ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

ਅਨੋਖਾ ਹੋਵੇਗਾ ਸਾਲ 2024 ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ, 50 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ, ਜਾਣੋ ਡਿਟੇਲ - First Solar Eclipse 2024 - FIRST SOLAR ECLIPSE 2024

First Solar Eclipse Of 2024 : ਸਾਲ 2024 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਲੱਗਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਕਈ ਮਾਇਨਿਆਂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਖਾਸ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਸ਼ੀ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।

year 2024 first solar eclipse
year 2024 first solar eclipse

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Mar 28, 2024, 1:00 PM IST

ਅਨੋਖਾ ਹੋਵੇਗਾ ਸਾਲ 2024 ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ

ਵਾਰਾਣਸੀ/ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: ਸਾਲ 2024 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਲੱਗਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਅਦਭੁਤ ਖਗੋਲੀ ਵਰਤਾਰਾ ਲਗਭਗ 50 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਕਾਸ਼ੀ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨਗੇ। ਬੀਐਚਯੂ ਦੇ ਜੋਤਸ਼ੀ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਅਹਿਮ ਘਟਨਾ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧੂਮਕੇਤੂ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਰਾਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਨਾਸਾ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਚੈਤਰ ਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਲੱਗਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਲ 2024 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਮੀਨ, ਸਵਾਤੀ ਨਕਸ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ, ਉੱਤਰੀ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਆਰਕਟਿਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਜੋਤਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕੁੱਲ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੂਤਕ ਕਾਲ ਵੀ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਸੂਰਜ, ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੋਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

4 ਮਿੰਟ, 27 ਸਕਿੰਟ ਦਾ ਪੂਰਨ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ: ਕਾਸ਼ੀ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਭੈ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 50 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਰੇਗੀ। ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੇਸ਼ ਹਨ, ਮੈਕਸੀਕੋ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ। ਇਹ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਮੈਕਸੀਕੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਮੈਕਸੀਕੋ ਤੋਂ ਲੰਘ ਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਟੈਲਸ, ਟੈਕਸਾਸ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਕੈਨੇਡਾ ਪਹੁੰਚੇਗਾ। ਇਹ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੋਇਆ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਵੀ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਆਰਕਟਿਕ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘੇਗਾ। ਇਹ 4 ਮਿੰਟ 27 ਸਕਿੰਟ ਦਾ ਕੁੱਲ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਪੂਰੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ।

50 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗੀ ਇਹ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਘਟਨਾ:ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਨਾਮਾ ਵਿਚ ਵੀ ਇਹ ਅੰਸ਼ਕ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 'ਚ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗਾ। ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਾਰਵੇ, ਫਿਨਲੈਂਡ, ਆਈਸਲੈਂਡ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਟ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘੇਗਾ। ਇਹ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾ ਹੈ।

ਇਹ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 50 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਕਰੀਬ 8 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਹ ਪੂਰਨ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਵੀ ਬਹੁਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਨਾਸਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਟੀਮ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੇਗੀ।

ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ 'ਤੇ ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਰਨਗੇ ਖੋਜ: ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਵਾਯੂਮੰਡਲ 'ਤੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਆਇਨੋਸਫੀਅਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਨਾਸਾ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇਖੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਵਿਗਿਆਨੀ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ।

ਜੂਨ 2020 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਡਾਇਮੰਡ ਰਿੰਗ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪੂਰਨ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ 2009 'ਚ ਡਾਇਮੰਡ ਰਿੰਗ ਆਈ ਸੀ। ਬਨਾਰਸ 'ਚ ਸਵੇਰੇ 5:26 'ਤੇ ਇਹ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੈ.

ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਵੀ ਪਵੇਗਾ ਅਸਰ :ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸਮਾਨ 'ਚ ਹੀਰੇ ਦੀ ਅੰਗੂਠੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਡਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਾਨਵਰ ਵੀ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਭੱਜਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਚਾਨਕ ਉਹ ਵਿਚਲਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਪੰਛੀ ਚੁੰਬਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਗੁਆ ਬੈਠਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪੂਰਨ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰੇਗਾ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਵੀ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਡੀ ਰੈਟਿਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਨੰਗੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕਦੇ ਨਾ ਦੇਖੋ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੂੜ੍ਹੇ ਐਨਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਪਰ, ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ।

ਭਾਰਤ 'ਚ ਰਾਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ ਕੋਈ ਅਸਰ : ਸੰਪੂਰਨਾਨੰਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਜੋਤਿਸ਼ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰੋ. ਅਮਿਤ ਸ਼ੁਕਲਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ 'ਚ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਤ 9:12 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਰਾਤ 2:22 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ, ਉੱਤਰੀ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਆਰਕਟਿਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ।

ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਰਾਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ੀਆਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਗ੍ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਥਾਂ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਸਿਆਸੀ ਗੜਬੜ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਤੁਸੀਂ ਇੱਥੇ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ: ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਇਹ ਘਟਨਾ ਨਾਸਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ (https://science.nasa.gov/eclipses/) 'ਤੇ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details