భారత్​ భేరి: 3కోట్ల ఓట్లు ఎవరికీ పట్టవా?

ప్రతి ఓటు విలువైనదే..! ఓటరు చైతన్యంలో భాగంగా ఎన్నికల సంఘం పదేపదే చెప్పే మాట ఇది. మరి మా ఓట్ల సంగతేంటని అంటున్నారు ప్రవాస భారతీయులు. వారివి ఏకంగా 3.10కోట్ల ఓట్లు. ప్రవాసీ ఓటర్లుగా పేరు నమోదు చేసుకునే వీలున్నా... పోలింగ్ రోజున తప్పనిసరిగా భారత్​ రావాలన్న నిబంధన వారికి ఇబ్బందికరంగా మారింది. ఈ సమస్యకు పరిష్కారం చూపలేమా?

సీన్​-1:

కెనడాలోని ఎడ్మంటన్​ నగరం.... మార్చి 31 ఉదయం 8 గంటలు.
ఎన్నికలు జరుగుతున్నాయి. అన్నా మాకీయెంకో, ఆమె భర్త, కుమార్తెతో కలిసి వచ్చి ఓటు వేసింది.
ఇక్కడొక ప్రత్యేకత ఉంది. అన్నా కుటుంబం స్వదేశం ఉక్రెయిన్. ఇక్కడ జరుగుతోంది ఉక్రెయిన్​ అధ్యక్ష ఎన్నికల పోలింగ్​.

కట్​ చేస్తే...

సీన్​-2:

అమెరికాలోని న్యూజెర్సీ​ నగరం.... ఏప్రిల్​ 6 ఉదయం 7 గంటలు.
ఆంధ్రప్రదేశ్​ పయనం అయ్యేందుకు సిద్ధమవుతున్నారు ప్రవాస భారతీయ వైద్యుడు గౌతమ్​​​. ఆయన రాకకు కారణం... ఏప్రిల్​ 11న జరిగే లోక్​సభ, శాసనసభ ఎన్నికలు.

ఎందుకిలా...?
'ఉక్రెయిన్'​ తూర్పు ఐరోపాలోని ఓ చిన్న దేశం. దేశ జనాభా 4.2 కోట్లు. మార్చి 31 అధ్యక్ష ఎన్నికలు జరిగాయి. విదేశాల్లో ఉండే ఉక్రెనియన్లకు ఓటు హక్కు కల్పించింది ఆ దేశం. అది కూడా వారున్న చోటే. 72 దేశాల్లో ఉన్న ఉక్రెయిన్​ దౌత్య కార్యాలయాల్లో 101 పోలింగ్​ స్టేషన్లు ఏర్పాటు చేసింది. అందుకే... కెనడాలో ఉండే అన్నా లాంటి వారు ఓటు వేయగలిగారు. స్వదేశాధినేతను ఎన్నుకోవడంలో తమ వంతు పాత్ర పోషించారు.
ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశమైన భారత్​ విషయంలో మాత్రం అలా కుదరదు. ప్రవాస భారతీయులు ఎవరైనా సరే ఓటేయాలంటే ఇక్కడకు రావాల్సిందే. ఇదెంతో కష్టమైన పని. ఖర్చుతో కూడుకున్నది.

భారత్​లో ప్రస్తుతం ఇలా...

విద్య, ఉద్యోగం, వ్యాపారం, ఇతర కారణాలతో విదేశాల్లో ఉంటున్న భారతీయుల సంఖ్య మూడు కోట్ల 10 లక్షలు. వారు ఓటు హక్కు వినియోగించుకునేందుకు ఎన్నికల సంఘం స్పష్టమైన నిబంధనలు జారీ చేసింది. ఈసీ వెబ్​సైట్​లోని ఫామ్​-6ఏ ద్వారా ప్రవాస భారతీయులు తగు ఆధారాలతో దరఖాస్తు చేసుకొని ఓటు హక్కు పొందొచ్చు. ఎన్నికల సమయంలో మాత్రం ఇక్కడికి వచ్చి నిర్దేశిత ప్రాంతాల్లో ఓటు వేయాలి.

ఇందుకోసం 2010లో యూపీఏ ప్రభుత్వం ప్రజాప్రాతినిధ్య చట్టాన్ని సవరించింది. అప్పుడు ప్రవాస భారతీయుల సంఖ్య 1.3 కోట్లు. వారిలో ఓటర్లుగా నమోదు చేసుకున్నవారు 71వేల మంది మాత్రమే.

ఎన్నారైలలో అసంతృప్తి....

ప్రస్తుత నిబంధనల ప్రకారం ఓవర్సీస్‌ ఎలక్టర్స్‌గా నమోదైనవారు పోలింగ్‌ కేంద్రానికి వచ్చి, పాస్‌పోర్ట్‌ చూపించి ఓటుహక్కు వినియోగించుకోవచ్చు. వీరికి ఎన్నికల్లో పోటీ చేసే అవకాశంతోపాటు సాధారణ ఓటరుకు ఉండే అన్ని హక్కులూ ఉంటాయి.

ప్రవాసీలు మాత్రం ఇక్కడకు వచ్చి ఓటు హక్కు వినియోగించుకోవటంపై అసంతృప్తి వ్యక్తం చేస్తున్నారు. పోలింగ్‌ తేదీన స్వదేశానికి రావడం కష్టంతో, ఖర్చుతో కూడుకున్నదని వారి వాదన. వారు నివసించే దేశాల్లోని రాయబార కార్యాలయాల్లో ఓటు వేసే ఏర్పాటు చేయాలని ఎన్నారైలు కోరుతున్నారు. గతంలోనే ఎన్నికల సంఘం ఏర్పాటు చేసిన కమిటీ ఇది కుదిరే పనికాదని స్పష్టంచేసింది.

పరోక్ష ఓటింగ్​ కుదరదా..?

పోలింగ్​ కేంద్రానికి రాకుండా పోస్టల్​, ఈ-బ్యాలెట్​, ఆన్​లైన్, ఇతర పద్ధతుల ద్వారా ఓటు వేయడమే పరోక్ష ఓటింగ్​ విధానం. ఈ పద్ధతి అమలుపై కేంద్ర ప్రభుత్వం కొంత కసరత్తు చేసింది. ఎన్నారైల ఓటింగ్​ కోసం ప్రజాప్రాతినిధ్య చట్టం సవరణ బిల్లు- 2017ను కేంద్రమంత్రివర్గం ఆమోదించింది. ఈ బిల్లుకు లోక్‌సభలో ఆమోదం లభించినప్పటికీ రాజ్యసభలో వీగిపోయింది. ప్రాక్సీ ఓటింగ్‌ దుర్వినియోగం అయ్యే అవకాశాలున్నాయని విపక్షాలు అడ్డుకున్నాయి.
ఆన్‌లైన్‌ ఓటింగ్​పై చర్చలు జరుగుతున్నా... అమల్లోకి రాలేదు.

ఇంకెప్పటికి..?

సార్వత్రిక ఎన్నికల వేళ ప్రవాస భారతీయులకు ఓటు హక్కు మరోమారు ప్రాధాన్యం సంతరించుకుంది. వారు స్వదేశానికి రాకుండా ఉన్నచోటు నుంచే ఓటు వేయడంపై జరుగుతున్న చర్చ ఎప్పటికి కార్యరూపం దాల్చుతుందో వేచిచూడాలి.

ఇవీ చూడండి: కాషాయదళ 'కాకీ ఎన్నికల' వ్యూహం!