Ujala LED Programme: IIM અમદાવાદ અને હાર્વર્ડમાં 'ઉજાલા યોજના'ની સફળતા વિશે શિક્ષા અપાશે

5 જાન્યુઆરી, 2015ના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ઉજાલાને (Ujala LED Programme) બધા માટે સ્સતા LED દ્વારા ઉન્નત જ્યોતિ લોન્ચ કર્યું હતું. જેમાં આ કાર્યક્રમ હવે વિશ્વનો સૌથી મોટો બિનસબસિડી વિનાનો સ્વદેશી લાઇટિંગ પ્રોગ્રામ બની ગયો છે. IIM અમદાવાદ (IIM Ahmedabad) તેના વિદ્યાર્થીઓને આ યોજના વિશે શિક્ષા (UJALA SCHEME TAUGHT WILL AT IIM AHMEDABAD) આપશે.

નવી દિલ્હી: 'ઉજાલા' કાર્યક્રમ (Ujala LED Programme) હેઠળ, દેશભરમાં 36.78 કરોડથી વધુ LED લાઇટનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે. આનાથી પ્રતિવર્ષ 47,778 મિલિયન kWh ઉર્જાની બચત કરી શકાય છે અને CO2 ઉત્સર્જનમાં 3.86 મિલિયન ટનનો ઘટાડો થયો છે. આ યોજના હવે ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેનેજમેન્ટ અમદાવાદ (IIM Ahmedabad) ખાતે લીડરશિપ કેસ સ્ટડીનો ભાગ બની ગઈ છે. આ સિવાય તેને હાર્વર્ડ બિઝનેસ સ્કૂલના (HARVARD BUSINESS SCHOOL) અભ્યાસક્રમમાં સામેલ કરવા પર પણ વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.

ઉજાલા સૌથી મોટો બિન-સબસિડી વિનાનો સ્વદેશી પ્રોગ્રામ

કેન્દ્રીય ઉર્જા મંત્રાલય (Union Ministry of Energy) દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી 'ઉજાલા' યોજના હેઠળ LED લાઇટના વિતરણ અને વેચાણને સાત વર્ષ પૂર્ણ થયા છે. ટૂંકા ગાળામાં, તે વિશ્વનો સૌથી મોટો બિન-સબસિડી વિનાનો સ્વદેશી લાઇટિંગ પ્રોગ્રામ બની ગયો છે.

2015માં ઉજાલા પ્રોગ્રામ કરાયો લોન્ચ

5 જાન્યુઆરી, 2015નાવડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ઉજાલા-બધા માટે સ્સતા LED દ્વારા ઉન્નત જ્યોતિને લોન્ચ કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમ હવે વિશ્વનો સૌથી મોટો બિન-સબસિડી વિનાનો સ્વદેશી લાઇટિંગ પ્રોગ્રામ બની ગયો છે.

ઉજાલા પ્રોગ્રામ દ્વારા 36.78થી વધુ LED લાઇટનું વિતરણ કરાયું

કેન્દ્રીય ઉર્જા મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, 'ઉજાલા' યોજના દ્વારા અત્યાર સુધીમાં દેશભરમાં 36.78થી વધુ LED લાઇટનું વિતરણ કરાયું છે. મંત્રાલયનું કહેવું છે કે, આ કાર્યક્રમથી લોકોનું જીવન બદલાયું છે.

ઉજાલા પ્રોગ્રામ હેઠળ LED બલ્બની 70-80 રૂપિયા જેટલી કિંમત ઘટી

કેન્દ્રીય ઉર્જા મંત્રાલય મુજબ, વર્ષ 2014માં Ujala યોજના LED બલ્બની છૂટક કિંમતમાં ઘટાડો કરવામાં સફળ રહી હતી. LED બલ્બની કિંમત 300-350 રૂપિયા પ્રતિ બલ્બથી ઘટીને 70-80 રૂપિયા પ્રતિ બલ્બ થઈ ગઈ છે. બધા માટે પોસાય અ રીતે ઉર્જા પૂરી પાડવા ઉપરાંત આ કાર્યક્રમને કારણે ઉર્જાની મોટી બચત પણ થઈ છે.

વાર્ષિક 47,778 મિલિયન kWh ઊર્જાની બચત થઈ

એક અંદાજ મુજબ, વર્તમાન સમય સુધી, વાર્ષિક 47,778 મિલિયન kWh ઊર્જાની બચત થઈ છે. આ સિવાય 9,565 મેગાવોટની મહત્તમ માંગમાં રાહત મળી હતી અને 3.86 કરોડ ટન CO2માં ઘટાડો થયો હતો.

