కరోనా మరణాలను ప్రభుత్వాలు తక్కువ చేసి చూపిస్తున్నాయని, రెండో దశలోనే అధికారిక లెక్కల కంటే కనీసం 15 లక్షల మంది ఎక్కువగా చనిపోయి ఉంటారని అహ్మదాబాద్ ఇండియన్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ అర్థశాస్త్ర ఆచార్యుడు చిన్మయ్ తుంబే అంచనా వేశారు. ఇది ప్రాథమిక అంచనా మాత్రమేనని, ఈ సంఖ్య ఇంకా పెరిగే ప్రమాదం ఉందన్నారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌, మధ్యప్రదేశ్‌, కర్ణాటక, తమిళనాడులోనే అదనపు మరణాల సంఖ్య 5లక్షలకుపైగా ఉన్నట్లు చెప్పారు. ప్రస్తుతం దేశాన్ని హడలెత్తిస్తున్న కొవిడ్‌ వల్ల సంభవించిన మరణాలతోపాటు ఇంతకుముందు మహమ్మారుల వల్ల కలిగిన ప్రాణ నష్టంపై ఆచార్య చిన్మయ్ తుంబే పరిశోధన చేస్తున్నారు. ఇటీవల ది ఏజ్‌ ఆఫ్‌ పాండమిక్‌ అనే పుస్తకాన్ని కూడా రాసిన ఆయన.. 2016లో వలసలపై కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన బృందంలోనూ సభ్యుడిగా పనిచేశారు. అహ్మదాబాద్ ఐఐఎమ్ అర్థశాస్త్ర ఆచార్యుడు.. చిన్మయ్ తుంబేతో ఈనాడు అసోసియేట్‌ ఎడిటర్‌ విశ్వప్రసాద్‌ ముఖాముఖి ఇప్పుడు చూద్దాం...
ప్రశ్న-1: కొవిడ్‌ మరణాలకు సంబంధించి ప్రభుత్వ లెక్కలు, వాస్తవ పరిస్థితులకు పొంతన లేదని రోజులు గడిచేకొద్దీ స్పష్టమవుతోంది. మీ పరిశోధన ప్రకారం కరోనా రెండుదశల వల్ల ఇప్పటివరకూ దేశంలోఎంతమంది చనిపోయి ఉంటారు....?
జవాబు:ఇంకా పూర్తిస్థాయి సమాచారం అందాల్సి ఉన్నందున ఇప్పుడే మరణాల లెక్కలు చెప్పటం తొందరపాటు అవుతుంది. మొదటిదశతో పోలిస్తే రెండోదశలో మరణాల సంఖ్యను బాగా తక్కువగా చూపించటం జరుగుతోంది. మొదటిదశలో సుమారు లక్షా 50వేల మంది కొవిడ్‌ వల్ల చనిపోయారని ప్రభుత్వలెక్కలు చెబుతున్నాయి. వాస్తవానికి ఆ సంఖ్య రెండు, మూడు రెట్లు ఎక్కువ ఉండొచ్చు. ఇది 2020కి సంబంధించినది. మొదటిదశకు సంబంధించి లెక్కల్లోకి రాని మరణాల సమాచారం ఇప్పుడిప్పుడే బయటికి వస్తోంది. ఇక రెండోదశలో ఏప్రిల్‌, మే నెలల్లో కొవిడ్‌ అత్యంతవేగంగా, ప్రమాదకరంగా ప్రబలింది. ఎవరూ ఊహించని విధంగా ప్రాణాలను బలి తీసుకుంది. మా పరిశోధనలో భాగంగా రాష్ట్రాల పరిధిలో అధికారికంగా నమోదు చేసిన కొవిడ్‌ మరణాల వివరాలు, ఇతర కారణాలతో చనిపోయినట్లుగా నమోదు చేసిన వారి లెక్కలు సేకరిస్తున్నాం. ఆంధ్రప్రదేశ్‌, మధ్యప్రదేశ్‌, కర్ణాటక, తమిళనాడులో మరణాల లెక్కలప్రకారం సాధారణ పరిస్థితుల్లే కంటే 5 లక్షల మంది ఎక్కువగా చనిపోయారు. ఈ నాలుగురాష్ట్రాల్లో 2021 జనవరి నుంచి మే వరకు కొవిడ్‌ వల్ల చనిపోయినవారి సంఖ్యను 46వేలుగా చూపించారు. కానీ
ఈ 4రాష్ట్రాల్లో ఇదే సమయంలో గత కొన్ని సంవత్సరాలతో పోలిస్తే సాధారణంగా ఉండాల్సిన మరణాలు 5,30,000 ఎక్కువగా నమోదయ్యాయి. అంటే వాస్తవంగా మహమ్మారి కారణంగా చనిపోయిన వారి సంఖ్యను పది రెట్ల వరకు తగ్గించి చూపిస్తున్నారు. ఈ నాలుగు రాష్ట్రాల జనాభా దేశ జనాభాలో 20 శాతం ఉంటుంది. ఆ ప్రకారంగా 2021లో అంటే కేవలం రెండోదశలో దేశంలో లెక్కలోకి రాని మరణాలు తక్కువలో తక్కువగా కనీసం 15లక్షలు ఉంటాయి. ఇంకా ఉత్తర్‌ప్రదేశ్‌, బిహార్‌, రాజస్థాన్‌, జార్ఖండ్‌ వంటి రాష్ట్రాల నుంచి వివరాలు రావాల్సి ఉంది. అవి అందితే ఈ లెక్క చాలా పెరుగుతుంది. అన్నిరాష్ట్రాల్లో సివిల్‌ రిజిస్ట్రేషన్‌ విధానం ద్వారా మరణాల నమోదు జరుగుతుంది. ఇక్కడ అనేక అంశాలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం ల్యాబ్‌ పరీక్షలో పాజిటివ్‌ అని తేలిన వారినే అధికార జాబితాలో చేర్చుతున్నారు. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ల్యాబ్‌ సౌకర్యాలు లేవు. అసంఖ్యాకమైన ప్రజలు ల్యాబ్‌ పరీక్షలు జరగకుండానే చనిపోయారు. యూపీ, బిహార్‌ రాష్ట్రాల్లో సాధారణ మరణాలను నమోదు చేయటం కూడా సరిగ్గా జరగదు. దీంతో కొవిడ్‌ వాస్తవ మరణాలను పూర్తిస్థాయిలో అంచనా వేయటానికి తదుపరి జనాభా గణన వరకూ ఆగాల్సి ఉంటుంది.
