- ઇટિંગ ડિસઓર્ડરઃ ખાવાને લઇને થતી બીમારી
- આ મનોવિકૃતિના કારણ અને લક્ષણો જાણો
- ઇટિંગ ડિસઓર્ડરની સારવાર વિશે શું કહે છે વિષય નિષ્ણાત?
16 વર્ષની દિવ્યાએ કોરોનાકાળમાં પોતાનો 10 માં ધોરણનો અભ્યાસ કર્યો અને પરીક્ષાઓ ઓનલાઇન ક્લાસ દ્વારા આપી હતી. પરંતુ જ્યારે દિવ્યાએ 11 માં ધોરણના અભ્યાસ માટે ફરીથી નિયમિતરુપે શાળામાં જવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે એક કારણ શાળામાં ન જવાની આદત પડી હતી તે બીજું અભ્યાસના દબાણમાં અચાનક વધારો થવાને કારણે દિવ્યા વધુ તણાવ અનુભવવા લાગી. તે અચાનક વધુને વધુ ખોરાક અને ક્યારેક નાસ્તો ખાવાનું શરૂ કર્યું. દિવ્યાની ખાવાની આદતોના વર્તનમાં ફેરફાર થયા પછી તેના માતાપિતા કાઉન્સિલિંગ સલાહ માટે ગયા ત્યાકે ખબર પડી કે કે દિવ્યા ખાવાની વિકૃતિનો (Eating disorder) શિકાર છે. માત્ર દિવ્યા જ નહીં, સામાન્ય રીતે લોકો ખાવાપીવાની આદતોને લઇને વધુ સચેત હોતા નથી તેથી મોટાભાગના લોકો પ્રાથમિક સ્તરે ખાવાની વિકૃતિ જેવી સમસ્યા પર ધ્યાન જતું નથી. જોકે તે પીડિતના રોજિંદા જીવનને ઘણી અસર કરે છે.
ઇટિંગ ડિસઓર્ડરનું કારણ
દિલ્હીના મનોવૈજ્ઞાનિક સલાહકાર અને ચાઈલ્ડ કાઉન્સિલર ડૉ. રવિશ પાંડે જણાવે છે કે ઇટિંગ ડિસઓર્ડર (Eating disorder) થવા માટે કોઇ એક સ્પષ્ટ કારણ હોતું નથી. કેટલીકવાર આ અવ્યવસ્થા આનુવંશિક, માનસિક, ભાવનાત્મક અથવા સામાજિક કારણોને લઇને થઈ શકે છે, કેટલીક વાર આનુવંશિક, માનસિક, ભાવનાત્મક અથવા સામાજિક કારણો, જેમ કે તણાવ, વજન ઘટાડવાની ઇચ્છા, ઉદાસી, બેચેની અને કુટુંબ અને કામ સંબંધિત સમસ્યાઓ. સામાન્ય સંજોગોમાં આ વિકૃતિ કિશોરાવસ્થા અથવા તરુણાવસ્થામાં વધુ દેખાય છે.
ઇટિંગ ડિસઓર્ડરના પ્રકાર
ડૉ. રવિશ પાંડે જણાવે છે કે ઇટિંગ ડિસઓર્ડર (Eating disorder) વધુ કે ઓછું ખાવા, બંને સાથે જોડાયેલ હોઇ શકે છે. તેના લગભગ 2 પ્રકાર સૌથી વધુ જોવા-સાંભળવામાં આવે છે. જે આ પ્રકારે છે.
1-બુલિમિયા નર્વોસા
આમાં વ્યક્તિ જરુરથી વધુ ખાય છે અને હંમેશા પોતાના વજનને લઇને ચિંતિત રહે છે. આવા લોકો મોટેભાગે તેમના ખોરાકને નિયંત્રિત કરી શકતા નથી અને પછી પસ્તાઈને ખોરાકને પચાવવા માટે જરૂર કરતાં વધુ કસરત અને ડાયેટિંગ કરવાનું શરૂ કરે છે. એટલું જ નહીં, આ મનોવિકૃતિની વધુ ગંભીર અસરને કારણે પીડિત કોઇવાર ગળામાં આંગળી નાખીને ઘણી વખત ખાધા પછી ઉલટી કરવા લાગે છે, જેથી આહારની અસર તેના શરીર પર ન થાય.
2- એનોરેક્સિયા નર્વોસા