ગુજરાત

gujarat

ETV Bharat / videos

આજની પ્રેરણાઃ ઈન્દ્રિયો એ મન અને બુદ્ધિ, વાસના અને ક્રોધનું ધામ છે.

By

Published : Jun 24, 2022, 6:32 AM IST

જેમ નદીઓ સાગરમાં ખલેલ પહોંચાડ્યા વિના વહે છે, તેવી જ રીતે સ્થિતપ્રજ્ઞ વ્યક્તિની બુદ્ધિ પદાર્થોમાં ભટકવા છતાં પણ તેનાથી અસંસ્કૃત રહે છે. જે વ્યક્તિ જિતેન્દ્રિય છે અને અસંગ રહીને કર્મયોગમાં પ્રવૃત્ત છે, શાસ્ત્રો દ્વારા સૂચવ્યા મુજબ કર્તવ્ય કરે છે, તે શ્રેષ્ઠ છે. જાણકાર વ્યક્તિએ પોતે શાસ્ત્રોક્ત કાર્ય કરવું જોઈએ, દાખલો બેસાડવો જોઈએ અને અજ્ઞાન લોકોને શાસ્ત્રોક્ત કાર્ય કરવા પ્રેરણા આપવી જોઈએ. જેમ અગ્નિ ધુમાડાથી ઢંકાયેલો છે અને અરીસો ધૂળથી ઢંકાયેલો છે, તેવી જ રીતે જ્ઞાનીનું જ્ઞાન પણ વાસના અને ક્રોધથી ઢંકાયેલું છે. ઈન્દ્રિયો એ મન અને બુદ્ધિ, વાસના અને ક્રોધનું ધામ છે. વ્યક્તિએ વાસના અને ક્રોધને પોતાનો સૌથી મોટો શત્રુ માનવો જોઈએ અને ઈન્દ્રિયોને કાબૂમાં રાખીને સૌપ્રથમ બળ વડે તેનો અંત લાવવો જોઈએ. અકર્મ એટલે કંઈ કર્યા પછી પણ કંઈ ન કરવું એટલે કે ક્રિયા અને કર્મનું ફળ બંને પ્રભુના ચરણોમાં અર્પણ કરવું એ અકર્મ કહેવાય છે. નિષ્ક્રિયતા કરનારને ભગવાન પાપકર્મો કરાવે છે, વિકર્મ એટલે વિશેષ ક્રિયા. જે ક્યારેય આનંદ કરતો નથી, ન દ્વેષ કરતો નથી, શોક કરતો નથી કે ઈચ્છા કરતો નથી અને જે સારા અને અશુભ કાર્યોનો ત્યાગ કરે છે - તે ભક્તિવાળો મને પ્રિય છે. જે વ્યક્તિ સ્તુતિ અને સ્તુતિને સમાન, ચિંતનશીલ, સદા જીવવામાં સંતોષી અને સ્નેહ અને આસક્તિથી મુક્ત માને છે - તે સ્થિર બુદ્ધિવાળો, ભક્તિમય, મને પ્રિય છે. અવિનાશી અને દિવ્ય આત્માને બ્રહ્મ કહેવામાં આવે છે અને તેના શાશ્વત સ્વભાવને અધ્યાત્મ અથવા આત્મા કહેવામાં આવે છે. જીવોના ભૌતિક શરીરને લગતી પ્રવૃત્તિને કર્મ અથવા સકામ કર્મ કહેવામાં આવે છે. જેઓ વેદના જાણકાર છે, જેઓ ઓમકારનો જપ કરે છે અને જેઓ મહાન તપસ્વી છે તેઓ બ્રહ્મમાં પ્રવેશ કરે છે. જેઓ આવી સિદ્ધિઓ ઈચ્છે છે તેઓ બ્રહ્મચર્ય ઉપવાસ કરે છે.

ABOUT THE AUTHOR

...view details