ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో వైరస్‌పై పోరులో ప్రజల భాగస్వామ్యాన్ని ఎలా పెంచాలన్న దానిపై.. దృష్టి పెట్టాల్సిన అవసరం ఎక్కువగా కనిపిస్తోంది. వైరస్ పట్ల తీవ్ర భయాందోళనకు గురవుతున్నవారు ఓ వైపు ఉంటే .. మనకేం కాదులే అంటూ రోడ్లపై తిరిగే వారు మరో వైపు కనిపిస్తున్నారు. ముఖానికి మాస్కు ధరించకుండా పట్టుబడినవారి నుంచి.. కొవిడ్ నిబంధనల ఉల్లంఘనుల నుంచి జరిమానాల రూపేణా.. ఒడిశా, దిల్లీలో 2కోట్లకు పైనే వసూలైందంటే పరిస్థితులు ఎలా ఉన్నాయో అర్ధం చేసుకోవచ్చు.
భౌతికదూరం నిబంధన పాటించకపోతే 14 రోజుల లాక్డౌన్ విధిస్తామని.. హెచ్చరించింది.. ఆగ్రా జిల్లా యంత్రాంగం. కేరళ కూడా కొత్తశిక్షలు ప్రకటించింది. ఇలా ఎవరో నియంత్రిస్తేనే తప్ప.. ప్రజలు సామాజిక బాధ్యత గుర్తెరగకపోవడం, ముప్పును కొనితెచ్చుకోవడమే. ప్రభుత్వాలకు ఉండే పరిమితుల్ని గ్రహించి. పౌరసమాజం బాధ్యతాయుతంగా మసలినప్పుడే కరోనాపై ఉమ్మడి పోరుకు అర్థం ఉంటుంది. లేదంటే మహమ్మారిమీద పైచేయి సాధించడం వీలుపడదు. ప్రతి ఒక్కరు తమవంతు పాత్ర పోషించాల్సిందే. ముఖానికి మాస్కు, చేతుల పరిశుభ్రత, భౌతిక దూరం తదితర నిబంధనల్ని ఉల్లంఘిస్తున్న వారికి బాధ్యత నేర్పాలి. వాటిని కచ్చితంగా పాటించేలా..అవగాహన కలిగించాలి.
లాక్డౌన్ సడలింపుల కారణంగా పెరుగుతున్న కేసులను ప్రజల భాగస్వామ్యంతో చెక్ పెట్టవచ్చనడానికి ప్రత్యక్ష ఉదాహరణ ధారావి. దేశంలోనే అతిపెద్ద మురికి వాడగా పేరుగాంచిన ధారావిలో కరోనా విజృంభిస్తే నష్టం ఊహాలకు కూడా అందదని.. అందరూ అనుకున్నారు. కాని భయాందోళనలు దూరం చేస్తూ అందరికి ఆదర్శంగా నిలుస్తోంది ధారావి. వైరస్ ఎంతగా చెలరేగిపోయినా.. అడ్డుకట్ట వేయగలమని ధారావి నిరూపించిందని ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థ కొనియాడింది. పరీక్షలు ముమ్మరం చేయడం, సామాజిక దూరం పాటించడం, రోగులకు తక్షణ చికిత్స అందించడం కారణంగా కరోనాతో జరిగిన యుద్ధంలో ధారావి విజయం సాధించిందని అన్నారు.
ప్రజారోగ్యాన్ని కాపాడడంలో ప్రజల్ని భాగస్వాములుగా చేయడం అంటే.. ప్రజల తమ బాధ్యతను గుర్తుచేసుకోవడమే. స్థానికంగా వైరస్ వ్యాప్తిని గుర్తించడం, ఎక్కువ రిస్క్‌ ఉన్నవారు, వయసు మీరినవారిని గుర్తించి ప్రత్యేకంగా క్వారంటైన్‌లో ఉంచటం చేయవచ్చు . అనుమానితులను గుర్తించడంలోనూ వీరు కీలక పాత్ర పోషించగలరని అంటున్నారు ప్రజారోగ్య వైద్య నిపుణులు.
