బొనాకాడ్... కేరళలోని అగస్త్య పర్వతశ్రేణిలోని ఓ లోయ ఇది. చారిత్రక స్థలంగా యునెస్కో గుర్తింపు పొందిన ఈ ప్రాంతం.. భూలోక స్వర్గంగా పర్యటకులను అలరిస్తోంది. పర్వతశ్రేణిలోని అగస్త్య శిఖరం అడుగున, సముద్రమట్టానికి 1868 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంటుంది బొనాకాడ్. ఇక్కడి ప్రకృతి అందాలు, పర్వత సోయగాలు పర్యటకులను మంత్రముగ్దులను చేస్తాయి. ఇదంతా నాణానికి ఒకవైపు మాత్రమే.
లయమ్స్
ఇక్కడి టీ ఎస్టేట్లలో పనిచేసే కార్మికుల జీవితాల్లోని వెతలు కంటతడి పెట్టిస్తాయి. భారతదేశంలో పాగా వేసిన తర్వాత టీ తోటల పెంపకానికి అనువుగా ఉండే పర్వత ప్రాంతాల కోసం వెదుకులాట ప్రారంభించిన బ్రిటిషర్లు.. 1850లో తమిళనాడు నుంచి కూలీలను రప్పించుకున్నారు. వాళ్ల వసతి కోసం సింగిల్ రూమ్లతో సముదాయాలు నిర్మించారు. వాటిని స్థానికంగా లయమ్స్ అంటారు. కొన్ని తరాలుగా తేయాకు తెంపుతూ జీవనం సాగించిన కూలీ కుటుంబాలు.. బొనాకాడ్ గ్రామంలోనే స్థిరపడిపోయారు.
పూట గడవని స్థితికి చేరిన కుటుంబాలు
బ్రిటిషర్లు టీ ఎస్టేట్లను విడిచి వెళ్లాక, వాటి యాజమాన్యాలు చాలాసార్లు మారాయి. 2001లో మహావీర్ ప్లాంటేషన్స్ ఎస్టేట్ బాధ్యతలు చేపట్టాక, కూలీల పరిస్థితి దయనీయంగా మారిపోయింది. 300కు పైగా కూలీ కుటుంబాలు ఉపాధి కోల్పోయి, పూటగడవని స్థితికి చేరుకున్నాయి. వారికి వారుగా తేయాకులు తెంచే పని చేసుకుందామన్నా, ఎస్టేట్ యాజమాన్యం అందుకు ఒప్పుకోదు. కూలీలకు రావల్సిన భవిష్యనిధి వాటాను కూడా యాజమాన్యం చెల్లించలేదు.
"లయమ్స్ అన్నీ శిథిలావస్థకు చేరుకున్నాయి. ఎప్పుడు కూలుతాయో తెలియదు. యాజమాన్యం స్పందించి, చర్యలు తీసుకోవాలని కోరుకుంటున్నాం. లయమ్స్ను బాగుచేసి, సరిగ్గా నిర్వహిస్తేనే.. ఆ పాత భవనాల్లో నివాసం ఉండగలం."
- తంకమణి, కూలీ
ఏ క్షణాన కూలిపోతాయో తెలియని పాడుబడిన లయమ్స్లోనే బిక్కుబిక్కుమంటూ గడుపుతున్నాయి ఎన్నో కూలీ కుటుంబాలు. ప్రభుత్వాలు కూడా లబ్ధి మేరకు వాడుకుని, తర్వాత తమను పట్టించుకోవడం లేదని ఆరోపిస్తున్నారు.
"కంపెనీ చాలా బకాయిలు చెల్లించాలి. మాకు రావల్సిన డబ్బులు ఇప్పించాలంటూ కోర్టును కూడా ఆశ్రయించాం. గత ప్రభుత్వంతో, ప్రస్తుత సర్కారుతోనూ మా సమస్యల గురించి చర్చించాం. అయినప్పటికీ ఏ లాభమూ జరగలేదు."
- అరవిందన్, ఎస్టేట్ మాజీ ఉద్యోగి
39 ఏళ్ల నుంచి ఎస్టేట్లోనే పనిచేస్తున్న పుష్పతాయి.. తన బాధ చెప్పుకొచ్చింది. ఆమెకు ఇంకా 36 నెలల వేతనం అందాల్సి ఉంది.