్లకు చేరుకుని దేశం ఆర్థిక ఒత్తిడిలో చిక్కుకున్న తరుణంలో వచ్చిందది.
క్యారెట్‌ అండ్‌ స్టిక్‌ బడ్జెట్: కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వంలోని వీపి సింగ్‌ ఫిబ్రవరి 28, 1986లో ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్‌లో అటు ప్రోత్సాహకాలు.. ఇటు శిక్షలు ఉండడంతో ‘క్యారెట్‌ అండ్‌ స్టిక్‌ బడ్జెట్’గా మారింది. వినియోగదార్లపై కరుణ చూపగా.. స్మగ్లర్లు, బ్లాక్‌ మార్కెటర్లు, పన్ను ఎగవేతదార్లపై కొరడా ఝుళిపించారు.
చారిత్రాత్మక బడ్జెట్:పీవీ నరసింహరావు హయాంలో మన్మోహన్‌ సింగ్‌ 1991లో తీసుకొచ్చిన బడ్జెట్ను ఎవరూ మరచిపోలేరేమో. ఆర్థిక సరళీకరణలకు ఆహ్వానం పలుకుతూ.. లైసెన్స్‌రాజ్‌కు ముగింపు చెప్పిన ఈ బడ్జెట్ యుగానికొకసారి వచ్చే బడ్జెట్‌గా నిలిచి పోయింది.
కలల బడ్జెట్:పన్ను రేట్లను తగ్గిస్తూ.. వసూళ్లను పెంచేందు కోసం 'లాఫర్‌ కర్వ్‌' సూత్రాన్ని వినియోగిస్తూ 1997-98లో పి చిదంబరం 'కలల బడ్జెట్'ను తీసుకొచ్చారు. గరిష్ఠ ఆదాయ పన్ను రేట్లను భారీగా తగ్గించారు. కస్టమ్స్‌ సుంకాన్ని కూడా తగ్గించడంతో పాటు సరళీకృతం చేశారు.