ETV Bharat / international

ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪੈਗਾਸਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ NSO ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਬਲੈਕਲਿਸਟ

ਅਮਰੀਕਾ (USA) ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ (Israel) ਦੇ ਐੱਨ.ਐੱਸ.ਓ (N.S.O.) ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਬਲੈਕਲਿਸਟ (Blacklist) ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪੈਗਾਸਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਇਸ NSO ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪੈਗਾਸਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ NSO ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਬਲੈਕਲਿਸਟ
ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪੈਗਾਸਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ NSO ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਬਲੈਕਲਿਸਟ
author img

By

Published : Nov 4, 2021, 8:43 AM IST

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: ਅਮਰੀਕਾ (USA) ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ (Israel) ਦੇ ਐੱਨ.ਐੱਸ.ਓ (N.S.O.) ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਬਲੈਕਲਿਸਟ (Blacklist) ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਗਰੁੱਪ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ (USA) ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਸਾਫਟਵੇਅਰ (Software) ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ (Terrorists) ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਵੇਚਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਰਾਹੀਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਸੂਸੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪੈਗਾਸਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਇਸ NSO ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਹੈ। ਯੂ.ਐੱਸ ਦੇ ਵਣਜ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ "ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਯੂਐਸ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਿਡੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਮਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ"।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਕਨਸੋਰਟੀਅਮ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਪੈਗਾਸਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ, ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਫੋਨ ਹੈਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

Pegasus ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਕੀ ਹੈ?

Pegasus ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹੈ, ਜੋ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੋਂ ਗੁਪਤ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਹੈਕਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਇਹ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਤੁਹਾਡੇ ਫੋਨ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਕੰਪਨੀ NSO ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਸਿਰਫ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਨਾਲ iOS ਜਾਂ ਐਂਡਰਾਇਡ ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਫੋਨ ਹੈਕ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਇਹ ਫੋਨ ਡੇਟਾ, ਈ-ਮੇਲ, ਕੈਮਰਾ, ਕਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਫੋਟੋਆਂ ਸਮੇਤ ਹਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਟਰੇਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਜਾਸੂਸੀ ਪੈਗਾਸਸ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ?

ਜਿਵੇਂ ਦੂਜੇ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਤੁਹਾਡੇ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, Pegagus ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਟ (Internet) ਲਿੰਕ ਰਾਹੀਂ. ਇਹ ਲਿੰਕ ਮੈਸੇਜ, ਈ-ਮੇਲ, ਵਟਸਐਪ ਮੈਸੇਜ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੇਗਾਸਸ ਦੀ ਜਾਸੂਸੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2016 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ। ਯੂਏਈ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਫ਼ੋਨ 'ਚ ਕਈ ਐਸਐਮਐਸ ਆਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਲਿੰਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਦਾ ਲਿੰਕ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪੈਗਾਗਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਸੰਸਕਰਣ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਹੋਰ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ 'ਜ਼ੀਰੋ ਕਲਿੱਕ' ਯਾਨੀ ਵਾਇਸ ਕਾਲਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਫੋਨ 'ਚ ਐਂਟਰੀ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:YAHOO ਨੇ ਚੀਨ 'ਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਬੰਦ

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ: ਅਮਰੀਕਾ (USA) ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ (Israel) ਦੇ ਐੱਨ.ਐੱਸ.ਓ (N.S.O.) ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਬਲੈਕਲਿਸਟ (Blacklist) ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਗਰੁੱਪ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ (USA) ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਸਾਫਟਵੇਅਰ (Software) ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ (Terrorists) ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਵੇਚਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਰਾਹੀਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਸੂਸੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪੈਗਾਸਸ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਇਸ NSO ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਹੈ। ਯੂ.ਐੱਸ ਦੇ ਵਣਜ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ "ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਯੂਐਸ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਿਡੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਮਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ"।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਕਨਸੋਰਟੀਅਮ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਪੈਗਾਸਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ, ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਫੋਨ ਹੈਕ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

Pegasus ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਕੀ ਹੈ?

Pegasus ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹੈ, ਜੋ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੋਂ ਗੁਪਤ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਹੈਕਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਇਹ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਤੁਹਾਡੇ ਫੋਨ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਕੰਪਨੀ NSO ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਸਿਰਫ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਨਾਲ iOS ਜਾਂ ਐਂਡਰਾਇਡ ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਫੋਨ ਹੈਕ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਇਹ ਫੋਨ ਡੇਟਾ, ਈ-ਮੇਲ, ਕੈਮਰਾ, ਕਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਫੋਟੋਆਂ ਸਮੇਤ ਹਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਟਰੇਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਜਾਸੂਸੀ ਪੈਗਾਸਸ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ?

ਜਿਵੇਂ ਦੂਜੇ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਤੁਹਾਡੇ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, Pegagus ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈਟ (Internet) ਲਿੰਕ ਰਾਹੀਂ. ਇਹ ਲਿੰਕ ਮੈਸੇਜ, ਈ-ਮੇਲ, ਵਟਸਐਪ ਮੈਸੇਜ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੇਗਾਸਸ ਦੀ ਜਾਸੂਸੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2016 ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ। ਯੂਏਈ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਫ਼ੋਨ 'ਚ ਕਈ ਐਸਐਮਐਸ ਆਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਲਿੰਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਸਪਾਈਵੇਅਰ ਦਾ ਲਿੰਕ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪੈਗਾਗਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਸੰਸਕਰਣ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਹੋਰ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ 'ਜ਼ੀਰੋ ਕਲਿੱਕ' ਯਾਨੀ ਵਾਇਸ ਕਾਲਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਫੋਨ 'ਚ ਐਂਟਰੀ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:YAHOO ਨੇ ਚੀਨ 'ਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਬੰਦ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.