ప్రపంచ న్యాయవిచారణల చరిత్రలోనే కనీవినీ ఎరుగనిదిగా వినుతికెక్కిన అయోధ్య వివాదంలో రాజ్యాంగ ధర్మాసనం తాజా తీర్పు సంస్తుతిపాత్రమైనది. స్వతంత్ర భారతావని గుండెలపై ఏడు దశాబ్దాలుగా రగులుతున్న కుంపటిలా సెగలు పొగలు కక్కుతున్న మందిర్-మసీదు సంక్షోభానికి ఏకగ్రీవ తీర్పు ద్వారా ధర్మాసనం శాశ్వతంగా తెరదించింది. చరిత్ర, పురావస్తు శాఖ, మతం, న్యాయశాస్త్ర సమ్మిళితమైన వాస్తవాలు, సాక్ష్యాలు, వాదనల కలబోతగా, కోట్లాది జనబాహుళ్య మనోభావాల కలనేతగా ఇప్పటికే అనేక పీటముళ్లు పడిన వివాదం తాలూకు లోతులు ముట్టి, కీలక సందేహాలకు సమాధానాలు రాబట్టి న్యాయసమ్మత పరిష్కారంతో సుప్రీంకోర్టు.. జాతి నెత్తిన పాలుపోసింది.
సాక్ష్యాల ఆధారంగానే..
అయోధ్యలో కీలక స్థిరాస్తికి సంబంధించిన వ్యాజ్య విచారణలో, విశ్వాసం నమ్మకాల ప్రాతిపదికన కాకుండా సాక్ష్యాల ఆధారంగానే తుదితీర్పు లిఖించామన్న అయిదుగురు సభ్యుల ధర్మాసనం- వివాదాస్పద ఆస్తిపై గల హక్కును ముస్లిముల కంటే ఎక్కువగా హిందూ కక్షిదారులే రుజువు చేసుకొన్నారని స్పష్టీకరిస్తూ దాన్ని వారికే దఖలు పరచింది. మసీదు కట్టడాన్ని చట్టాన్ని అతిక్రమించి కూలగొట్టడం ద్వారా ముస్లిముల హక్కులకు భంగం వాటిల్లజేసిన అంశాన్ని విస్మరిస్తే న్యాయం చేసినట్లు కాదంటూ రాజ్యాంగంలోని 142 అధికరణ ద్వారా సంక్రమించిన విశేషాధికారాలతో ధర్మాసనం కొత్త మసీదు నిర్మాణానికీ బాటలు పరచింది. ఆలయ నిర్మాణానికి అనువుగా 1993 నాటి అయోధ్య భూసేకరణ చట్టం నిబంధనలకు అనుగుణంగా మూడు నెలల కాలావధిలో ట్రస్టును ఏర్పరచాలని, మసీదు నిర్మాణానికి అయోధ్యలోనే సున్నీ వక్ఫ్ బోర్డుకు అయిదెకరాల స్థలం కేటాయించాలన్న చారిత్రక తీర్పుపై కొన్ని భిన్న గళాలు విన్నా.. పెద్దయెత్తున హర్షాతిరేకాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. శాంతిభద్రతల పరిస్థితిని స్వయంగా విచారించి, అందరి పక్షాన తీర్పు రాసిందెవరన్న సమాచారంలో గోప్యత పాటించి, రామజన్మభూమి నిర్ధరణ ప్రాతిపదికలపై 1045 పేజీలతో 116 అనుబంధాల్ని జతపరచి- ఇలా ఎన్నో విధాల విలక్షణత చాటుకొన్న న్యాయనిర్ణయం చారిత్రకమైనది!
దశాబ్దాల సమస్య..
సమస్యను రాజకీయాల నుంచి విముక్తం చేసినప్పుడు, అసలు దాన్ని రాజకీయ దృక్కోణం నుంచి చూడనప్పుడు మాత్రమే దానికో పరిష్కారం లభించగలదని రాజనీతిజ్ఞుడిగా వాజ్పేయీ లోగడ చేసిన వ్యాఖ్య అక్షరసత్యం. అయోధ్య వివాదంతో రాజకీయంగా చలి కాగాలని అన్ని పార్టీలూ అనుకోవడమే దశాబ్దాలుగా దేశాన్ని వెంటాడిన దురదృష్టం! 1992 డిసెంబరులో బాబ్రీ కట్టడం కూల్చివేత దరిమిలా- చేతులు కాలాక ఆకులు పట్టుకోవడానికి వెంపర్లాడినట్లు, అప్పటి పీవీ ప్రభుత్వం అయోధ్యలో వివాదాస్పద స్థలం సహా మొత్తం 67 ఎకరాల భూమిని సేకరించింది. అందుకోసం 1993లో అయోధ్య భూసేకరణ చట్టాన్నీ చేసింది. పనిలో పనిగా- ‘పదహారో శతాబ్దంలో బాబ్రీ మసీదు నిర్మాణానికి ముందు ఆ స్థలంలో హిందూ దేవాలయం ఉండేదా?’ అన్న ప్రశ్నతో రాష్ట్రపతి ద్వారా సుప్రీంకోర్టుకు ఏక వాక్య నివేదన చేసింది. ఆ నివేదన నిరర్థకమైనదంటూ నిష్కర్షగా తోసిపుచ్చిన సుప్రీంకోర్టు, 1994 అక్టోబరులో కొద్దిపాటి మినహాయింపులతో 1993 నాటి అయోధ్య భూసేకరణ చట్టం చెల్లుబాటును సమర్ధించింది. అదే సమయంలో వివాదాస్పద భూమికి సంబంధించి కోర్టుల్లో ట్రైబ్యునళ్లలో పెండింగులో ఉన్న దావాలు, అప్పీళ్ల విచారణ కొనసాగాలని నిర్దేశించింది.