ਰੁੱਤ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਪੁਦੀਨੇ ਦਾ ਸਵਾਦ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਮਨ ਨੂੰ ਤਰੋ-ਤਾਜ਼ਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੁਦੀਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੁਗੰਧ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਸੇਵਨ ਜਾਂ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੇਲ, ਪਰਫਿਊਮ, ਡੀਕੋਸ਼ਨ ਜਾਂ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਆਦਿ। ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ, ਟੂਥਪੇਸਟ, ਟੈਲਕਮ ਪਾਊਡਰ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਣੀਆਂ ਕ੍ਰੀਮਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਵਾਲੇ ਸਾਬਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਡਾਕਟਰ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਡਾਕਟਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਦੀਨਾ ਕਫ ਅਤੇ ਵਾਤ ਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਗਰਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਭੁੱਖ ਵਧਣਾ, ਪੇਟ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਲੀਵਰ ਜਾਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਚ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਹੀਟਸਟ੍ਰੋਕ, ਹੈਜ਼ਾ ਜਾਂ ਸਿਰਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਚ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਕਿਸੇ ਕੀੜੇ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਕੱਟਣ 'ਤੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਉਥੇ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਮਾਹਿਰ ਡਾਕਟਰ ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਦੀਨਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿੱਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਈ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ ਲਾਭ : ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਬੋਸਟਨ ਦੀ ਟਫਟਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਮਾਈਕ੍ਰੋਬਾਇਲ, ਐਂਟੀਸੈਪਟਿਕ, ਐਂਟੀਵਾਇਰਸ, ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਐਂਟੀਟਿਊਮਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਐਂਟੀ-ਐਲਰਜੀਨਿਕ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੇਨਥੋਲ, ਆਇਰਨ, ਫੈਟ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਕਾਰਬੋਹਾਈਡ੍ਰੇਟ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼, ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ, ਵਿਟਾਮਿਨ-ਏ, ਰਿਬੋਫਲੇਵਿਨ ਅਤੇ ਕਾਪਰ ਵਰਗੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਉਪਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕੁਝ ਖੋਜਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਕੁਝ ਸਿਹਤ ਲਾਭ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ-
ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਭ : ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚਿੜਚਿੜਾ ਟੱਟੀ ਸਿੰਡਰੋਮ ਇੱਕ ਆਮ ਪੇਟ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਦਸਤ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਾਹ, ਇਸ ਦਾ ਕਾੜ੍ਹਾ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਵਿੱਚ ਫਾਈਟੋਨਿਊਟ੍ਰੀਐਂਟਸ ਅਤੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੈਸ, ਜੀਅ ਕੱਚਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਉਲਟੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਉਲਟੀਆਂ ਜਾਂ ਮਤਲੀ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ : ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ (NCBI) ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਪੁਦੀਨੇ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਕ ਖੋਜ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਦਾ ਤੇਲ ਵੀ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰਿਸਰਚ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਰੋਮਾਥੈਰੇਪੀ 'ਚ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਉਲਟੀ ਅਤੇ ਮਤਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਿਸਰਚ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਸਨਲ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਜੂਸ ਜਾਂ ਇਸ ਦੇ ਅਸੈਂਸ਼ੀਅਲ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸਿਰਦਰਦ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਗੁਣ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ : ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਟਿੰਘਮ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਖੋਜ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਾਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਾਲਗਾਂ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਅਧਿਐਨ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਾਹ, ਕੈਮੋਮਾਈਲ ਚਾਹ ਅਤੇ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਖੋਜ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਾਹ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੈਮੋਮਾਈਲ ਅਤੇ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ ਅਤੇ ਚੌਕਸੀ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਧਾਰ ਦੇਖਿਆ। ਡਾ: ਦਿਵਿਆ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦੀ ਬਣੀ ਚਾਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਸ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ 'ਚ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ : ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਐਬਸਟਰੈਕਟ ਜਾਂ ਜੂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਸਲੀ ਰੂਪ 'ਚ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਵਰਤਣ ਨਾਲ ਜਾਂ ਫੇਸ ਪੈਕ ਜਾਂ ਟੋਨਰ ਆਦਿ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੁਹਾਂਸਿਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ 'ਚ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਗੁਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਉਮਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫ੍ਰੀ ਰੈਡੀਕਲਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ 'ਚ ਵੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੁਦੀਨੇ 'ਚ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮਾਧਿਅਮ 'ਚ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਕੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਜਾਨ ਝੜਨ ਜਾਂ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ: ਡਾ. ਰਾਜੇਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਚਬਾਉਣ ਜਾਂ ਉਬਾਲ ਕੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕੁਰਲੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਹ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦੇ ਪਾਊਡਰ ਨਾਲ ਕੁਰਲੀ ਕਰਨ, ਪੁਦੀਨੇ ਦਾ ਤੇਲ ਲਗਾ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਕਾੜ੍ਹਾ ਬਣਾ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਵੀ ਮੂੰਹ ਦੇ ਛਾਲੇ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਸਾਹ ਸਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਲਾਭਕਾਰੀ : ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੁਦੀਨੇ ਵਿਚ ਵਾਤ-ਕਫ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਣ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗਰਮ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਜਮ੍ਹਾ ਬਲਗਮ ਪਤਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਯੁਰਵੇਦ 'ਚ ਦਮੇ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ 'ਚ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੌਸਮ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਹੋਣ 'ਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੁਖਾਰ 'ਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦਾ ਕਾੜ੍ਹਾ ਪੀਣਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਮਾਨਸੂਨ...ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਖੋ ਆਪਣੀ ਚਮੜੀ ਦਾ ਖਿਆਲ
