మనిషి ఆరోగ్యానికి మాంసకృత్తులు(ప్రొటీన్లు) కీలకం. ఇవి పప్పుధాన్యాల్లో పుష్కలంగా ఉంటాయి. అందుకే వీటిని పేదల మాంసాహారంగా పోషకాహార నిపుణులు అభివర్ణిస్తారు. చికెన్‌, మటన్‌, చేపల కన్నా పప్పుధాన్యాల్లో ప్రొటీన్లు అధికంగా ఉంటాయి. మాంసాహారంలోని ప్రొటీన్లకన్నా పప్పుధాన్యాల్లో ఉండేవే ఎక్కవ ఆరోగ్యకరం. ధనిక, పేద అనే తేడా లేకుండా రోజువారీ ఆహారంలో పప్పుధాన్యాలు భాగం. వీటి ధరలు ఇటీవలి కాలంలో అనూహ్యంగా పెరగడం వల్ల పేదలు ఇబ్బందిపడుతున్నారు. తలసరి పప్పుధాన్యాల వినియోగం రోజుకు 50 నుంచి 60 గ్రాములు ఉండాలని పోషక శాస్త్రవేత్తలు సూచిస్తున్నారు. ప్రస్తుత తలసరి లభ్యత సుమారు 40 గ్రాములకు మించి లేదు. మనుషుల్లో ముఖ్యంగా పిల్లల్లో పౌష్టికాహార లోపానికి ఇది ఒక కారణం. ఈ ఏడాది ఖరీఫ్‌లో సాధారణ విస్తీర్ణంతో పోల్చితే, పప్పుధాన్యాల సాగు 60 వేల ఎకరాలు తగ్గింది. కంది విస్తీర్ణం 25వేల ఎకరాలు పడిపోయింది. మినుము సాగు 1.40 లక్షల ఎకరాల వరకూ తగ్గింది. పెసరసాగు సగానికి సగం పడిపోయింది. దీంతో ధరలకు రెక్కలు వస్తాయి. రాష్ట్రంలో కందిని 5.90 లక్షల ఎకరాల్లో పండిస్తున్నారు. ఈ పంట జనవరి మధ్యలో విపణికి వస్తుంది.
సాగులో స్వావలంబన
దేశంలో అపరాల వార్షిక వినియోగం 2.46 కోట్ల మెట్రిక్‌ టన్నులు. ఉత్పత్తి 1.7 కోట్ల మెట్రిక్‌ టన్నులు మాత్రమే. జనాభా వృద్ధితోపాటు పప్పుధాన్యాల వినియోగమూ పెరుగుతోంది. ఈ కొరతను దిగుమతుల ద్వారా పూడ్చాల్సి వస్తోంది. ఫలితంగా ఖజానాపై భారం పడుతోంది. ఈ సమస్య నుంచి గట్టెక్కేందుకు స్వావలంబన ఒక్కటే మార్గం. దిగుమతులను తాత్కాలిక ఉపశమన చర్యలుగానే భావించాలే తప్ప, వాటినే శాశ్వత పరిష్కారాలుగా భావించరాదు. పప్పులకు కనీస మద్దతుధర ప్రకటిస్తే రైతులు వాటిని పండించడానికి ఆసక్తి చూపుతారు. మిగతా నిత్యావసర సరకుల మాదిరిగా వీటిని కూడా ప్రజాపంపిణీ వ్యవస్థ పరిధిలోకి తేగలిగితే అటు రైతుకు ఆదాయ భద్రత, ఇటు సామాన్యుడికి ఆహార భద్రత సమకూరుతుంది. అంతర్జాతీయ విపణిలో పప్పు దినుసులు కొనుగోలు చేసేకన్నా దిగుమతి చేసుకుంటున్న దేశాల్లో ఒప్పంద ప్రాతిపదికన పండించడం లాభదాయకమన్నది నిపుణుల అభిప్రాయం. అందువల్ల ఆయా దేశాల ప్రభుత్వాలతో రైతులు ఒప్పందాలు కుదుర్చుకునే అంశాన్ని కేంద్రం పరిశీలించాల్సిన అవసరం ఉంది. ఇది కూడా తాత్కాలిక తోడ్పాటే తప్ప, శాశ్వత పరిష్కారం కాదు. స్వావలంబన ఒక్కటే శాశ్వత పరిష్కారం కాగలదు. గత పాతికేళ్లుగా అపరాల దిగుబడి తగ్గుతున్నా, పాలకులు దిద్దుబాటు చర్యలు చేపట్టలేదు. ఎన్డీయే-1 ప్రభుత్వం మర పట్టని కందిపప్పును కిలో రూ.60, మినుములు రూ.80 చొప్పున కొని రాష్ట్రాలకు అందించి, వాటిని కిలో రూ.120 చొప్పున విక్రయించమని ఆదేశించింది. ప్రభుత్వాలే ఇంతగా లాభదాయక కోణంలో ఆలోచిస్తే ఇక ప్రైవేట్‌ వ్యాపారుల గురించి చెప్పక్కర్లేదు.
