ఇప్పుడు కొవిడ్‌ మహమ్మారిలా 1896లో ప్లేగు వ్యాధి ముంబయిని అతలాకుతలం చేసింది. చుట్టుపక్కల ప్రాంతాలకూ పాకింది. లక్షల సంఖ్యలో ప్రజలు మరణించారు. బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం కూడా ఏమీ చేయలేక చేతులెత్తేసింది. ఉక్రేనియన్‌ బ్యాక్టీరియాలజిస్టు డాక్టర్‌ వాల్డెమర్‌ హఫ్‌కిన్‌ సారథ్యంలో ప్లేగు పరిశోధన కమిటీ కష్టపడి టీకా తయారు చేసింది. బలహీనమైన బ్యాక్టీరియాను వ్యాధిబారిన పడని వారి శరీరంలోకి ఎక్కించటం ద్వారా యాంటీబాడీలు తయారై రోగనిరోధక శక్తి పెరుగుతుందని గుర్తించారు. టీకా అయితే తయారైంది కాని పరీక్షించి చూద్దామనుకుంటే వేసుకునేవారు లేకపోయారు. ముంబయిలో ఎవ్వరూ టీకా తీసుకోవటానికి ముందుకు రాలేదు. విదేశీ మందును నమ్మకపోవటం ఒకటైతే... బ్రిటిష్ ప్రభుత్వ పాలన మరో కారణం. బ్రిటిష్ వారు ప్రజల ప్రాణాలు తీయటానికి ఈ టీకా రూపంలో ప్రయత్నిస్తున్నారనే వదంతులూ వ్యాపించాయి. దీంతో అంతా టీకా పరీక్షలకు దూరంగా ఉన్నారు. ఈ దశలో బరోడా మహారాజు సయాజీరావు గైక్వాడ్‌ ముందుకొచ్చి... తమ రాష్ట్రంలో పరీక్షించాల్సిందిగా ఆహ్వానించారు. అయితే అక్కడా ప్రజల నుంచి సానుకూలత ఏమీ లభించలేదు. టీకా వేసుకుంటే ఏమౌతుందోననే భయం అందరిలోనూ వ్యక్తమైంది.
ఈ దశలో ధైర్యంగా ముందుకొచ్చారు అబ్బాస్‌ త్యాబ్జి! ఆ సమయంలో బరోడా రాష్ట్ర ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా పనిచేస్తున్న ఆయన తన కూతురు షరీఫాపై టీకాలను పరీక్షించి చూడాలంటూ తీసుకొచ్చారు. తద్వారా ప్రజల్లో భయాందోళనలు పోగొట్టడానికి, వారిలో స్ఫూర్తినింపటానికి యత్నించారు. టీకా తీసుకున్న షరీఫా (ప్రముఖ చరిత్రకారుడు ఇర్ఫాన్‌ హబీబ్‌ తల్లి) ఆరోగ్యకరంగానే ఉండటంతో... ప్రజల్లోనూ నమ్మకం కలిగింది. బరోడాలోని పల్లెటూర్లకు కూడా వెళ్లి టీకాలిచ్చి పరీక్షించింది హఫ్‌కిన్‌ బృందం. వారి పరీక్షలు ఫలించి... టీకా వల్ల మరణాలు 97శాతం తగ్గాయి.
బ్రిటన్‌కు మద్దతుదారు నుంచి...