దిల్లీ అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు అన్ని రాజకీయ పక్షాలూ పూర్తిస్థాయి శక్తియుక్తులతో సిద్ధమవుతున్నాయి. 2019 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో దిల్లీలో భాజపా 57 శాతం ఓట్లతో మొత్తం ఏడు లోక్‌సభ స్థానాల్నీ తన ఖాతాలో వేసుకొంది. దిల్లీలో అధికార పక్షమైన ఆమ్‌ఆద్మీపార్టీ (ఆప్) కేవలం 18 శాతం ఓట్లను మాత్రమే సాధించి, అయిదు చోట్ల మూడో స్థానంలో నిలిచింది. అసెంబ్లీ సెగ్మెంట్లవారీగా చూస్తే, భాజపా మొత్తం 70 స్థానాలకుగాను 65 సీట్లలో ఆధిక్యం కనబరచింది. కాంగ్రెస్‌ అయిదింటిలో ఆధిక్యం ప్రదర్శించగా, 'ఆప్' ఒక్కస్థానంలోనూ ప్రభావం చూపలేకపోయింది. ఈ లెక్కల ప్రకారం చూస్తే, వచ్చే అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో విజయంపై భాజపాలో పూర్తిస్థాయి ఆత్మవిశ్వాసం తొణికిసలాడాలి. కానీ, ఆ స్థాయి నమ్మకం 'ఆప్' శిబిరంలో కనిపిస్తోంది. అధికార ఆప్‌ను ఎదుర్కొనేందుకు భాజపా సతమతమవుతుండగా, కాంగ్రెస్‌ కూడా వెనుకంజలోనే ఉంది.
పంథా మార్చిన కేజ్రీవాల్
'ఆప్' అధినేత అరవింద్‌ కేజ్రీవాల్ 2019 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో చేసిన పొరపాట్ల నుంచి గుణపాఠాలు నేర్చుకోవడమే ఈ తరహా వాతావరణం ఏర్పడటానికి కారణమని చెప్పాలి. మోదీపై పోరాడే ఏకైక యోధుడిగా పేరు సంపాదించాలని తాపత్రయ పడుతూ విభిన్న జాతీయ అంశాలకు సంబంధించి ప్రత్యక్షంగా విమర్శల దాడికి యత్నించే కేజ్రీవాల్ తన శైలిని మార్చుకున్నారు. ‘ప్రధానమంత్రి పదవికి మోదీ, ముఖ్యమంత్రి పదవికి కేజ్రీవాల్’ అనే భావన చాలామంది దిల్లీవాసుల్లో నెలకొని ఉందన్న సంగతిని ఆయన గుర్తించారు. దాంతో, అప్పట్నుంచి ప్రధాని మోదీపై విమర్శల దాడిని పూర్తిగా ఆపేశారు. సానుకూల, ప్రభుత్వ అనుకూల ఓట్లను సాధించే లక్ష్యంతో గత అయిదేళ్లుగా తమ సర్కారు సాధించిన ఘనతల్ని ‘ఆప్’ భారీస్థాయిలో ప్రచారం చేస్తోంది. మునుపెన్నడూ లేని రీతిలో దిల్లీలో విద్యారంగానికి బడ్జెట్‌లో 35 శాతం కేటాయించారు. పాఠ్యప్రణాళికలో విభిన్న అంశాలను ప్రవేశపెట్టడమే కాకుండా, ఉపాధ్యాయుల్లో పునరుత్తేజం నింపేందుకు శిక్షణ కార్యక్రమాలనూ ఏర్పాటుచేశారు. ఆరోగ్య రంగంలో ‘ఆప్’ ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన ‘మొహల్లా క్లినిక్‌’లు భారీస్థాయిలో ప్రజాదరణ పొందాయి. ఇప్పటివరకు 400 మొహల్లా క్లినిక్కులు పేదలకు సేవలందిస్తున్నాయి. దిల్లీలో మహిళలకు భద్రత కరవైందనే విమర్శలు తీవ్రతరమైన నేపథ్యంలో ‘ఆప్’ ప్రభుత్వం అవసరమైన చర్యలకు దిగింది. మహిళా ప్రయాణికుల కోసం ‘పింక్‌’ పాసులను ప్రవేశపెట్టింది. వీటితో మహిళలు దిల్లీ రవాణా సంస్థ బస్సుల్లో ఉచితంగా ప్రయాణం చేయొచ్చు.
