নেশ্যনেল ডেস্ক, 8 ছেপ্টেম্বৰ : গ্ৰেচুইটি, অধিকাংশ কৰ্মচাৰীৰ মুখতে শুনিবলৈ পোৱা এটা শব্দ ৷ পিছে আপুনি বাৰু জানেনে এই গ্ৰেচুইটি মানে কি ? কেনেকৈ আৰু কেতিয়া লাভ কৰিব পৰা যায় এই গ্ৰেচুইটি ? যদিহে আপুনি কোনো এটা চৰকাৰী বা ব্যক্তিগত সংস্থাত কৰ্মৰত হৈ আছে, তেন্তে এই বিশেষ প্ৰতিবেদনটো আপোনাৰ বাবে ৷
সকলোৰে জ্ঞাত যে, কোনো কৰ্মচাৰীয়ে অৱসৰ ল’লে বা চাকৰি এৰিলে নিৰ্দিষ্ট সংস্থা বা কোম্পানীসমূহে উপহাৰ বা প্ৰশংসা হিচাপে গ্ৰেচুইটি প্ৰদান কৰে । ইয়াৰ বাবে কৰ্মচাৰীজনে নিৰ্দিষ্ট সময়ৰ বাবে কোম্পানীত সেৱা আগবঢ়াব লাগিব, তেতিয়াহে তেওঁ ইয়াৰ বাবে তেওঁ যোগ্য বুলি বিবেচনা কৰা হ’ব । যিসকল কৰ্মচাৰীয়ে কমেও পাঁচ বছৰ একেটা কোম্পানী বা সংস্থাত কাম কৰি আহিছে, তেওঁলোকেহে এই গ্ৰেচুইটিৰ বাবে যোগ্য হ’ব ।
ইয়াৰ বাবে যোগ্যতা, চৰ্ত আৰু অন্যান্য ব্যৱস্থাসমূহ পেমেণ্ট অৱ গ্ৰেচুইটি আইন 1972 (Payment of Gratuity Act, 1972) কৰা হৈছে । এই আইনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে এজন কৰ্মচাৰী কেতিয়া গ্ৰেচুইটিৰ অধিকাৰী আৰু ইয়াক নিশ্চিত কৰাৰ বাবে কোম্পানীসমূহৰ দায়িত্ব কি ?
এই আইনখন চৰকাৰী বিভাগ, প্ৰতিৰক্ষা, স্থানীয় শাসকীয় সংস্থা আৰু ব্যক্তিগত সংস্থাকে ধৰি বিভিন্ন খণ্ডৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰযোজ্য ৷ মাত্ৰ এই প্ৰতিষ্ঠান আৰু কোম্পানীসমূহে পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত চৰ্তসমূহ পূৰণ কৰিব লাগিব ।
- গ্ৰেচুইটিৰ বাবে মাপকাঠী
গ্ৰেচুইটি লাভ কৰিবলৈ এজন কৰ্মচাৰীয়ে চাকৰি এৰিব বা অৱসৰ লোৱাৰ আগতে 4 বছৰ 10 মাহ আৰু 11 দিনৰ অবিৰত সেৱা সম্পূৰ্ণ কৰিব লাগিব । অৰ্থাৎ প্ৰায় পাঁচ বছৰৰ অবিৰতভাৱে নিজৰ সেৱা সম্পূৰ্ণ কৰিব লাগিব । কিন্তু কিছুমান বিশেষ পৰিস্থিতিত যেনে লকআউট, দুৰ্ঘটনা, অকৰ্তৃত্বশীল অনুপস্থিতি বা চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত কৰা আদিত কোম্পানীসমূহ ইয়াৰ দ্বাৰা বান্ধ খাই নাথাকে ৷
কেৱল অৱসৰৰ সময়তে নহয়, অন্যান্য বিভিন্ন পৰিস্থিতিত যেনে : পদত্যাগ, মৃত্যু বা অক্ষমতা, চাকৰিৰ পৰা বৰ্খাস্ত, স্বেচ্ছামূলক অৱসৰ, সেৱা বন্ধ (কৰ্মচাৰীৰ কোনো দোষ নোহোৱাকৈ)ত গ্ৰেচুইটি প্ৰদান কৰা হয় ।
- কোম্পানীসমূহৰ বাবে মাপকাঠী
এই আইন অনুসৰি যদি কোনো কোম্পানীয়ে যোৱা এবছৰ ধৰি 10 বা তাতকৈ অধিক কৰ্মচাৰীক নিয়োগ কৰিছে তেন্তে তেনে কোম্পানী বা সংস্থাই গ্ৰেচুইটি দিবই লাগিব । অৱস্যে কিছুমান ব্যক্তিগত খণ্ডৰ কোম্পানীত 10 বছৰৰ সেৱাৰ পিছতহে গ্ৰেচুইটি দিয়াৰ নিয়ম আছে ।
- নিয়মৰ ব্যতিক্ৰম