ਔਰਤ ਹੋਣਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਸ਼ਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਘਰ, ਪਰਿਵਾਰ, ਬੱਚਿਆਂ, ਦਫ਼ਤਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਾਖੂਬੀ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਤੋਂ ਜਵਾਨ ਔਰਤ, ਜਵਾਨ ਔਰਤ ਤੋਂ ਮਾਂ ਅਤੇ ਮਾਂ ਤੋਂ ਦਾਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕੋਈ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਯਾਤਰਾ 'ਚ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕਈ ਬਦਲਾਅ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ। ਕਿਉਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼: ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਮਾਹਵਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਉਮਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੜਾਵਾਂ 'ਤੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੇ ਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੀਆ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਬੁਖਾਰ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਲਈ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਮਾਹਵਾਰੀ, ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਕਰਮਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅੱਜ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੇਟ ਦਰਦ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਰੁਟੀਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਸੁਖੀਭਵਾ ਨੇ ਮਾਹਵਾਰੀ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਦੋਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਲਈ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੀ ਇੱਕ ਗਾਇਨੀਕੋਲੋਜਿਸਟ ਡਾਕਟਰ ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।
ਮਾਹਵਾਰੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ: ਡਾ. ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਹਵਾਰੀ ਬਹੁਤੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਰਵਿਘਨ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ 4-5 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਖੂਨ ਵਹਿਣਾ, ਪੇਟ ਦਰਦ, ਕੜਵੱਲ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਅਸਹਿਜ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇ ਖੂਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਦਰਦ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਦਰਦਨਾਕ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਜਨਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਹਾਰਮੋਨ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਤਾਂ ਵੀ ਇਹ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਜਨਨ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਮਹਾਂਵਾਰੀ ਲੜਕੀਆਂ ਵਿੱਚ 12 ਜਾਂ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ: ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਵਿੱਚ 12 ਜਾਂ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਕੁੜੀਆਂ ਜਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ 3 ਤੋਂ 5 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਕੁਝ ਵਿੱਚ ਇਹ 2 ਤੋਂ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਵਾਰੀ ਦਾ ਇਹ ਚੱਕਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਇਹ ਚੱਕਰ ਇਸ ਪੂਰੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਔਰਤ ਗਰਭ ਧਾਰਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਚੱਕਰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੇਨੋਪੌਜ਼ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 45 ਤੋਂ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਨਨ ਚੱਕਰ ਰੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗਰਭਵਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ।
ਮਾਹਵਾਰੀ ਨਾ ਆਉਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ: ਡਾਕਟਰ ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਵਾਰੀ ਨਾ ਆਉਣਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਮੇਨੋਰੀਆ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਹੈ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਮੇਨੋਰੀਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ 15 ਜਾਂ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਵੀ ਮਾਹਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸੈਕੰਡਰੀ ਅਮੇਨੋਰੀਆ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਸਿਹਤ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਨਿਯਮਤ ਮਾਹਵਾਰੀ ਅਚਾਨਕ ਆਉਣੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਅਮੇਨੋਰੀਆ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕ੍ਰੋਮੋਸੋਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਸਧਾਰਨਤਾ ਜਾਂ ਗੜਬੜ, ਅੰਡਕੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ, ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆ, ਇੱਕ ਵਿਗਾੜ ਜਾਂ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਔਰਤ ਦੀ ਜਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਅਮੇਨੋਰੀਆ ਵਿੱਚ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ, ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰੋਇਡਜ਼, ਪੀਸੀਓਡੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਿਹਤ ਸੰਬੰਧੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਾਹਵਾਰੀ ਸਥਾਈ ਜਾਂ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮੀਨੋਪੌਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜਣੇਪੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਮਾਹਵਾਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਰਨ ਮਾਹਵਾਰੀ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ: ਡਾ. ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੇਟ ਦਰਦ, ਅਕੜਾਅ, ਕੜਵੱਲ, ਪੇਟ ਵਿਚ ਗੈਸ ਜਾਂ ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ ਜਾਂ ਘੱਟ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂ ਸਹਿਣਯੋਗ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੀ ਰੁਟੀਨ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਵਧ ਜਾਂਦੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- Smoking can adversely impact fertility levels: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਪੀਦੇਂ ਹੋ ਸਿਗਰਟ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ
