ETV Bharat Punjab

ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / opinion

ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ 'ਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਨੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ , ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਵੀ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ - obstacles in India US relations - OBSTACLES IN INDIA US RELATIONS

2014 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਐਨਡੀਏ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿਚ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

OBSTACLES IN INDIA US RELATIONS
ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ 'ਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਨੇ ਰੁਕਾਵਟਾਂ (ETV BHARAT PUNJAB)
author img

By Major General Harsha Kakar

Published : Oct 1, 2024, 6:26 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਹਾਲੀਆ ਅਮਰੀਕਾ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਚਾਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਜੌਹਨ ਕਿਰਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, "ਭਾਰਤ ਕੋਵਿਡ-19 ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਤੱਕ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।" ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਬੰਧ 'ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਨਾਲੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਅਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹਨ।'

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ 'ਤੇ ਅਕਸਰ ਸ਼ੱਕ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਲਮੀ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਈਸੀਈਟੀ (ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਆਨ ਕ੍ਰਿਟੀਕਲ ਐਂਡ ਐਮਰਜਿੰਗ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ), ਯੂਐਸ ਹਥਿਆਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਹਮਲਾਵਰ ਚੀਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਭਾਰਤ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਭਾਈਵਾਲ ਹੈ।

ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐੱਸ. ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਅੱਜ ਸਾਡੀ ਬਹੁਧਰੁਵੀਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇ ਸਾਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀ ਥਾਂ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਹਿੱਤ ਹੋਣ।' ਰੱਖਿਆ, ਪੁਲਾੜ ਅਤੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕਸਾਰ ਹਨ।

ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਿੱਪਣੀਆਂ

ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਪੋਲੈਂਡ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜ਼ੇਲੇਨਸਕੀ ਦੇ ਜਿੱਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਮੁੜਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਹੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਮਾਧਿਅਮ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਮਤਭੇਦ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮਾਸਕੋ ਨਾਲ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਮਤਭੇਦ ਇਕ ਵਾਰ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦ ਕੇ ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ। ਅੱਜ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਵੱਲੋਂ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ, ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦਰਮਿਆਨ ਨਿਯਮਤ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹਨ ਕਿ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਲਈ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। SCO (ਸ਼ੰਘਾਈ ਸਹਿਯੋਗ ਸੰਗਠਨ) ਅਤੇ BRICS+ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੁਆਰਾ ਸੰਸਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਐਸਸੀਓ ਦੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਛੱਡ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਖਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਰੋਧੀ ਜਾਂ ਪੱਛਮ ਵਿਰੋਧੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਹੈ। ਬਿਆਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੁੱਪ ਹਨ।

ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਹਿਯੋਗ

ਚੀਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਵਾਡ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਵਾਡ ਨੂੰ 'ਆਲਮੀ ਭਲੇ ਲਈ ਤਾਕਤ' ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਚੀਨ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਵਾਡ ਇਸਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ਚਾਈਨਾ ਡੇਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਸੰਪਾਦਕੀ ਵਿੱਚ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮਾਨ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਏਸ਼ੀਆ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਚੌਗਿਰਦੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਗੁਰਪਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਈਡਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਂਟਨੀ ਬਲਿੰਕਨ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਲੋਇਡ ਆਸਟਿਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਾਈਡਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਜੋ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣਗੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ ਦੇ ਆਗੂ ਗੁਰਪਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਪੰਨੂ ਦੇ 'ਕਤਲ ਦੀ ਕਥਿਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼' ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਦਾਇਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਦਾਲਤੀ ਕੇਸ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਨੇ 'ਬਕਵਾਸ' ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿਚਲੀ ਬੇਚੈਨੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਮੁਹਿੰਮ

ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੇ ਅਮਰੀਕਾ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਫ਼ਦ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖਵਾਦੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਮੈਰੀਕਨ ਸਿੱਖ ਕਾਕਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਐਕਸ ਰਾਹੀਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ, "ਸਿੱਖ ਅਮਰੀਕਨਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚੌਕਸੀ ਲਈ ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹੋਰ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰੋਸੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹਾਂ। ਅਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।" ਅਜਿਹਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਕਾਲਪਨਿਕ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਰਾਜ ਦੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ

ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਾਤਲਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਫੰਡ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਆਏ ਸਨ। ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਸੀ।ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਦੂਤਾਵਾਸਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਅਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਭੰਨਤੋੜ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਵੱਖਵਾਦੀ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਿਚ ਕਦੇ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ। ਐਫਬੀਆਈ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਵਣਜ ਦੂਤਘਰ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੀ ‘ਹਮਲਾਵਰ ਜਾਂਚ’ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਫੁਟੇਜ ਤੋਂ ਖੋਜੇ ਗਏ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਅਤੇ ਵੇਰਵੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਸੈਕਰਾਮੈਂਟੋ ਵਿੱਚ ਬੀਏਪੀਐਸ ਸ਼੍ਰੀ ਸਵਾਮੀਨਾਰਾਇਣ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ-ਵਿਰੋਧੀ ਨਫ਼ਰਤ ਨਾਲ ਅਪਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਨ ਸਿੱਖ ਕਾਕਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ੋਰ ਫੜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੱਠੀ ਹੈ ਜਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਯੂਨਸ ਯੂਐਨਜੀਏ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਸਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਂਟਨੀ ਬਲਿੰਕਨ, ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ, ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਲ ਕਲਿੰਟਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵੱਲ ਵਧਣ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ।

ਇਸਲਾਮਿਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀ

ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਲਿੰਕਨ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਤੇ ਚੱਲਦਾ ਰਹੇਗਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿਰੋਧੀ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ-ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦੇ ਉਭਾਰ ਬਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਚਿੰਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕਥਿਤ 'ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਮਸਲਿਆਂ' ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਪਾਚੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਵਰਗੇ ਕੰਟਰੈਕਟਡ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਵੀ ਘਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਅਮਰੀਕੀ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਜਿਹੇ ਤੱਤ ਹਨ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਅਖੌਤੀ ਸੁਤੰਤਰ ਏਜੰਸੀਆਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਜਮਹੂਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰਾਂ 'ਤੇ ਗੈਰ-ਵਾਜਬ ਅਤੇ ਜਾਅਲੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕੁਝ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਖਰਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details