ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਕ੍ਰਿਕਟ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਫਾਰਮੈਟਾਂ 'ਚ ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵੀ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੈਸਟ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ?
ਵਿਜ਼ੀਬਿਲਟੀ:ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਗੇਂਦ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰੇ ਮੈਦਾਨ 'ਤੇ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਵਿੱਚ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਖੇਡਣਾ ਅਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਖੇਡਣ ਲਈ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਫ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਦੇ ਮੈਚਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਧਾਗੇ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ:ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਸਿਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਧਾਗੇ ਨਾਲ ਸਿਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਨੂੰ ਗੇਂਦ ਦੇ ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੇਖਣ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਸਵਿੰਗ ਅਤੇ ਸੀਮ: ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਵਿੰਗ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਵਿੰਗ ਅਤੇ ਸੀਮ ਮੂਵਮੈਂਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਲਾਈਟਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ। ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਸਵਿੰਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਵਾਧੂ ਉਛਾਲ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਪੁਰਾਣੀ ਗੇਂਦ ਦਾ ਅੰਤਰ: ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਦੀ ਚਮਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਜਲਦੀ ਨਹੀਂ ਉਤਰਦੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲੋਂ ਜਲਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ 45-50 ਓਵਰਾਂ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਲਾਲ ਗੇਂਦ 35-40 ਓਵਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੇਂਦਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਰਿਵਰਸ ਸਵਿੰਗ ਮਿਲਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਪਿਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ:ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਤੋਂ ਘੱਟ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਸਪਿਨਰਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਮਦਦ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨਾਲੋਂ ਸਖ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ਾਂ 'ਚ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ।
ਬੱਲੇਬਾਜਾਂ 'ਤੇ ਲਾਈਟਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਖੇਡਣਾ ਅਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਰੋਸ਼ਨੀ ਕਾਰਨ ਗੇਂਦ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਵਿੰਗ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਇਹ ਖੇਡ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ? ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਨਾਲ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੈਚ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਖੇਡ ਚਿੱਟੀ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਰੰਗਦਾਰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ। ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਖੇਡਣ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਲਾਲ ਗੇਂਦ ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਖ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਡੇ-ਨਾਈਟ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਗੁਲਾਬੀ ਗੇਂਦਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।
