ਵਾਰਾਣਸੀ/ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼:ਮਹਾਦੇਵ ਦੀ ਨਗਰੀ ਕਾਸ਼ੀ ਸਾਵਣ ਵਿੱਚ ਭੋਲੇਨਾਥ ਦੀ ਪੂਜਾ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਤੋਂ ਲੋਕ ਬਾਬਾ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਕਾਸ਼ੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਬਾ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਾਸ਼ੀ ਦੇ ਹੋਰ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਜਾ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਦੀ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਸਾਵਣ 'ਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਾ ਤੋਹਫਾ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹੁਣ ਇਹ ਪੂਰਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੰਦਰ ਨਵੇਂ ਰੂਪ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਾਰਨਾਥ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੈਲਾਨੀ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਬਾ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਮਹਾਦੇਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਦਾ ਆਪਣਾ ਵੱਖਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਸਾਵਣ ਤੋਂ ਇਹ ਨਵੇਂ ਗਲਿਆਰੇ ਵਜੋਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਵੇਗਾ। 70 ਫੀਸਦੀ ਕੰਮ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਕਾਸ਼ੀ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਮੰਦਿਰ (ETV BHARAT) 1.25 ਕਰੋੜ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੋਰੀਡੋਰ : ਡਿਪਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਆਫ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਆਰ. ਕੇ ਰਾਵਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਰਨਾਥ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਰੰਗ ਮਹਾਦੇਵ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਵੀ ਨਵੇਂ ਫਾਰਮੈਟ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਰੀਬ 1.25 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਹੈ, ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਮੰਦਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗੇਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਛੱਪੜ ਤੱਕ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕੋਰੀਡੋਰ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਵ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੰਦਰ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਹੈ।
ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਦਿੱਖ : ਆਰ. ਕੇ ਰਾਵਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਕੋਰੀਡੋਰ ਵਿੱਚ ਮੰਦਰ ਦੇ ਸੁੰਦਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਪੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਹਿਤ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਐਂਟਰੀ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਗੇਟ, ਰੋਸ਼ਨੀ, ਬੈਂਚ, ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਨਾਥ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਜਾਣ ਸਕਣ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਸਾਰਨਾਥ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉੱਥੇ ਸਾਈਨਸ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿੱਥੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਾ ਤੋਹਫਾ (ETV BHARAT) ਇਹ ਹੈ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਮਹਾਦੇਵ ਦੀ ਆਸਥਾ:ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਆਸਥਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਕਾਸ਼ੀ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਜਾ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਮਹਾਦੇਵ ਦੇ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਦੇਵੀ ਸਤੀ ਕੋਲ ਠਹਿਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦੇਵੀ ਸਤੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਰਾ ਰਿਸ਼ੀ ਸਾਰੰਗ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਿਵ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਰਿਸ਼ੀ ਸਾਰੰਗ ਉਦਾਸ ਸੀ, ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਇੱਕ ਵੇਸਵਾ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਰਹੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਦੇਵੀ ਸਤੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਕਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਿਆ। ਰਿਸ਼ੀ ਸਾਰੰਗ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕੇ ਲੈ ਗਏ ਸਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਾਸ਼ੀ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਸਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਨਾ ਲਿਆ ਕਿ ਕਾਸ਼ੀ ਸੋਨੇ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਹ ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੋਹਿਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਾਰਨਾਥ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਸਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾਲ ਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ, ਪਰ ਉਹ ਇੱਥੇ ਹੀ ਰੁਕ ਗਏ।
ਕਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਾ ਤੋਹਫਾ (ETV BHARAT) ਇੱਥੇ ਸਾਵਣ ਵਿੱਚ ਮਹਾਦੇਵ ਦਾ ਨਿਵਾਸ: ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਾਂ ਸਤੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਮਹਾਦੇਵ ਕਹਾਉਣਗੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਹਾਦੇਵ ਨੇ ਰਿਸ਼ੀ ਸਾਰੰਗ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਕਾਸ਼ੀ ਛੱਡ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਦੇਵੀ ਸਤੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਮਹਾਦੇਵ ਆਪਣੇ ਜੀਜਾ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਦੇ ਘਰ ਮਹਿਮਾਨ ਵਜੋਂ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ:ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਮਹਾਦੇਵ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਵਿਸ਼ਵਨਾਥ ਦੀ ਇਕੱਠੇ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ 100 ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ ਟਿੱਲੇ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੰਗਨਾਥ ਦਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਲੰਮਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਮਨਾਥ ਦਾ ਗੋਲਾ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਉੱਚਾ ਹੈ। ਮਹਾਸ਼ਿਵਰਾਤਰੀ ਅਤੇ ਸਾਵਣ ਦੌਰਾਨ ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਥੇ ਆਉਣਾ-ਜਾਣ ਨਾਲ ਸਹੁਰੇ ਅਤੇ ਮਾਮੇ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਔਲਾਦ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
