ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਰੋਕ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ? ਇਸ ਆਦਤ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਜਾਣ ਲਓ ਨਹੀਂ ਤਾਂ...

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਵਿਵਹਾਰ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

CRAVING FOR SWEETS
CRAVING FOR SWEETS (Getty Images)

By ETV Bharat Health Team

Published : Nov 12, 2024, 12:29 PM IST

ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਦਾ ਮਨ ਕਰਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਸਾਨੂੰ ਮਿਠਾਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਬੇਚੈਨ, ਝਿਜਕਦੇ ਜਾਂ ਚਿੜਚਿੜੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਿਠਾਈਆਂ ਖਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ "ਸ਼ੁਗਰ ਕ੍ਰੇਵਿੰਗ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਮ ਵਿਵਹਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਲਾਲਸਾ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਧਾਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਧਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਇਸ ਇੱਛਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੇਕਰ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਦੇ ਕਾਰਨ

ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਡਾਕਟਰ ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਿੱਠਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮਾਨਸਿਕ ਜਾਂ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਥੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਤੁਰੰਤ ਊਰਜਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਤੁਰੰਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।-ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਡਾਕਟਰ ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ

ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਲਾਲਸਾ ਹੋਣ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

  1. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇ ਵਧਣ ਜਾਂ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  2. ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹਾਰਮੋਨਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਵੀ ਇਸ ਲਾਲਸਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਬਦਲਾਅ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
  3. ਕਈ ਵਾਰ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾਸ ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ, ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਊਰਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਸਰੋਤ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਤੁਰੰਤ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਡਾ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਦਾ ਮਨ ਕਰਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰੀਰ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਫਾਈਬਰ, ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਕ੍ਰੋਮੀਅਮ, ਜ਼ਿੰਕ ਜਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਚਰਬੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਵੇ।

ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ

ਕਈ ਵਾਰ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇਕਰ ਲੋਕ ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਲਾਲਸਾ ਕਾਰਨ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਡਾ: ਦਿਵਿਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭੋਜਨ 'ਚ ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ:-

  • ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਭਾਰ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਇਸ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਆਦਤਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦੀ ਅਸਾਧਾਰਨ ਲਾਲਸਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਖਾਓ: ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੋਸ਼ਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਚਰਬੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ।

ਛੋਟਾ ਭੋਜਨ ਲਓ:ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਖਾਓ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਭੋਜਨ ਲਓ। ਦਰਅਸਲ, ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਮਿੱਠਾ ਖਾਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਰ ਅਤੇ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਾਣਾ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਨਾਰਮਲ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਜਿਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਭੁੱਖੇ ਨਾ ਰਹੋ।

ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ:ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਘਟਦੀ ਹੈ।

ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ: ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਯੋਗਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਿਠਾਈਆਂ ਖਾਣ ਦੀ ਬੇਲੋੜੀ ਇੱਛਾ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ।

ਫਲ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਦਾ ਸੇਵਨ: ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਠਿਆਈਆਂ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚਾਕਲੇਟ ਜਾਂ ਮਿਠਾਈ ਦੀ ਬਜਾਏ ਫਲ ਜਾਂ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ। ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਊਰਜਾ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਹਾਈਡਰੇਟਿਡ ਰਹੋ: ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਵੀ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ABOUT THE AUTHOR

...view details