ETV Bharat / sukhibhava

ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ, ਮਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ - ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਨਵਜੰਮਿਆ ਬੱਚਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਹੀ ਵਿਕਾਸ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ, ਮਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ
ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ, ਮਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ
author img

By

Published : Jan 24, 2022, 6:54 PM IST

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ, ਨਵਜੰਮਿਆ ਬੱਚਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਹੀ ਵਿਕਾਸ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਰਫ ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਨੰਦਦਾਇਕ ਪਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ, ਦੁੱਧ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਰਾਕ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਡੇ ਮਾਹਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਏ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਖੁਰਾਕ ਸੁਝਾਅ ਹਨ...

  • ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਿਵਿਆ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਖੁਰਾਕ ਭੱਤੇ (ਆਰਡੀਏ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 74 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ 18-20 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ, ਦਾਲਾਂ, ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਅੰਡੇ, ਸੋਇਆ ਉਤਪਾਦ, ਚਿਕਨ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
  • ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 10-15 ਗਲਾਸ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਤਰਲ ਦੇ ਸੇਵਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਏਐਮਡੀ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਡਾ. ਰਾਜਲਕਸ਼ਮੀ ਮਾਧਵਮ, ਐਮਡੀ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੀਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਵਾਂ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ ਵੀ ਪੀ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੇਟਸ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।
  • ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਮ ਡੇਅਰੀ ਦੁੱਧ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲਾਭਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੁੱਧ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ, ਤਿਲ ਅਤੇ ਗੂੜ੍ਹੀ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੀ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦਾ ਚੰਗਾ ਸਰੋਤ ਹਨ।
  • ਅਦਰਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਫੰਗਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਗੁਣ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਮਸਾਲੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ, ਜੀਰਾ, ਦਾਲਚੀਨੀ, ਕੈਰਮ ਦੇ ਬੀਜ, ਆਦਿ ਕੁਝ ਮਸਾਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਲਾਲ ਮਿਰਚ ਪਾਊਡਰ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਚੁਣੋ। ਆਇਰਨ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਲ, ਅਨਾਜ, ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਕਿਸ਼ਮਿਸ਼ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਆਇਰਨ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਮਾਈ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਭੋਜਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿੰਬੂ ਫਲ ਵਰਗੇ ਆਇਰਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਖਾਓ।
  • ਮੇਥੀ ਦੇ ਬੀਜ ਓਮੇਗਾ-3 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੋਜਨ ਪਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਮੇਥੀ ਦੇ ਬੀਜ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਫੈਨਿਲ ਦੇ ਬੀਜ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ½ ਚੱਮਚ ਫੈਨਿਲ ਸੀਡ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫਲ। ਸਾਰੇ ਮੌਸਮੀ ਫਲਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਨਾਰ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਖੂਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
    ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ, ਮਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ
    ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ, ਮਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ

ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ

  • ਡਾਈਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦੁੱਧ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਸੈਰ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਹਲਕੀ ਕਸਰਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਿਪਸ, ਕੇਕ, ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਫਲ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਜੂਸ, ਮੱਖਣ, ਲੱਸੀ ਆਦਿ ਲਓ।
  • ਸਾਰੇ ਉਤੇਜਕਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੈਫੀਨ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਫੀਨ ਅਲਕੋਹਲ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ, ਇਹ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 300 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰਨ।
  • ਚਾਕਲੇਟਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਚਾਕਲੇਟ ਵਿੱਚ ਥੀਓਬਰੋਮਾਈਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਉਤੇਜਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਣ ਵਾਲਾ ਬੱਚਾ ਬੇਚੈਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਕੋਵਿਡ : ਭਾਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨੀ

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਹਿਲੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ, ਨਵਜੰਮਿਆ ਬੱਚਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿਹਤ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਹੀ ਵਿਕਾਸ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਰਫ ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਨੰਦਦਾਇਕ ਪਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦਾ ਦੁੱਧ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਬੱਚੇ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ, ਦੁੱਧ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਰਾਕ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਡੇ ਮਾਹਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗਏ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਖੁਰਾਕ ਸੁਝਾਅ ਹਨ...

  • ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਿਵਿਆ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਖੁਰਾਕ ਭੱਤੇ (ਆਰਡੀਏ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 74 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ 18-20 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸਾਬਤ ਅਨਾਜ, ਦਾਲਾਂ, ਤਾਜ਼ੇ ਫਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਅੰਡੇ, ਸੋਇਆ ਉਤਪਾਦ, ਚਿਕਨ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
  • ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 10-15 ਗਲਾਸ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਤਰਲ ਦੇ ਸੇਵਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਏਐਮਡੀ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਡਾ. ਰਾਜਲਕਸ਼ਮੀ ਮਾਧਵਮ, ਐਮਡੀ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੀਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੂਰੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਵਾਂ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ ਵੀ ਪੀ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੇਟਸ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।
  • ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਮ ਡੇਅਰੀ ਦੁੱਧ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲਾਭਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦੁੱਧ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ, ਤਿਲ ਅਤੇ ਗੂੜ੍ਹੀ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੀ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦਾ ਚੰਗਾ ਸਰੋਤ ਹਨ।
  • ਅਦਰਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਫੰਗਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਗੁਣ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਮਸਾਲੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਲੀ ਮਿਰਚ, ਜੀਰਾ, ਦਾਲਚੀਨੀ, ਕੈਰਮ ਦੇ ਬੀਜ, ਆਦਿ ਕੁਝ ਮਸਾਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਲਾਲ ਮਿਰਚ ਪਾਊਡਰ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਚੁਣੋ। ਆਇਰਨ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਲ, ਅਨਾਜ, ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਕਿਸ਼ਮਿਸ਼ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਆਇਰਨ ਦੀ ਬਿਹਤਰ ਸਮਾਈ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਭੋਜਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿੰਬੂ ਫਲ ਵਰਗੇ ਆਇਰਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਖਾਓ।
  • ਮੇਥੀ ਦੇ ਬੀਜ ਓਮੇਗਾ-3 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੋਜਨ ਪਕਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਮੇਥੀ ਦੇ ਬੀਜ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਫੈਨਿਲ ਦੇ ਬੀਜ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ 100 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ½ ਚੱਮਚ ਫੈਨਿਲ ਸੀਡ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਫਲ। ਸਾਰੇ ਮੌਸਮੀ ਫਲਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਨਾਰ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਖੂਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
    ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ, ਮਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ
    ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਰਾਕ ਸੰਬੰਧੀ ਸੁਝਾਅ, ਮਾਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਨ

ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ

  • ਡਾਈਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦੁੱਧ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਸੈਰ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਹਲਕੀ ਕਸਰਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  • ਸ਼ਰਾਬ ਅਤੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਿਪਸ, ਕੇਕ, ਸਾਫਟ ਡਰਿੰਕਸ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਮੁੱਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨਾਰੀਅਲ ਪਾਣੀ, ਫਲ ਜਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਜੂਸ, ਮੱਖਣ, ਲੱਸੀ ਆਦਿ ਲਓ।
  • ਸਾਰੇ ਉਤੇਜਕਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੇ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੈਫੀਨ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਫੀਨ ਅਲਕੋਹਲ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ, ਇਹ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਸੇਵਨ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 300 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰਨ।
  • ਚਾਕਲੇਟਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਚਾਕਲੇਟ ਵਿੱਚ ਥੀਓਬਰੋਮਾਈਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਉਤੇਜਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਣ ਵਾਲਾ ਬੱਚਾ ਬੇਚੈਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਕੋਵਿਡ : ਭਾਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨੀ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.