ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਖਤਰਾ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਅਤੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਡਾਕਟਰ? - Diabetes

Diabetes: ਲੱਖਾਂ ਲੋਕ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਇੱਕ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

Diabetes
Diabetes (Getty Images)

By ETV Bharat Health Team

Published : Sep 19, 2024, 5:02 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ:ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਹਰ ਸਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਐਂਡੋਕਰੀਨੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾ: ਬਿਪਿਨ ਸੇਠੀ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟਾਈਪ-1 ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਵਧਣ ਦੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਰੁਝਾਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 8 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ।

ਡਾ: ਬਿਪਿਨ ਸੇਠੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਟਾਈਪ 1 ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਟਾਈਪ 2 ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਨਾਲੋਂ 2.3% ਵੱਧ ਹੈ।-ਡਾ: ਬਿਪਿਨ ਸੇਠੀ

ਵਧਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ: ਗਲੋਬਲ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਇੰਡੈਕਸ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਔਸਤਨ 6.7 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਟਾਈਪ 2 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ 4.4 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਵਧਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਰਿਸਰਚ ਸੋਸਾਇਟੀ ਫਾਰ ਦ ਸਟੱਡੀ ਆਫ਼ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ RSSDI ਅਤੇ ਸਨੋਫੀ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਿਟੇਡ SIL ਨੇ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਇਲਾਜ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਮਿਆਰੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਹੱਥ ਮਿਲਾਇਆ ਹੈ। RSSDI ਅਤੇ SIL ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ 72 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 1400 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਇਨਸੁਲਿਨ, ਸਰਿੰਜਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਕੀ ਹੈ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼?: ਡਾ. ਸੇਠੀਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਇੱਕ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਡਿਸਆਰਡਰ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਕੇ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਅਕਸਰ ਨਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਭੁੱਖ, ਪੇਟ ਦਰਦ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਸ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣਾਂ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਬੱਚੇ ਇੱਕ ਆਮ ਜੀਵਨ ਜੀ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਬਿਪਿਨ ਸੇਠੀ ਨੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼: ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਦੇ ਸੈੱਲ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਟਾਈਪ 1 ਸ਼ੂਗਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੂਗਰ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਨਸੁਲਿਨ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ:

  • ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਸ
  • ਵਾਰ-ਵਾਰ ਪਿਸ਼ਾਬ
  • ਭੁੱਖ ਵਧਣਾ
  • ਭਾਰ ਘਟਣਾ
  • ਥਕਾਵਟ।

ਇਲਾਜ: ਕੋਕਿਲਾਬੇਨ ਹਸਪਤਾਲ ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਡਾ: ਸੰਜੇ ਜੈਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਇਸ ਸ਼ੂਗਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ ਇੱਕ ਆਮ ਜੀਵਨ ਜੀ ਸਕਦੇ ਹਨ। -ਕੋਕਿਲਾਬੇਨ ਹਸਪਤਾਲ ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਡਾ: ਸੰਜੇ ਜੈਨ

ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ ਵਿੱਚ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੀਟਾ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਬਣਾਉਦੇ ਹਨ, ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਜੈਨੇਟਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਮਾਤਾ ਜਾਂ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਟਾਈਪ 1 ਸ਼ੂਗਰ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਨੂੰ 10% ਖਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮਾਂ ਲਈ ਖਤਰਾ 8% ਤੋਂ 10% ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੋਵੇਂ ਮਾਪੇ ਟਾਈਪ 1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ, ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 30% ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ: ਸ਼ੂਗਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਭੋਜਨ ਖਾਓ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੈਲੋਰੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇ, ਖੰਡ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਫਾਈਬਰ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਹੋਵੇ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਕਸਰਤ ਕਰੋ। ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਹੀ ਲੈਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਭਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਖਬਰ ਇਸ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ABOUT THE AUTHOR

...view details