ఇంకో ముఖ్యమైన విషయం.. పోరాడాల్సింది కరోనాపైనే గాని బాధితులతో కాదని ప్రభుత్వం ఎన్నిసార్లు చెప్తున్నా వినేవారు లేరు. ప్రజల భాగస్వామ్యంతో సామాజిక బాధ్యతలు ఎలా నెరవేర్చ వచ్చో అనేక కమిటీలు తమ నివేదికల ద్వారా స్పష్టం చేశాయి. భోర్ కమిటీ, శ్రీ వాస్తవ కమిటీ వంటివి .. కమ్యునిటీల ద్వారా చేకూరే ప్రయోజనాలను ఎప్పుడో చెప్పాయి.
ప్రస్తుతం మహమ్మారిని నియంత్రించేందుకు ప్రజల భాగస్వామ్యాన్ని పెంచేందుకు ప్రణాళికలు రూపొందించాల్సిన అవసరం ఉందని ప్రముఖ వైద్య జర్నల్‌ లాన్సెట్‌ సూచించింది. కరోనాపై అపోహాలు తొలగించడం సామాజిక కట్టుబాట్లు అర్థం చేసుకొని తీవ్రంగా ప్రభావితమయ్యే అవకాశం ఉన్నవారికి రక్షణ కల్పించడం వంటి చర్యలు తీసుకోవాలని సూచించింది. ఇలాంటి కార్యక్రమాలు స్థానికంగా ఉండేవారితోనే సాధ్యమని.. అందుకే వారిని ఇందులో భాగస్వామ్యం చేయాలని సూచించింది.
చాలా వరకు దేశాల్లో ప్రభుత్వాల కన్నా క్షేత్ర స్థాయిలో ప్రజలు భాగస్వాములుగా మారి అందించిన సేవల వల్ల.. ఎక్కువ ఫలితాలు కనిపించినట్టు ఉదాహరణలు చెబుతున్నాయి. స్థానిక నేతల సహకారంతో .. వైరస్ తీవ్రత తెలియజెప్పి.. వారిలో అవగాహన తీసుకువచ్చి, వైరస్‌వ్యాప్తిని నిరోధించడంలో విజయం సాధించింది ఆఫ్రికన్ దేశం కాంగో. బ్రిటన్‌, స్పెయిన్‌ చాలా ప్రాంతాల్లో ఇలాంటి కార్యాచరణే చేపట్టారు. బంగ్లాదేశ్‌లో కొవిడ్ సమయంలో నీటి ప్రాముఖ్యత గుర్తించి ఆ నీటిని శుభ్రంగా ఉంచేందుకు అత్యవసర సహయక బృందాలు ఏర్పాటు చేశారు. పారిశుద్ధ్య విభాగంలోనూ ఇలాంటి వ్యూహాలే రూపొందించారు. వీటిలో మహిళా స్వయం సహాయక బృందాలకు ఎక్కువగా అవకాశం ఇచ్చారు.
ప్రస్తుత పరిస్థితుల్లో ప్రభుత్వమే వచ్చి చేస్తుందని భావించకుండా.. ఎవరికి వారు తమ సొంత బాధ్యతగా భావించి వైరస్ వ్యాప్తిని నిరోధించేందుకు ఎలాంటి అవకాశం ఉన్నా ఆ దిశగా ప్రయత్నించాలి. మనకుమనం శుభ్రంగా ఉండటం.. సామాజిక దూరం..పాటిస్తే చాలదు. ఇతరులు పాటించేలా చూడాలి. అనుమానితులను గుర్తించి ప్రభుత్వానికి సమాచారం అందించటం వంటివి చేయాలి. మారుమూల ప్రాంతాల్లో వైద్య సౌకర్యంలేని చోట.. వైరస్ వ్యాప్తికి అవకాశం ఎక్కువగా ప్రదేశాలను గుర్తించి ఆ సమాచారాన్ని ప్రభుత్వానికి చేరవేయాలి. మన ఒక్కరి వల్లే ఏమి కాదులే అనుకోకూడదు. ఒక్క వైరస్ కారక తుంపర చాలు .. ముప్పును మోసుకుని రావటానికి. మనం జాగ్రత్తగా ఉంటూ ఇతరులను అప్రమత్తం చేయడం మన సామాజిక బాధ్యతగా గుర్తిస్తే కరోనాపై దాదాపుగా విజయం సాధించినట్టే.
ఇదీ చదవండి: కరోనాపై పోరు: 2021 నాటికైనా వ్యాక్సిన్‌ వచ్చేనా?