ప్రశ్న-2: భారత్, ప్రపంచంలోని ఇతర అనేక దేశాలు 1918లో ఇన్‌ఫ్లుయంజా మహమ్మారిని ఎదుర్కొన్నాయి. దానివల్ల చనిపోయిన వారిని గుర్తించటంలో ఎలాంటి సమస్యలు ఎదురవుతాయి?
జవాబు:భారత్‌లో కొవిడ్‌ మాదిరిగా ఇన్‌ఫ్లుయంజా మహమ్మారి రెండోదశలో దారుణ ప్రభావం చూపించింది. 1918 సెప్టెంబర్‌ నుంచి 3నెలలపాటు చాలాతీవ్రంగా ఉంది. అప్పుడు ఇప్పటివలె ల్యాబ్‌ పరీక్షలు లేవు. అందువల్ల పాజిటివ్‌ వచ్చి చనిపోయినవారిని అధికారికంగా గుర్తించే పరిస్థితి అప్పుడు లేదు. జ‌్వరం వచ్చి చనిపోయినవారిని పరిగణలోకి తీసుకున్నారు. ఆ మహమ్మారి వల్ల 60లక్షల మంది చనిపోయారని అప్పటి శానిటరీ కమిషనర్‌ నార్మన్‌వైట్‌ 1919లో ప్రకటించారు. తర్వాత 1921 జనగణన కోసం అధికారులు వెళ్లినప్పుడు కొన్నిగ్రామాల్లో జనాభా కనిపించలేదు. మరణాల సంఖ్య కోటి వరకు ఉంటుందని అంచనాలు సవరించారు. దానికి సంబంధించి తదుపరి కూడా శాస్త్రీయ పరిశోధనలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి. నా పరిశోధనల ప్రకారం ఆ మహమ్మారి వల్ల భారత్ మరణాల సంఖ్య రెండు కోట్ల వరకు ఉంటుంది. అంటే తొలుత అధికారిక లెక్కలతో పోలిస్తే మూడు రెట్లు ఎక్కువ.
ప్రశ్న-3: 1918 నాటితో పోల్చుకుంటే నూతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానం, అధునాతన సమాచార వ్యవస్థలు ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉన్నాయి. అయినా కూడా చనిపోయిన వారి వివరాలు సరిగా సేకరించలేకపోతున్నాం. సమస్య ఎక్కడ ఉంది?
జవాబు: ప్రభుత్వాలు వాస్తవాలను వెల్లడించకుండా తొక్కిపెడుతున్నాయి. ఆ వివరాలు బయటపెడితే ప్రభుత్వంపై వ్యతిరేకత వస్తుందని భావిస్తున్నాయి. ఇది సరైన పద్ధతి కాదు. మహమ్మారి ప్రబలినప్పుడు వాస్తవ గణాంకాలను ప్రజలకు తెలియజేయటం అవసరం. ప్రస్తుత సమస్య సమాచారం సేకరించటంలో కాదు. వెల్లడించటంలోనే ఉంది. తొలిదశ మొదలై ఇప్పటికి ఏడాది దాటింది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో గతేడాది ఆగస్టు, సెప్టెంబర్‌ నెలల్లో సంభవించిన అదనపు మరణాలను ఇప్పటికి కొవిడ్‌ మరణాల జాబితాలో చేర్చలేదు. కొవిడ్‌ కేసులు, మరణాల వివరాలను ప్రస్తుతం రోజూ ఎలా ప్రకటిస్తున్నారో వాటితోపాటు ఇతర కారణాల వల్ల చనిపోయినట్లు సివిల్‌ రిజిస్ట్రేషన్‌లో పద్ధతిలో నమోదయ్యే మరణాలను రోజూ జిల్లాలవారీగా ప్రకటించాలి. అదనపు వివరాలు వచ్చినప్పుడు వాటిని మార్పులు చేయవచ్చు. ఇలా చేస్తే పరిస్థితి ఎక్కడ ఎంత తీవ్రంగా ఉందో స్పష్టంగా అర్థమై తదుపరి చర్యలు తీసుకునేందుకు వీలవుతుంది.
ప్రశ్న-4: భారత్‌లో కాదు....అభివృద్ధి చెందిన అమెరికా వంటి దేశాల్లోనూ వాస్తవ మరణాలకు, ప్రభుత్వ లెక్కలకు తేడా ఉంటోంది. ఎందువల్ల?