શ્રીનગર:જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં છ વર્ષથી વધુ સમયના અંતરાલ પછી પહેલીવાર આગામી સપ્તાહે વિધાનસભા સત્ર શરૂ થવા જઈ રહ્યું છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે સત્ર દરમિયાન, શાસક પક્ષ કેન્દ્ર દ્વારા કલમ 370 હટાવવા વિરુદ્ધ પ્રસ્તાવ રજૂ કરવાની તૈયારી કરી રહ્યો છે.
5 ઓગસ્ટ, 2019 ના રોજ, કેન્દ્ર સરકારે જમ્મુ અને કાશ્મીર સંબંધિત બંધારણની કલમ 370 નાબૂદ કરી હતી. હવે આટલા વર્ષો પછી પહેલીવાર વિધાનસભા સત્રમાં કેન્દ્રના નિર્ણય સામે ઔપચારિક વિરોધ થશે.
એક સૂત્રના જણાવ્યા અનુસાર, વિધાનસભાના પ્રથમ સત્રમાં ગૃહમાં કલમ 370 પર પ્રસ્તાવ લાવવાની વાત થશે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આમ કરવાથી શાસક પક્ષના ચૂંટણી ઢંઢેરામાં આપેલા વચનો પૂરા થશે. આ દરખાસ્ત કલમ 370ને પુનઃસ્થાપિત કરવાની માંગ કરશે કારણ કે તે એક ગેરબંધારણીય પગલું હતું, સૂત્રએ ETV ભારતને જણાવ્યું હતું કે આ પ્રસ્તાવને મુખ્ય પ્રધાન ઓમર અબ્દુલ્લા દ્વારા રજૂ કરવામાં આવશે, જેઓ કાયદો અને સંસદીય વિભાગ પણ ધરાવે છે.
સૂત્રના જણાવ્યા અનુસાર, કેન્દ્ર સરકાર 5 ઓગસ્ટ, 2019 પહેલા જમ્મુ-કાશ્મીરને પુનઃસ્થાપિત કરશે. ડિફૉલ્ટ રૂપે, દરખાસ્ત લદ્દાખનો સમાવેશ કરવા માંગશે, જેમાં કારગીલ અને લેહનો સમાવેશ થાય છે, જે જમ્મુ અને કાશ્મીરનો ભાગ છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરને વિધાનસભા સાથે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં ડાઉનગ્રેડ કરવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ લદ્દાખને વિધાનસભા વિના અલગ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ તરીકે બનાવવામાં આવ્યું હતું.
નવેમ્બર 2018 માં રાજ્યપાલ સત્યપાલ મલિક દ્વારા અગાઉની રાજ્ય વિધાનસભાના વિસર્જન પછી ઓગસ્ટ 2019 માં કલમ 370 નાબૂદ કર્યા પછી આ પ્રથમ વિધાનસભા સત્ર છે. ત્યારથી કેન્દ્રમાંથી સીધા શાસનનો માર્ગ મોકળો થયો હતો. આ પગલાએ કલમ 35A ને પણ નાબૂદ કરી, જેણે જમ્મુ અને કાશ્મીર વિધાનસભાને રાજ્યના કાયમી રહેવાસીઓને વ્યાખ્યાયિત કરવાની સત્તા આપી અને બહારના લોકોને રાજ્યના વિષયોના અધિકારો આપ્યા નહીં.
17 ઓક્ટોબરે તેની પ્રથમ કેબિનેટ બેઠકમાં, ઓમર અબ્દુલ્લા સરકારે જમ્મુ અને કાશ્મીરને રાજ્યનો દરજ્જો આપવાનો ઠરાવ પસાર કર્યો, પરંતુ કાયદાકીય પ્રક્રિયા મુજબ કલમ 370ને સ્પર્શ કર્યો ન હતો. સૂત્રએ કહ્યું કે કલમ 370 એ વિધાનસભાનો અધિકારક્ષેત્ર છે અને રાજ્યનો દરજ્જો સરકાર હેઠળ આવે છે. મુખ્ય પ્રધાને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહને રાજ્યનો દરજ્જો આપવાની માંગ સાથે પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો હતો.
નેશનલ કોન્ફરન્સના એક વરિષ્ઠ નેતાએ જણાવ્યું હતું કે, સરકાર દ્વારા પ્રસ્તાવ રજૂ કરવામાં આવશે અને તેને ધ્વનિ મત દ્વારા સ્પીકર દ્વારા પસાર કરવામાં આવશે. સત્તાધારી નેશનલ કોન્ફરન્સે કલમ 370 પુનઃસ્થાપિત કરવાના મુદ્દે ચૂંટણી લડી હતી અને 1996ની ચૂંટણી પછી પ્રથમ વખત 42 બેઠકો સાથે પ્રચંડ જીત મેળવી હતી. આ ઉપરાંત કોંગ્રેસ અને અપક્ષો સહિત તેના સહયોગીઓએ સત્તાધારી પક્ષની કુલ બેઠકોની સંખ્યા વધીને 55 કરી છે, જેના કારણે સત્તાધારી પક્ષ સરળતાથી ઠરાવ પસાર કરી શકશે.
જો કે શાસક પક્ષ સ્વીકારે છે કે ભારતીય જનતા પાર્ટી આ પગલાની વિરુદ્ધમાં હશે, તે આશાવાદી છે કે, પીપલ્સ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના ત્રણ સભ્યો અને સજ્જાદ લોન સહિત કાશ્મીરના વિપક્ષી ધારાસભ્યો પ્રસ્તાવને સમર્થન આપશે. સામાન્ય રીતે, પ્રસ્તાવ રજૂ કરવાની પ્રક્રિયામાં ચૂંટાયેલા ધારાસભ્ય તેને સ્પીકરને સબમિટ કરે છે, જે તેને સ્વીકારી અથવા નકારી શકે છે. એકવાર સ્વીકાર્યા પછી, વક્તાને મતદાન માટે મૂકવામાં આવશે અને જેઓ તરફેણમાં છે તે 'હા' કહેશે અથવા તેની વિરુદ્ધમાં 'ના' કહેશે.
સામાન્ય રીતે, સરકાર દ્વારા સમર્થિત દરખાસ્ત કાયદા અને સંસદીય બાબતોના પ્રધાનો દ્વારા ખસેડવામાં આવે છે અને જે દિવસે દરખાસ્ત હાથ ધરવામાં આવે છે તે દિવસે સ્પીકર દ્વારા પરીક્ષણ મતદાન માટે મૂકવામાં આવે છે. જો દરખાસ્ત મુખ્યમંત્રી અથવા મંત્રી દ્વારા રજૂ કરવામાં આવશે, તો તેના પર સરકારની મંજૂરીની મહોર હશે. પરંતુ જો શાસક પક્ષના ધારાસભ્ય કોઈ દરખાસ્ત કરે છે, તો તેને ટ્રેઝરી બેન્ચ દ્વારા સમર્થન ન મળે ત્યાં સુધી તેને ખાનગી સભ્યના બિલ તરીકે ગણવામાં આવશે. જો કે દરખાસ્ત કાયદેસર રીતે માન્ય નથી અને તેથી તે કેન્દ્રને બંધનકર્તા નથી, તે અબ્દુલ્લાની આગેવાનીવાળી સરકારના નવી દિલ્હી સાથેના સંબંધોને 'તાણ' કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
આપને જણાવી દઈએ કે, સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની પાંચ જજોની બેંચે સર્વસંમતિથી જમ્મુ-કાશ્મીરને વિશેષ દરજ્જો આપતી કલમ 370 હટાવવાને માન્ય ગણાવી હતી. ભૂતકાળમાં, ફારુક અબ્દુલ્લાની આગેવાની હેઠળની નેશનલ કોન્ફરન્સે 2000માં વિધાનસભામાં 1953ના દરજ્જા મુજબ જમ્મુ અને કાશ્મીરને સ્વાયત્તતા આપવાની માંગણી સાથે ઠરાવ પસાર કર્યો હતો.
પરંતુ ભાજપના એક વરિષ્ઠ નેતાએ જણાવ્યું હતું કે, તેઓ ગયા અઠવાડિયે નવી દિલ્હીમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ સાથે મુખ્ય પ્રધાન તરીકે ઓમર અબ્દુલ્લાની પ્રથમ મુલાકાતને હકારાત્મક રીતે જોતા હતા. પરંતુ શક્ય છે કે તેમની સાથે આ દરખાસ્ત સારી ન જાય અને ગૃહની અંદર અને બહાર પૂરા જોરથી તેનો વિરોધ કરવામાં આવે.
આ પણ વાંચો:
- જીદ પૂરી ન થતા બિઝનેસમેન પતિની હત્યા કરીને પત્નીએ લાશને 800 KM દૂર ફેંકી દીધી, એક ભૂલથી પકડાઈ ગઈ
