ਦੇਹਰਾਦੂਨ:ਮਾਨਸੂਨ ਨੇ ਉਤਰਾਖੰਡ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਮੱਠੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮਾਨਸੂਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 50 ਤੋਂ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਚਾਰਧਾਮ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 7 ਤੋਂ 9 ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਤੱਕ ਹੀ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਕੁਝ ਯਾਤਰੀ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਤੋਂ ਘਰ ਪਰਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਮੀਂਹ ਰੁਕਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 15 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਚਾਰਧਾਮ ਅਤੇ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਿਰਫ਼ 7948 ਸੀ।
ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਪਹਾੜ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸੈਲਾਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ :ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਚਾਰਧਾਮ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਹੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਨੈਨੀਤਾਲ ਤੋਂ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਵਰਗੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਿਸ਼ੀਕੇਸ਼ ਅਤੇ ਨੈਨੀਤਾਲ 'ਚ ਰਾਫਟਿੰਗ 'ਤੇ ਵੀ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ: ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ ਓਵਰਫਲੋ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਸੈਲਾਨੀ ਅਣਜਾਣ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਦੌਰਾਨ ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਰਹੇ।
ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਸੁਸਤ: ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਣ ਕਾਰਨ ਬਦਰੀਨਾਥ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਮਾਰਗ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਬੰਦ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਚਾਰਧਾਮ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। 11 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਸੜਕ ਦੇ ਬੰਦ ਦੌਰਾਨ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਚਾਰਧਾਮ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ ਪਰ ਸੜਕ ਦੇ ਬੰਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਚਾਰ ਧਾਮ 'ਚ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ 2013 ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਸੁਸਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਅੰਕੜਾ 30 ਲੱਖ ਤੋਂ ਪਾਰ:10 ਮਈ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਉਤਰਾਖੰਡ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ 'ਚ 15 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ 30 ਲੱਖ 65 ਹਜ਼ਾਰ 175 ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। 15 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ 2134 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਬਦਰੀਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ। ਜਦੋਂਕਿ ਹੇਮਕੁੰਟ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 609 ਸੀ। 2317 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ। ਲਗਭਗ 2000 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਗੰਗੋਤਰੀ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ। ਜਦੋਂਕਿ ਯਮੁਨੋਤਰੀ ਧਾਮ ਤੱਕ ਸਿਰਫ਼ 890 ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ।
170 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ:10 ਮਈ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਨੇ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਤੇਜ਼ੀ ਫੜੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਟੇਟ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਹੁਣ ਤੱਕ 170 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੋੜ ਦੇਵੇਗੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ: ਬਦਰੀਨਾਥ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਜੇਂਦਰ ਅਜੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ ਬਰਸਾਤ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਭੀੜ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਮਾਨਸੂਨ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਚਾਰੇ ਧਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਅਜੇ ਵੀ ਨਿਰਵਿਘਨ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੀਂਹ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਬਚਾਅ ਟੀਮਾਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਬਾਰਸ਼ ਘੱਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਫਿਰ ਵਧੇਗੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਚਾਰਧਾਮ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦੇਵੇਗੀ।
