ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / health

ਜਾਣੋ, ਕੀ ਹੈ 'ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ' ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼

Rheumatoid Arthritis Awareness Day: 'ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ' ਹਰ ਸਾਲ 2 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਬਿਮਾਰੀ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

Rheumatoid Arthritis Awareness Day
Rheumatoid Arthritis Awareness Day

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Feb 2, 2024, 12:05 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ:ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ 'ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ' ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਇੱਕ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੀੜਤ ਦੇ ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਦਰਦ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਅਪਾਹਜਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। 'ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ' ਹਰ ਸਾਲ 2 ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਦਿਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਕੀ ਹੈ?: ਡਾ. ਹੇਮ ਜੋਸ਼ੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਝਿੱਲੀ ਦੀ ਪਰਤ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੀੜਿਤ ਨੂੰ ਸੋਜ, ਅਕੜਾਅ ਅਤੇ ਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅੰਗਾਂ, ਚਮੜੀ, ਅੱਖਾਂ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਥਕਾਵਟ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਮਾਮੂਲੀ ਸੋਜ, ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਹਲਕਾ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪੀੜਤ ਦੇ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਅਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋੜਾਂ ਦੀ ਖਰਾਬੀ ਜਾਂ ਅਪੰਗਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਸ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੀ: ਡਾਕਟਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। 16 ਸਾਲ ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਗਠੀਏ ਨੂੰ ਯੰਗ-ਆਨਸੈਟ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 60 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ ਨੂੰ ਲੇਟ-ਆਨਸੈਟ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਜੋਸ਼ੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਖ਼ਾਨਦਾਨੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ 100 ਫੀਸਦੀ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦਵਾਈ, ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਥੈਰੇਪੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

'ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ' ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ: ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਰੋਗੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ (ਆਰਪੀਐਫ) ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਗਠੀਏ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 2013 ਵਿੱਚ ਆਰਪੀਐਫ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 2 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।

'ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ' ਦਾ ਉਦੇਸ਼:ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਆ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ, ਕਾਰਨਾਂ, ਇਲਾਜ ਦੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਅਤੇ ਸਹੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਖੋਜ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਗਲੋਬਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਵਿਦਿਅਕ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details