దేశంలో హరిత విప్లవం ప్రభావంతో వరి, గోధుమ సాగుబడి పెరిగింది. సాగు పెరగడంతో భూగర్భ జలాలు పడిపోయాయని వివిధ అధ్యయనాలు నిరూపించాయి. ఫలితంగా అపరాల సాగు అప్రధాన అంశమైపోయింది. నాలుగున్నర దశాబ్దాల క్రితం వరకు ప్రధాన పంటగా పప్పుధాన్యాలనే సాగుచేసిన పంజాబ్‌ లాంటి రాష్ట్రాల్లో సేద్య ప్రాథమ్యాలు మారాయి. వీటికన్నా వరి, గోధుమ సాగు లాభదాయకం కావడమే ఇందుకు కారణమన్నది రైతుల భావన. దేశంలో అపరాల సాగు విస్తీర్ణంలో 88 శాతం వర్షాధారమే. 2022 ఆగస్టు నాటికి పప్పుధాన్యాలు దిగుమతి చేసుకునే పరిస్థితి ఉండరాదని ఇటీవల ప్రధాని మోదీ పిలుపిచ్చారు. తనకున్న భూమిలో కనీసం అయిదోవంతు విస్తీర్ణంలో ప్రతి రైతు అపరాల సాగు చేయాలని కోరారు. ఇతర పంటల కంటే ఈ పంట సాగు లాభదాయకం అయ్యేలా రాయితీలు, ప్రోత్సాహకాలు ప్రకటిస్తేనే ప్రధాని కోరిక నెరవేరుతుంది.
చిన్న దేశాలైన టాంజానియా, కెన్యా, మొజాంబిక్‌, బర్మా వంటి దేశాలు భారత్‌కు ఎగుమతి చేయగల స్థాయికి ఎదిగాయి. వర్షాధార నేలల్లో అపరాల సాగులో బ్రెజిల్‌, అర్జెంటీనా ప్రపంచానికి ఆదర్శంగా నిలిచాయి. పప్పుధాన్యాల కోసం భారత్‌ దిగుమతులపై ఆధారపడుతోంది. తనకన్నా తక్కువ విస్తీర్ణంలో అపరాలు సాగుచేస్తున్న దేశాల నుంచి దిగుమతులు చేసుకుంటోంది. కెనడా, రష్యా, అమెరికా, ఆస్ట్రేలియాల నుంచి బఠానీలు; మియన్మార్‌, టాంజానియా, కెన్యాల నుంచి మినుములు, పెసలు; టాంజానియా, రష్యా, ఆస్ట్రేలియాల నుంచి శెనగలు దిగుమతి చేసుకుంటోంది. బ్రెజిల్‌, కెనడా, మియన్మార్‌ అధిక దిగుమతినిచ్చే నూతన రకాలకు పెద్దపీటవేసి ఉత్పాదకతను పెంచుకోగలిగాయి. ఉత్పాదకత విషయంలో అమెరికా, చైనా, బ్రిటన్‌, ఆస్ట్రేలియా సరసన భారత్‌ రికార్డు వెలాతెలాపోతోంది. హెక్టారుకు అపరాల ఉత్పాదకత ఫ్రాన్స్‌లో (4,219 కిలోలు), కెనడాలో (1,936), అమెరికాలో (1,882), రష్యాలో (1,643) ఉండగా, భారత్‌ 648 కిలోలతో ఎంతో వెనకబడి ఉంది. భారత్‌కన్నా చైనాలో సాగు విస్తీర్ణం తక్కువే. అయినప్పటికీ సగటు దిగుబడి అక్కడే ఎక్కువ.
నష్టపోతున్న రైతన్న