ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਓਲਡ ਰਾਜੇਂਦਰ ਨਗਰ ਸਥਿਤ ਰਾਓ ਆਈਏਐਸ ਸਟੱਡੀ ਸਰਕਲ ਬਿਲਡਿੰਗ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਤਿੰਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਇੱਥੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਾਣੀ ਭਰਦੇ ਸਮੇਂ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕੱਟ ਲੱਗ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕੇ ਅਤੇ ਪਾਣੀ 'ਚ ਡੁੱਬਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ 'ਤੇ ਫੇਲ੍ਹ:ਪੁਰਾਣੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਨਗਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ 'ਤੇ ਖਰੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰਦੇ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੜ੍ਹ ਜਾਂ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਬਚਦਾ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਪਿਆ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ:ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪਿਆ। ਰਾਉਸ ਆਈਏਐਸ ਸਟੱਡੀ ਸਰਕਲ ਦੀ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਕਰੀਬ 35 ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਨ। ਬੇਸਮੈਂਟ ਅਚਾਨਕ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਗਈ। ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਾਹਰ ਭੱਜ ਗਏ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਡੋਰ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਭਰ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਬਿਜਲੀ ਗੁੱਲ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਨੂੰ ਤਾਲਾ ਲੱਗ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਫਸ ਗਏ। ਕੁਝ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਜ਼ਾਸਟਰ ਰਿਸਪਾਂਸ ਫੋਰਸ (ਐੱਨ.ਡੀ.ਆਰ.ਐੱਫ.), ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਫਾਇਰ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ 'ਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸੰਚਾਲਕ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਰ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸੰਚਾਲਕ ਅਤੇ ਸਟਾਫ਼ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ।
ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਗੁੱਸੇ 'ਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ:ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ 'ਚ ਗੁੱਸਾ ਹੈ। ਸਟੱਡੀ ਸੈਂਟਰ ਨੇੜੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰੋਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ। ਰਾਓ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਲਈ ਆਈਏਐਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਦਰਜਨਾਂ ਮੌਤਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ: ਪੁਰਾਣੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਨਵੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਪ੍ਰਿਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੇਸਮੈਂਟ 'ਚ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਬਿਨਾਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਮਨਮਾਨੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਵਸੂਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਇੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੈ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਜਾਂ ਹੜ੍ਹ ਆਉਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਪੁਲੀਸ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਪਾਸੇ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੀ ਜਦਕਿ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸੰਚਾਲਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇੱਥੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੇਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਲੋਕ ਬੇਸਮੈਂਟ ਬਣਾ ਰਹੇ:ਸਥਾਨਕ ਵਾਸੀ ਸੰਦੀਪ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਸੜਕ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਨਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਰੇਨ ਕਾਫੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਾਣੀ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਵਾਪਰਿਆ, ਉਸ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੀ ਸੜਕ ਹਰ ਵਾਰ ਮੀਂਹ ਪੈਣ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਾਹਨ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੇਸਮੈਂਟ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
3 ਤੋਂ 4 ਹਜ਼ਾਰ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਫੀਸ ਦੇ ਕੇ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਚ ਕੁਤਾਹੀ: ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਲਤਾਫ ਖਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਬਣੀ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜੋ ਉਹ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 3,000 ਤੋਂ 4,000 ਰੁਪਏ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਫੀਸ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਡੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਿਹਾ।
