Diwali 2024: आपण वर्षभर ज्या सणाची आतुरतेनं वाट पाहातो तो सण म्हणजे दिवाळी. या सणाची सुरुवात होते धनत्रयोदशीच्या दिवशी. धनत्रयोदशीला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. या दिवशी सोनं-चांदी, चांदीची भांडी, वाहने तसंच दागिन्यांची खरेदी केली जाते. शेतकरी आणि व्यापारी वर्गासाठी धनत्रयोदशी फार महत्वाची आहे. या दिवशी धन-धान्यांची आणि धन्वंतरी देवाची पूजा केली जाते.
- पौराणिक महत्त्व :धनत्रयोदशी किंवा धनत्रयोदशीला पौराणिक कथांमध्ये खूप महत्त्व आहे. हिंदू मान्यतेनुसार धन्वंतरी देव हे भगवान विष्णूचे अवतार आहेत. असं मानलं जाते की, सागर मंथनाच्या वेळी लक्ष्मी देवता कुबेर यांच्यासह समुद्रातून बाहेर पडली. जेव्हा देव आणि दानवांनी समुद्रमंथन केले तेव्हा शेवटी भगवान धन्वंतरी आपल्यासोबत अमृत घेऊन प्रकट झाले.
- चांगला योग:ज्योतिषी पंडित सुशील शुक्ल शास्त्री यांच्यानुसार, धनत्रयोदशीच्या दिवशी खूप चांगले आणि लाभदायक योग आहेत. असं मानलं जाते की, जो कुणी या दिवशी सोनं किंवा चांदी खरेदी करेल त्याची संपत्ती १३ पटीनं वाढते. भगवान धन्वंतरी या दिवशी अमृताचे भांडे घेऊन प्रकट झाले, म्हणून या दिवशी सोन्या-चांदीची भांडी खरेदी करणे शुभ मानले जाते. भारतातील अनेक राज्यांमध्ये धनत्रयोदशीला सोने-चांदी, नवीन भांडी आणि विविध धातूंच्या वस्तू खरेदी करण्याची परंपरा आहे. ही प्रथा आरोग्य, सौभाग्य आणि संपत्ती आकर्षित करते. या दिवशी श्री यंत्र, तांब्याची भांडी, कुबेर यंत्र किंवा पितळी हत्ती आणि झाडू खरेदी करण्याची परंपरा आहे. यामुळे लक्ष्मीची कृपा होते.
- धनत्रयोदशी मुहूर्त, महत्त्व आणि उपाय: हिंदू कॅलेंडरनुसार, धनत्रयोदशी हा सण कार्तिक महिन्याच्या त्रयोदशीला साजरा केला जातो. आचार्य श्रद्धानंद मिश्रा यांनी सांगितले की, यावर्षी धनत्रयोदशी किंवा धनत्रयोदशी हा सण २९ ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जाणार आहे. त्रयोदशी तिथी 29 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 10:31 वाजता सुरू होईल, तर दुसऱ्या दिवशी दुपारी 1:15 वाजता समाप्त होईल. दिवाळी उत्सवात रात्रीला महत्त्व असते. म्हणून हा सण मंगळवारी २९ ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जाणार आहे. यंदा धनत्रयोदशीला सोने-चांदी खरेदीसाठी पुरेसा अवधी आहे. प्रदोषकाळात किंवा रात्री लक्ष्मी, कुबेर आणि धन्वंतरी यांची पूजा करणाऱ्यांना आरोग्य, संपत्ती आणि सुख-समृद्धी प्राप्त होते, असं मानलं जाते. धनत्रयोदशीच्या पूजेदरम्यान तुम्ही जे काही सामान खरेदी केले असेल. त्या वस्तू पूजेच्या ताटात ठेवा आणि देवी लक्ष्मी, भगवान धन्वंतरी आणि भगवान कुबेर यांच्यासमोर ठेवा. तसंच घरातील सुख, समृद्धी आणि संकटे दूर होण्यासाठी प्रार्थना करा.
- दान दिव्याला विशेष महत्त्व: आचार्य श्रद्धानंद मिश्रा यांनी सांगितले की, धनत्रयोदशीच्या शुभ मुहूर्तावर कधीही खरेदी करणे शुभ मानले जाते. त्रयोदशीच्या दिवशी घराच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर दिवा लावला जातो. त्याला यम दीपक म्हणतात. हा दिवा भगवान यमासाठी लावला जातो. यामुळे अकाली मृत्यूच्या समस्येपासून मुक्ती मिळते. कार्तिक महिन्यात (ऑक्टोबर-नोव्हेंबर) कृष्ण पक्षातील त्रयोदशी तिथीला तुमच्या घरात तेरा दिवे लावा. धनत्रयोदशीच्या दिवशी दान करण्याचेही विशेष महत्त्व आहे, परंतु हे दान सूर्यास्तापूर्वीच करावे. तुम्ही साखर, तांदूळ, कपडे इत्यादी दान करू शकता.