ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

26 January Republic Day: 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ, ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ - 26 January Republic Day

ਦੇਸ਼ 26 ਜਨਵਰੀ 2024 ਨੂੰ 75ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਿਨ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ? ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤਿਰੰਗਾ ਕਿਉਂ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ? ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਕੀ ਹਨ? ਪੜ੍ਹੋ ਪੂਰੀ ਖਬਰ... Know Special Things About 26 January

26 january republic day
26 january republic day

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Jan 26, 2024, 8:12 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ:ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਜਾਰੀ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਇੱਕ ਖਾਸ ਦਿਨ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਇਸ ਦਿਨ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੀ ਤਿਰੰਗਾ ਕਿਉਂ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ? ਜਾਣੋ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਬਾਰੇ 12 ਦਿਲਚਸਪ ਤੱਥ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 26 ਜਨਵਰੀ ਦਾ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਇਸ ਦਿਨ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਕੀ ਹਨ?

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

1. ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ 26 ਨਵੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ, ਇਸ ਨੂੰ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

2. ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ 'ਤੇ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾ: ਰਾਜੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਿਰੰਗਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 21 ਤੋਪਾਂ ਦੀ ਸਲਾਮੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

3. ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਵੀ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

4. ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੱਕ 26 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਤਰੀਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਹੀ ਹੈ। 31 ਦਸੰਬਰ 1929 ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਇਜਲਾਸ ਵਿੱਚ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਮਤੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਪੂਰਨ ਸਵਰਾਜ ਦੀ ਮੰਗ ਉਠਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ 26 ਜਨਵਰੀ 1930 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਵਰਾਜ ਦਾ ਦਰਜਾ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਜ਼ਾਦ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 26 ਜਨਵਰੀ 1930 ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਤਿਰੰਗਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

5. ਸੰਪੂਰਨ ਸਵਰਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 26 ਜਨਵਰੀ 1930 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵ ਦੇਣ ਲਈ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

6. 1950 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਰਾਜਗੋਪਾਲਾਚਾਰੀ ਨੇ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸੰਪੰਨ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

7. ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾ: ਰਾਜੇਂਦਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੋਪਾਂ ਦੀ ਸਲਾਮੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਪਾਂ ਦੀ ਸਲਾਮੀ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

8. 15 ਅਗਸਤ (ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਸ) ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਰੋਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ 26 ਜਨਵਰੀ (ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ) ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਰਾਜਪਥ (ਕਰਤੱਬ ਮਾਰਗ) 'ਤੇ ਜਸ਼ਨ ਦੀ ਰਸਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਮੁਖੀ ਤਿਰੰਗਾ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

9. ਪਹਿਲਾ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਸਮਾਰੋਹ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਇਰਵਿਨ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

10. ਸਾਲ 1950 ਤੋਂ 1954 ਤੱਕ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਸਮਾਰੋਹ ਦਾ ਸਥਾਨ ਬਦਲਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਇਰਵਿਨ ਸਟੇਡੀਅਮ, ਰਾਜਪਥ, ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਕਿੰਗਸਵੇ ਕੈਂਪ ਵਿਖੇ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

11. ਸਾਲ 1955 ਵਿੱਚ ਰਾਜਪਥ ਉੱਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਪਰੇਡ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰੇਡ ਨੇ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕੀਤੀ। ਪਰੇਡ ਰਾਇਸੀਨਾ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਰਾਜਪਥ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਤੋਂ ਲੰਘ ਕੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ।

75 ਵਾਂ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ

12. ਸਾਲ 2021 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1.25 ਲੱਖ ਲੋਕ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਪਰੇਡ ਦੇਖਦੇ ਸਨ। ਸਾਲ 2021 'ਚ ਕੋਰੋਨਾ ਸੰਕਟ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ 45 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਆਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੈ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details