દ્વેષપૂર્ણ ભાષણને સરકાર સાથે આડકતરી રીતે જોડી શકાય નહીંઃ કોર્ટ

સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેંચે કહ્યું કે, બંધારણની કલમ 19(2) (Supreme court on article 19 2) હેઠળ નિર્ધારિત પ્રતિબંધો સિવાય, નાગરિકોના અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાના અધિકાર પર કોઈ વધારાના નિયંત્રણો લાદી શકાય નહીં. (freedom of expression)

નવી દિલ્હી:સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે કહ્યું હતું કે, સામૂહિક જવાબદારીના સિદ્ધાંતનો ઉપયોગ કરવા છતાં, મંત્રી દ્વારા કરવામાં આવેલા નિવેદનને પરોક્ષ રીતે સરકારને આભારી ન હોઈ શકે. જસ્ટિસ એસએ નઝીરની આગેવાની હેઠળની પાંચ જજોની બંધારણીય બેંચે જણાવ્યું હતું કે,(Supreme court on article 19 2) બંધારણની કલમ 19(2) હેઠળ ઉલ્લેખિત પ્રતિબંધો સિવાય, સ્વતંત્ર અભિવ્યક્તિ સામે કોઈ વધારાના નિયંત્રણો લાદી શકાય નહીં. (freedom of expression)

ખંડપીઠે કહ્યું: બેન્ચમાં જસ્ટિસ (Supreme court justice) બીઆર ગવઈ, જસ્ટિસ એએસ બોપન્ના અને જસ્ટિસ વી. રામસુબ્રમણ્યમ પણ સામેલ હતા. ખંડપીઠે કહ્યું, 'સામૂહિક જવાબદારીના સિદ્ધાંતને લાગુ કરવા છતાં, મંત્રી દ્વારા કરવામાં આવેલા નિવેદનને સરકાર સાથે આડકતરી રીતે જોડી શકાય નહીં, ભલે નિવેદન રાજ્યની બાબત અથવા સરકારનો બચાવ કરતું હોય.' કોર્ટે કહ્યું, 'આર્ટિકલ 19(1) હેઠળના મૂળભૂત અધિકારનો ઉપયોગ રાજ્ય સિવાયની સિસ્ટમ સામે પણ થઈ શકે છે.' જસ્ટિસ બી.વી. નાગરત્ને, જે બેન્ચનો ભાગ હતા, તેમણે એક અલગ આદેશ લખ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે વાણી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા એ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અધિકાર છે જેથી નાગરિકો શાસન વિશે સારી રીતે માહિતગાર થાય.

દ્વેષપૂર્ણ ભાષણ :તેમણે કહ્યું કે દ્વેષપૂર્ણ ભાષણ અસમાન સમાજનું નિર્માણ કરતી વખતે મૂળભૂત મૂલ્યો પર હુમલો કરે છે અને વિવિધ પૃષ્ઠભૂમિના નાગરિકો પર પણ હુમલો કરે છે, ખાસ કરીને આપણા ભારત જેવા દેશમાં. આ નિર્ણય એ સવાલ પર આવ્યો છે કે શું જાહેર કાર્યકર્તાના વાણી અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાના અધિકાર પર નિયંત્રણો લાદી શકાય?