ఆ బస్సుల్లో రక్షణ కోసం మార్షల్స్‌నూ నియమించారు. ఫలితంగా, లబ్ధిదారులైన మహిళలకు సురక్షితంగా ప్రయాణం చేస్తున్నామనే భావనతోపాటు, ప్రతినెలా సగటున రూ.1,200 నుంచి రూ.1,800 వరకు లబ్ధి చేకూర్చినట్లయింది. నీటి బిల్లును సగానికి తగ్గించడం, విద్యుత్తును 200 యూనిట్ల వరకు వాడేవారికి ఉచితంగా అందజేయడం వంటి నిర్ణయాలూ రాష్ట్ర ప్రభుత్వంపై ప్రజల్లో సానుకూల ప్రభావం కలిగించాయనే అభిప్రాయాలు ఉన్నాయి. వీటన్నింటి ఫలితంగా, 2019 సార్వత్రిక ఎన్నికల్లో మోదీ వెంట నడిచిన పెద్ద సంఖ్యలోని మధ్యతరగతి వర్గం- అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో ‘ఆప్’ ప్రభుత్వానికి అండగా నిలిచే అవకాశాలున్నట్లు రాజకీయ విశ్లేషకులు భావిస్తున్నారు. సంక్షేమ పథకాలతో ప్రయోజనాలు పొందిన పట్టణ పేదలు గతంలో కాంగ్రెస్‌కు ఓటేసేవారు; వారు ఇప్పుడు ‘ఆప్’ వైపు మొగ్గు చూపవచ్చనే అభిప్రాయాలున్నాయి. ‘తొలిసారిగా, దిల్లీ ఓటర్లు పూర్తిస్థాయిలో స్థానిక అంశాలైన ఆరోగ్యం, విద్య, మహిళల రక్షణ వంటి అంశాలకే ప్రాధాన్యం ఇస్తున్నారు. కాంగ్రెస్‌, భాజపా అధికారంలో ఉన్నప్పుడు ఈ రంగాల విషయంలో చేసిన కృషి తక్కువే. దిల్లీ ప్రభుత్వానికి ఉన్న పరిమిత వనరులు, అధికారాలను సాకుగా చూపేవారు. దీనికి విరుద్ధంగా ‘ఆప్’ ప్రభుత్వం అవే పరిమిత వనరులు, అధికారాలతో విధులు నిర్వర్తించింది’ అని స్వతంత్ర రాజకీయ విశ్లేషకులు ఒకరు వ్యాఖ్యానించారు.
'ఆప్' ప్రభుత్వం సుపరిపాలన అజెండాను పరిగణనలోకి తీసుకుంటూనే, విభిన్న ఆర్థిక, సామాజిక వర్గాల మధ్య సమతౌల్యం సాధించిందనే అభిప్రాయాలున్నాయి. పూర్వాంచల్‌కు చెందిన ఓటర్లు తమపట్ల సానుకూల వైఖరి కనబరచేలా ఆమ్‌ఆద్మీ పార్టీ తీవ్ర కృషి చేసింది. యూపీ, బిహార్‌ల నుంచి వలస వచ్చిన వీరు గతంలో కాంగ్రెస్‌కు మద్దతుగా నిలిచేవారు. భాజపా వెనక నడిచే పంజాబీ-జాట్‌ వర్గాన్నీ ‘ఆప్’ ఆకట్టుకుంది. భాజపాకు మద్దతుగా నిలిచే వ్యాపార సామాజిక వర్గానికి చెందిన వ్యక్తినంటూ పరోక్షంగా చాటుకోవడం ద్వారా, కేజ్రీవాల్ ఆ వర్గాన్ని తనవైపు తిప్పుకొన్నారనే వాదన ఉంది. కాంగ్రెస్‌ మద్దతుదారులైన నిరుపేద వర్గాల్నీ తనకు అనుకూలంగా మార్చుకున్నారని చెబుతున్నారు. ఆమ్‌ఆద్మీ పార్టీకి సానుకూల సంకేతాలు కనిపిస్తుండటానికి మరో కారణం- అరవింద్‌ కేజ్రీవాల్‌కు ఉన్న పేరు ప్రతిష్ఠలు. పార్టీని స్థాపించినప్పడు ఉన్న పలువురు నేతలు వెళ్లిపోయినా, కేజ్రీవాల్ ప్రతిష్ఠ చెక్కుచెదరలేదు. పార్టీ అధినాయకుడిగా ఆయన స్థానం బలంగా నిలిచిపోయింది. ఆరేళ్లకుపైగా సాగుతున్న ప్రజాజీవితంలో కేజ్రీవాల్ ఖాదీ ధరించాల్సిన అవసరంలేని, ఓట్ల కోసం దండాలు పెట్టాల్సిన అవసరంలేని రాజకీయేతర రాజకీయ నాయకుడిలా విభిన్న ప్రతిష్ఠను సముపార్జించుకున్నట్లు విశ్లేషకుల భావన. కేజ్రీవాల్‌ను భాజపా, కాంగ్రెస్‌ పార్టీల్లోని దిగ్గజాల నుంచి వేరు చేస్తున్న కీలక ఆకర్షక శక్తి ఇదే.