దేశంలో లోక్సభ సీట్ల సంఖ్య పెంపు వ్యవహారం మరోసారి తెరపైకి వచ్చింది. 2024 ఎన్నికలలోపు సీట్ల సంఖ్యను 543 నుంచి వెయ్యి, ఆపైకి పెంచాలని కేంద్రం యోచిస్తోందని ఊగాహానాలు వినిపిస్తున్నాయి. అందుకు కాంగ్రెస్ సీనియర్ నేత మనీశ్ తివారీ తాజా వ్యాఖ్యలు బలం చేకూర్చుతున్నాయి. భాజపాలో ఉండే తన సహచర ఎంపీల ద్వారా లోక్సభ సీట్ల పెంపు విషయం తనకు తెలిసిందని ఆయన చేసిన ట్వీట్ ఇప్పుడు హాట్ టాపిక్గా మారింది.
"సీట్ల పెంపు నిజామా? కాదా? అనేది నాకు తెలియదు. కానీ 2024 ఎన్నికలకు ముందే లోక్సభ సీట్లను 1000, అంతకన్నా ఎక్కువకు పెంచాలని చర్చలు జరుగుతున్నట్లు భాజపాలోని సన్నిహితుల ద్వారా నాకు తెలిసింది. కొత్త పార్లమెంట్ ఛాంబర్ వెయ్యి సీట్ల సామర్థ్యంతో నిర్మిస్తున్నారు. అయితే.. సీట్ల సంఖ్య పెంచే ముందు ప్రజల అభిప్రాయాలు తీసుకోవాలి. దేశం కోసం చట్టాలు చేయటం ఎంపీల పని. అది భారత రాజ్యాంగంలోని 10వ షెడ్యూల్ ప్రకారం లభించింది. లోక్సభ స్థానాలు 1000కి పెంచటం నిజమైతే.. చాలా సమస్యలు ఎదురవుతాయి. సీట్ల పెంపుతో పాటు మహిళలకు 33 శాతం రిజర్వేషన్ కల్పించటం గురించి కూడా ఆలోచిస్తే మంచిది. 1000 మందిలో 33 శాతం రిజర్వేషన్ కల్పిస్తే.. 543 మందిలో ఎందుకు కల్పించలేకపోయారు? దాని కోసం రెండు దశాబ్దాలుగా కాంగ్రెస్ అధినేత్రి సోనియా గాంధీ పోరాడుతున్నారు. "అని వరుస ట్వీట్లు చేశారు మనీశ్.
సీట్ల పెంపు ఎందుకు? గతంలో ఎప్పుడు చేశారు?
దేశంలో ప్రతి 10 లక్షల మందికి ఒక పార్లమెంటు సభ్యుడు ఉండాలి. కానీ, జనాభా గణన జరిగినప్పుడల్లా లోక్సభ సభ్యుల సంఖ్య మారటం లేదు. తొలిసారి 1967 ఎన్నికల సమయంలో 1961 జనాభా లెక్కల ప్రకారం సీట్ల సంఖ్య 520కి పెంచారు. ఆ తర్వాత 1976 ఎన్నికలు 1971 జనాభా లెక్కల ఆధారంగా జరిగాయి. దాంతో సీట్లు 543కు చేరాయి. ఆ తర్వాత జనాభా గణన జరుగుతూనే ఉన్నా.. సీట్ల సంఖ్య మాత్రం మారలేదు.
అందుకూ ఓ కారణం లేకపోలేదు. 1970 తర్వాత జనాభా నియంత్రణ కోసం కృషి చేశాయి ప్రభుత్వాలు. దానివల్ల తమిళనాడు, కేరళ, బంగాల్ వంటి రాష్ట్రాల్లో జనాభా పెరుగుదల చాలావరకు తగ్గింది. కానీ.. తమ లోక్సభ స్థానాలు ఎందుకు తగ్గాలి అని ఆ రాష్ట్రాలు ప్రశ్నిస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో 2026 వరకు లోక్సభ స్థానాలను మార్చకూడదని కేంద్రం నిర్ణయించింది. దాని ప్రకారం.. 2031లో జనాభా లెక్కలు పూర్తయ్యే వరకు సీట్ల సంఖ్యలో మార్పు ఉండకపోవచ్చు.
కానీ, ఇప్పుడు సీట్ల పెరుగుదల అంశం తెరపైకి రావటం ప్రాధాన్యం సంతరించుకుంది.
సెంట్రల్ విస్టా నిర్మాణం అందుకేనా?
కొత్త పార్లమెంట్, సచివాలయం, ప్రధాని, ఉపరాష్ట్రపతి నివాసాలు, మంత్రుల కార్యాలయాలు అన్నీ ఒకేచోట ఉండాలనే ఉద్దేశంతో సెంట్రల్ విస్టా ప్రాజెక్టును చేపట్టింది కేంద్రం. ఇందుకు సంబంధించిన వివరాలను ఇటీవల సుప్రీంకోర్టుకు అఫిడవిట్ రూపంలో సమర్పించింది కేంద్ర పట్టణ, గృహ నిర్మాణ మంత్రిత్వ శాఖ పరిధిలోని ప్రజాపనుల విభాగం(సీపీడబ్యూడీ). 2026 తర్వాత సీట్ల సంఖ్య పెంచే అవకాశం ఉన్న దానిని దృష్టిలో పెట్టుకుని కొత్త భవనం నిర్మిస్తున్నట్లు తెలిపింది. కొత్త లోక్సభ ఛాంబర్లో 876 మంది, ఉభయ సభల ఉమ్మడి సమావేశంలో 1,224 మంది కూర్చునేలా నిర్మాణం చేపడుతున్నట్లు పేర్కొంది. అలాగే.. రాజ్యసభ 400 మంది కూర్చునేలా విశాలంగా ఉంటుందని తెలిపింది.