ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਮੇਜਰ ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 29 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਮੌਕੇ ਹਰ ਉਸ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਨਾਂਅ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ।
ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੁਣੇ ਗਏ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦੇ ਕੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਮੇਜਰ ਧਿਆਨਚੰਦ ਦੀ ਉਹ ਜਾਦੂਈ ਖੇਡ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
'ਦਿ ਵਰਜਡ' ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਂਅ ਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਸੀ। ਉਹ ਹਾਕੀ ਪ੍ਰਤੀ ਇੰਨਾ ਵਚਨਬੱਧ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚੰਨ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਹਾਕੀ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਚ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂਅ ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਰੱਖਿਆ। 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ, ਮੇਜਰ ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਫੌਜ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੌਜ ਅਤੇ ਹਾਕੀ, ਦੋਵੇਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਨਿਭਾਈਆਂ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਧਿਆਨਚੰਦ ਨੇ ਐਮਸਟਰਡਮ (1928), ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ (1932) ਅਤੇ ਬਰਲਿਨ (1936) ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਲਈ 3 ਓਲੰਪਿਕ ਤਮਗ਼ੇ ਜਿੱਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 400 ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖਿਡਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਰਬੋਤਮ ਗੋਲ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਫਾਰਵਰਡ ਪੋਜ਼ੀਸ਼ਨ ਵਿਚ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਬਾਰੇ ਇਹ ਗੱਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਕੀ ਸਟਿੱਕ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਕਿਤੇ ਉਹ ਗੇਂਦ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਟਿੱਕ ਚਿਪਕਾ ਕੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੰਬਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ?
ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਦੀ ਜਾਦੂਗਰੀ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦਿਆਂ, ਆਸਟਰੀਆ ਦੇ ਵਿਯਾਨਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ 4 ਹੱਥ ਅਤੇ 4 ਸਟਿੱਕ ਵਾਲਾ ਬੁੱਤ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਉਥੇ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਇਸ ਵਾਰ 60 ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ 29 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਇਕ ਵਰਚੁਅਲ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਅਤੇ ਐਡਵੈਂਚਰ ਅਵਾਰਡ 2020 ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ।
ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਅਤੇ ਇਨਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ ਸਪੋਰਟਸ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਲ ਰਤਨ ਅਵਾਰਡ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਨਿਰੰਤਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦ੍ਰੋਣਾਚਾਰੀਆ ਅਵਾਰਡ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿਚ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੋਚਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਅਵਾਰਡ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਉਮਰ ਭਰ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਲ ਪ੍ਰੋਟਸਨ ਪੁਰਸਕਾਰ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸੰਸਥਾਵਾਂ (ਦੋਵੇਂ ਨਿਜੀ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਵਿਚ) ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਖੇਡ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਚੁਣੇ ਗਏ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਸਟਿਸ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ) ਮੁਕੰਦਨ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਇਕ ਪੈਨਲ ਨੇ 27 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖੇਲ ਰਤਨ ਪੁਰਸਕਾਰ 5 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇੰਟਰ-ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ (ਮਕਾ) ਟਰਾਫੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੇਸ਼ ਤੇਨਜ਼ਿੰਗ ਨੌਰਗੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਡਵੈਂਚਰ ਅਵਾਰਡ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਮਾਂਚ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।
ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਣਾਈ ਗਈ ਨੀਤੀ ਕੋਰਨਾ ਕਾਲ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਆਈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਮੰਤਰਾਲਾ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ 29 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਲੈ ਆਂਦੀ ਕਿ ਸਿਰਫ ਦੇਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਵੀ ਖੇਡ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਰੁਕ ਗਈਆਂ ਹਨ।