ETV Bharat / state

ਕੋਕਲੀਅਰ ਇੰਪਲਾਂਟ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਾਬਿਤ ਹੋਇਆ ਲਾਹੇਵੰਦ

ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ 'ਚ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੰਨਾਂ ਲਈ ਕੋਕਨੀਅਰ ਸਰਜਰੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ।

press conference
ਫ਼ੋਟੋ
author img

By

Published : Dec 1, 2019, 5:00 PM IST

ਬਠਿੰਡਾ: ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਮੋਹਾਲੀ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ 'ਚ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਚ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੋਕਨੀਅਰ ਸਰਜਰੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਇਸ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਚ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਲੈਣ ਸਮੇਂ ਰੋਂਦਾ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਸੁਣਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ 6 ਤੋਂ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਉਸ ਦਾ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰ ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 1000 ਨਵ-ਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ 4 ਬੱਚੇ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ 'ਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕਰਕੇ ਕੋਕਲੀਅਰ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 9 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਇਹ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਮਰ ਵੱਧਣ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਦਰ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ।

ਵੀਡੀਓ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਉਸ ਕੰਨ ਦਾ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਥੋਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਸੁਣਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਜਿਸ ਕੰਨ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਪਰ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਕੇ ਇੰਪਲਾਂਟ ਲਗਵਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਮਲੋਟ 'ਚ 550ਵੇਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਉਤਸਵ ਕਰਵਾਇਆ

ਡਾ. ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਕਲੀਅਰ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਸਹੀ ਚੋਣ, ਚੰਗੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਕੁਆਲਟੀ ਦੇ ਲਈ ਇੰਪਲਾਂਟ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। 6 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਇਸ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਕਲੀਅਰ ਇੰਪਲਾਂਟ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਅਤੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਹੈ।

ਬਠਿੰਡਾ: ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਮੋਹਾਲੀ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਬਠਿੰਡਾ 'ਚ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਚ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੋਕਨੀਅਰ ਸਰਜਰੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਇਸ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ 'ਚ ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਲੈਣ ਸਮੇਂ ਰੋਂਦਾ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਸੁਣਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ 6 ਤੋਂ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਉਸ ਦਾ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰ ਉਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 1000 ਨਵ-ਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ 4 ਬੱਚੇ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ 'ਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕਰਕੇ ਕੋਕਲੀਅਰ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 9 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਇਹ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਮਰ ਵੱਧਣ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਦਰ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗੀ।

ਵੀਡੀਓ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਉਸ ਕੰਨ ਦਾ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਥੋਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਸੁਣਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕਈ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਜਿਸ ਕੰਨ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਪਰ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਕੇ ਇੰਪਲਾਂਟ ਲਗਵਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਮਲੋਟ 'ਚ 550ਵੇਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਉਤਸਵ ਕਰਵਾਇਆ

ਡਾ. ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਕਲੀਅਰ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਸਹੀ ਚੋਣ, ਚੰਗੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਕੁਆਲਟੀ ਦੇ ਲਈ ਇੰਪਲਾਂਟ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। 6 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਇਸ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਕਲੀਅਰ ਇੰਪਲਾਂਟ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਅਤੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਹੈ।

Intro:ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਉਚਾ ਸੁਣਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਕੋਕਲੀਅਰ ਲਗਵਾਓ : ਈਐਨਟੀ ਮਾਹਿਰBody:
ਜਿਹੜਾ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਲੈਣ ਸਮੇਂ ਰੋਂਦਾ ਨਹੀਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਉਚਾ ਸੁਣਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਵਧੇਰੇ ਖਦਸ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
6 ਤੋਂ 9 ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਬੱਚੇ ਦੇ ਕੰਨ ਦੇ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਤੇਜੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ
ਦੇਰੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਬਠਿੰਡਾ - ਜਿਹੜਾ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਰੋਂਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੇ ਉਸ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਵਿਚ ਦਿੱਕਤ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਘਟ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਮੋਹਾਲੀ ਦੇ ਈਐਨਟੀ (ਕੰਨ ਨੱਕ ਗਲਾ) ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਇੱਥੇ ਕੰਨਾ ਲਈ ਕੋਕਨੀਅਰ ਸਰਜਰੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਆਖੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 1000 ਨਵਜਨਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ 4 ਬੱਚੇ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ•ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣ ਵਿਚ ਵਿਗਾੜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿਚ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਗਤਾ ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਉਨ•ਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 6 ਤੋਂ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕਰ ਕੇ ਕੋਕਲੀਅਰ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 9 ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਇਹ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਮਰ ਵੱਧਣ ਨਾਲ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਦਰ ਘਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਉਨ•ਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿਚ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਉਮਰ 'ਚ ਜਾ ਕੇ ਇਹ ਡਾਇਗਨੋਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡਾ. ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਲਗਾਤਾਰ ਡਾਕਟਰੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਛੇਤੀ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਜਨਮ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਹਰੇਕ ਬੱਚੇ ਔਟੋਕੋਸਟਿਕ ਸਕਰੀਨਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਤੇ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਅਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਖਾਸ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਮਗਰੋਂ ਪੀਲੀਆਂ ਹੋ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਉਹ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਰੋਵੇ। ਅਜਿਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਡੀਉਮੀਟਰੀ, ਏਬੀਈਆਰ ਅਤੇ ਏਐਸਐਸਆਰ ਵਰਗੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਟੀ ਸਕੈਨ ਜਾਂ ਐਮਆਰਆਈ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਦੇ ਕੋਕਲੀਅਰ (ਸੁਣਨ ਵਾਲਾ ਅੰਗ) ਬਣਿਆ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।
ਬਾਈਪਾਸ ਰਾਹੀਂ ਸੁਣਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟਰਿਕ ਸਿਗਨਲ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਨ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਵਿਗਾੜ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ•ਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਉਸ ਕੰਨ ਦਾ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਾਉੀਦੇ ਹਨ, ਜਿਧਰੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਕੰਨ ਵਿਚ ਸੁਣਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਲਗਵਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਜਿਸ ਕੰਨ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਪਰ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾ ਕੇ ਇੰਪਲਾਂਟ ਲਗਵਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਡਾ. ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਕਲੀਅਰ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਸਹੀ ਚੋਣ, ਚੰਗੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਕੁਆਲਟੀ ਦੇ ਇੰਪਲਾਂਟ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। 6 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਇਸ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਚੰਗੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ•ਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਕਲੀਅਰ ਇੰਪਲਾਂਟ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਅਤੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਹੈ।Conclusion: ਡਾ. ਗੁਪਤਾ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 800 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੋਕਲੀਅਰ ਇੰਪਲਾਂਟ ਅਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.