'సుదూర ప్రయాణం చేయాలంటే ఒక సమయంలో ఒకే అడుగు వేయాలి' అని చైనా సామెత. ఇప్పటివరకూ ఇలా ఎన్నో అడుగులు వేసినప్పటికీ భారత్, చైనాల మధ్య నెలకొన్న అపనమ్మకాలు.. అతికష్టం మీద తీరే అవకాశాలు ప్రస్తుతం కన్పిస్తున్నాయి.
గతేడాది జరిగిన వుహాన్ సదస్సు ఇచ్చిన ఉత్సాహంతో చైనా అధ్యక్షుడు షి జిన్పింగ్ను అనధికారిక పర్యటన కోసం అక్టోబర్లో భారత్కు రావాలని ఆహ్వానించారు ప్రధానమంత్రి నరేంద్రమోదీ. షాంఘై సహకార సంస్థ(ఎస్సీఓ), జపాన్లో జరిగిన జీ-20 దేశాల సదస్సు వేదికగా ఇప్పటికే ఇరునేతలు ఈ ఏడాదిలో రెండు సార్లు భేటీ అయ్యారు.
ఇదిలా ఉంటే.. ఇరునేతల భేటీకి సన్నాహాలు జరుగుతున్న వేళ చైనా టెక్ దిగ్గజం హువావే 5జీ నెట్వర్క్కు భద్రతా అనుమతులు ఇవ్వకూడదని భారత్పై ఒత్తిడి తెస్తోంది అగ్రరాజ్యం అమెరికా.
సమగ్ర ప్రాంతీయ ఆర్థిక సహకారం(ఆర్సీఈపీ)పై చైనాతో ఆసియాన్ దేశాల విముఖత, వుహాన్లో అవగాహనకు వచ్చిన బీసీఐఎమ్(బంగ్లాదేశ్, చైనా, భారత్, మయన్మార్) ఆర్థిక నడవా, జపాన్ పెట్టుబడుల ప్రోత్సాహం కోసం.. ఈశాన్య దేశాల సహకారం నుంచి చైనాను దూరంగా ఉంచడం వంటి అంశాలు ప్రధానంగా చర్చకు రానున్నాయి.
కీలకంగా కశ్మీర్ అంశం..
ఆర్టికల్ 370 రద్దు అనంతరం ఇరు దేశాల మధ్య విభేదాలు తీవ్రమయిన నేపథ్యంలో మోదీ-జిన్పింగ్ల భేటీలో కశ్మీర్ అంశం ప్రధానంగా చర్చకు వచ్చే అవకాశం ఉంది. ఆసియా దేశాల్లో ప్రధానమైనవి భారత్-చైనాలేనని.. డ్రాగన్తో కలిసి ఉండాలని ఓ అవగాహన తమకు ఉందని ఇటీవల వ్లాదివోస్తోక్ సదస్సుకు ముందు విదేశాంగ మంత్రి జయ్శంకర్ వ్యాఖ్యానించారు. సరిహద్దు సహా పలు అంశాల్లో చైనాతో విభేదాలు ఉన్నప్పటికీ ఇవన్నీ కూర్చుని చర్చించాల్సిన అంశాలేనని ఆయన పేర్కొన్నారు.
జిన్పింగ్ పర్యటన వార్తల నాటి నుంచి ప్రధాని సొంత నియోజకవర్గం వారణాసి, తమిళనాడులోని ఏదైనా తీర పట్టణం వేదికగా భేటీ ఉండవచ్చని ఊహాగానాలు వినిపించాయి. అయితే భారత్ కశ్మీర్ స్వయం ప్రతిపత్తి రద్దు చేసిన కారణంగా సమావేశంపై నీలినీడలు కమ్ముకున్నాయి.
కశ్మీర్ అంశంపై బాహాటంగానే తన వ్యతిరేక ధోరణిని బయటపెట్టింది డ్రాగన్. ఈ దశలో విదేశాంగ మంత్రి జయ్శంకర్ చైనా పర్యటన సందర్భంగా పలు కీలక వ్యాఖ్యలు చేశారు. అంతర్గతంగా తీసుకున్న నిర్ణయాలు సరిహద్దు వెంట ఎలాంటి ప్రభావం చూపవని పేర్కొన్నారు. లద్దాఖ్పై చట్టసభలో తీసుకున్న నిర్ణయం వల్ల భారత్-చైనా నియంత్రణ రేఖ వెంట మార్పుల కోసం ఉద్దేశించింది కాదని వ్యాఖ్యానించారు. భారత్ తీసుకున్న నిర్ణయం ఆమోదయోగ్యం కాదని.. నూతన చట్టం ద్వారా చైనా ప్రాదేశిక సార్వభౌమాధికారాన్ని ఇండియా తక్కువ చేసినట్లయిందని వ్యాఖ్యానించారు.
జయ్శంకర్ పర్యటన అనంతరం ఐక్యరాజ్యసమితి భద్రతా మండలిలో కశ్మీర్ అంశం చర్చించాలని డ్రాగన్ తన మిత్రదేశం పాకిస్థాన్కు అనుకూల వ్యాఖ్యలు చేసింది. భారత్-చైనా మధ్య జరగాల్సి ఉన్న ప్రత్యేక ప్రతినిధుల సమావేశానికి రాకుండా డ్రాగన్ విదేశాంగ మంత్రి వాంగ్యీ పాక్లో పర్యటించి భారత్కు పరోక్ష సందేశమిచ్చారు. 22వ ప్రతినిధుల సదస్సులో జాతీయ భద్రతా సలహాదారు అజిత్ డోభాల్తో భేటీ కావాల్సి ఉండగా పాక్ రాజకీయ, సైన్యం ప్రతినిధులతో ఆయన సమావేశమయ్యారు.
వాంగ్యీ రాని కారణంగా తాజా సమావేశ తేదీలను మరోసారి ఖరారు చేసింది భారత్.
'ఎల్ఓసీ వద్ద ఉద్రిక్తత.. ఎల్ఏసీకి శాంతి'
వాస్తవాధీన రేఖ వద్ద శాంతి లక్ష్యంగా అంతర్జాతీయ వేదికలపై పాక్ తీరును ఎండగడుతోంది భారత్. నియంత్రణ రేఖ, అంతర్జాతీయ సరిహద్దు వెంట దాయాది కాల్పులు జరపడాన్ని ఎత్తి చూపుతోంది. ఆర్టికల్ రద్దుపై పార్లమెంటులో చర్చ సందర్భంగా అక్సాయిచిన్, పీఓకేలు భారత్తో విడదీయలేని భూభాగాలని పేర్కొన్నారు హోంమంత్రి అమిత్షా. గతవారం భారత్-చైనా సైనికుల మధ్య ప్యాంగ్గాంగ్ త్సో నది తీరం వెంట తలెత్తిన స్వల్ప ఘర్షణ ఇరుదేశాల మిలిటరీ సంప్రదింపుల ద్వారా సమసిపోయింది. కానీ జిన్పింగ్ పర్యటన సందర్భంగా చొరబాట్ల నియంత్రణ గతం సంబంధించి అనుభవాలను చెరిపివేయలేవు.
2017లో ప్యాంగ్గాంగ్ తీరం వెంటే చైనా చొరబాటును నియంత్రించింది భారత్. ఈ ఘటన సందర్భంగా ఇరు సైన్య విభాగాలు రాళ్లు రువ్వుకున్నాయి. డోక్లాం వద్ద 73 రోజులపాటు ఇరు దేశాలు మోహరించిన వీడియో ఒకటి ఆ సమయంలో సామాజిక మాధ్యమాల్లో వైరల్గా మారింది. కానీ అప్పుడు వుహాన్ సదస్సు వేదికగా ఈ ప్రాంతంలో ఉద్రిక్తతలు తగ్గేందుకు, ద్వైపాక్షిక సంబంధాలు మెరుగు కోసం ఇరుదేశాలు అంగీకరించాయి.