ઉજાલાને તમામ રાજ્યોએ ખુશીથી સ્વીકારી

ઉજાલાને તમામ રાજ્યોએ ખુશીથી સ્વીકારી છે. તેની મદદથી ઘરોના વાર્ષિક વીજ બિલમાં ઘટાડો થયો છે. ઉપભોક્તા નાણાં બચાવવા, તેમના જીવનધોરણમાં સુધારો કરવા અને ભારતની આર્થિક પ્રગતિ અને સમૃદ્ધિમાં યોગદાન આપવા સક્ષમ બન્યા છે.

માલની ઈ-ખરીદીએ સ્પર્ધાને વધુ પ્રોત્સાહન આપ્યું

આ કાર્યક્રમ હેઠળ, સરકારે પારદર્શિતા સુનિશ્ચિત કરી છે અને માલની ઈ-ખરીદીએ સ્પર્ધાને વધુ પ્રોત્સાહન આપ્યું છે. તેના પરિણામે, લેણ-દેણની કિંમત અને સમય પણ બચે છે તથા પ્રક્રિયા પહેલા કરતા વધુ કાર્યક્ષમ બની છે. ઉજાલા યોજનાને કારણે LED બલ્બની કિંમતમાં 85 ટકા સુધી કિંમત ઘટી છે, ઉત્પાદનની ગુણવત્તામાં સુધારો થયો છે અને ગ્રાહકોને વધુ સારા વિકલ્પો ઉપલબ્ધ થયા છે.

ઉજાલા પ્રોગ્રામની યુએસપી બની

વધતી જતી ઔદ્યોગિક સ્પર્ધા અને જથ્થાબંધ ખરીદી સાથે, EESLએ એક નવી વ્યૂહરચના ઘડી છે, જેના પરિણામે ઘણા લાભો મળ્યા છે, ત્યારે આ ઉજાલા પ્રોગ્રામની યુએસપી બની ગઈ છે.

ઉજાલા કાર્યક્રમે પર્યાવરણને સારા લાભો આપ્યાં

ઉર્જા મંત્રાલયનું કહેવું છે કે, ઉજાલા કાર્યક્રમની પર્યાવરણને સારા લાભો મળવામાં મુખ્ય ભૂમિકા છે. આ ઉપરાંત, Ujalaએ ઊર્જા કાર્યક્ષમતા સાથે સંકળાયેલા નાણાકીય અને પર્યાવરણીય લાભો વિશે ગ્રાહકોને જાગૃત કરવામાં પણ મદદ કરી છે. આ સ્વદેશી લાઇટિંગ ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપે છે. આનાથી 'મેક ઈન ઈન્ડિયા'ને પ્રોત્સાહન મળે છે, કારણ કે LEDનું સ્વદેશી ઉત્પાદન દર મહિને એક લાખથી વધીને 40 મિલિયન પ્રતિ માસ થઈ ગયું છે.

LEDની ખરીદ કિંમત 2014થી 2017ની વચ્ચે 90 ટકાનો ઘટાડો

ઉજાલા કાર્યક્રમ અંતર્ગત, બલ્બની જથ્થાબંદ ખરીદી થવાથી નિર્માતાઓને સતત લાભ મળી રહ્યો છે. ઉત્પાદકોને રિટેલ સેક્ટરમાં પણ LEDની કિંમતો ઘટાડવાની તક મળે છે. LEDની ખરીદ કિંમત 2014થી 2017ની વચ્ચે 310 રૂપિયાથી ઘટીને 38 રૂપિયા થઈ ગઈ હતી. આ રીતે લગભગ 90 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. આ કાર્યક્રમે ભારતની ટોચની મેનેજમેન્ટ સંસ્થાઓનું પણ ધ્યાન ખેંચ્યું છે.

ઉજાલા કાર્યક્રમ હેઠળ લોકોને ઘણી રાહત મળી

મધ્યમવર્ગ અને નિમ્ન મધ્યમવર્ગના ઉપભોક્તાઓને બલ્બ વગેરેના ખર્ચમાં બચત થવાનો શ્રેય ઉજાલાને ભાગે જાય છે. ઓછી આવક ધરાવતા સમુદાયના વિકાસ માટેની વૃદ્ધિ વ્યૂહરચનાના ભાગરૂપે, EESLએ UJALA પ્રોગ્રામ હેઠળ LED બલ્બના વિતરણ માટે સ્વ-સહાય જૂથોની નોંધણી કરી છે.

આ પણ વાંચો: