ETV Bharat / sukhibhava

World Autism Awareness Day: ਜਾਣੋ, ਕੀ ਹੈ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ - symptoms of autism

ਵਿਸ਼ਵ ਔਟਿਜ਼ਮ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਟਿਜ਼ਮ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਬੱਚਾ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਜਾਣੋ ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ।

World Autism Awareness Day
World Autism Awareness Day
author img

By

Published : Apr 2, 2023, 8:46 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਬਾਰੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਕੋਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਜੇ ਵੀ ਅਣਗੌਲੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਹਾਰ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਔਟਿਜ਼ਮ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਟਿਜ਼ਮ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਉਂਦਾ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ ਉਹ ਵੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

ਔਟਿਜ਼ਮ ਕੀ ਹੈ?: ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਊਰੋਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟਲ ਅਸਧਾਰਨਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਝੱਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧਣ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸਹੀ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਿਵਹਾਰਕ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਕਮੀ, ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣਾ, ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਯਾਨੀ ਟੀਵੀ, ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਲੱਛਣ:

  1. ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਚਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
  2. ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਹਾਵ-ਭਾਵ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
  3. ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਸਮਾਜਿਕ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਆਮ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
  4. ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸਹਿਜ ਨਾ ਹੋਣਾ।
  5. ਦੂਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ।
  6. ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚੇ ਰਹਿਣਾ।
  7. ਬੋਲਣ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ।
  8. ਸਹੀ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦੇਣਾ।
  9. ਸੈਨਤ ਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ।

ਇਲਾਜ: ਕੁਝ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦਾ ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਹੀ ਉਪਾਅ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਲਾਜ ਦਾ ਟੀਚਾ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ, ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਨੋ-ਚਿਕਿਤਸਕ ਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ, ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਆਦਿ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Lose Weight: ਆਪਣਾ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਠਾਈਆਂ ਛੱਡਣ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਲੋੜ, ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਬਾਰੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਕੋਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਜੇ ਵੀ ਅਣਗੌਲੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਹਾਰ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਔਟਿਜ਼ਮ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਟਿਜ਼ਮ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਦਾ ਦਿਮਾਗ਼ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾਉਂਦਾ। ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ ਉਹ ਵੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।

ਔਟਿਜ਼ਮ ਕੀ ਹੈ?: ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਊਰੋਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟਲ ਅਸਧਾਰਨਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ 3 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਝੱਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧਣ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਸਹੀ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਿਵਹਾਰਕ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਕਮੀ, ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿਣਾ, ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਯਾਨੀ ਟੀਵੀ, ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਲੱਛਣ:

  1. ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਚਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
  2. ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਹਾਵ-ਭਾਵ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
  3. ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਸਮਾਜਿਕ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਆਮ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਕਾਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
  4. ਪਰਿਵਾਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸਹਿਜ ਨਾ ਹੋਣਾ।
  5. ਦੂਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਣਾ।
  6. ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚੇ ਰਹਿਣਾ।
  7. ਬੋਲਣ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ।
  8. ਸਹੀ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦੇਣਾ।
  9. ਸੈਨਤ ਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ।

ਇਲਾਜ: ਕੁਝ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦਾ ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਹੀ ਉਪਾਅ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਲਾਜ ਦਾ ਟੀਚਾ ਔਟਿਜ਼ਮ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਡਿਸਆਰਡਰ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਔਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਇਲਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ, ਵਿਵਹਾਰ ਸੰਬੰਧੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਮਨੋ-ਚਿਕਿਤਸਕ ਵਿਧੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ, ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਆਦਿ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- Lose Weight: ਆਪਣਾ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਠਾਈਆਂ ਛੱਡਣ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਲੋੜ, ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.