ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਾਮ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਤਮਵਾਦ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਉੱਚਤਮ ਦਰਜਾ ਛੁੱਪਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੰਥ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੰਗ ਰਹਿ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜਾ ਹੈ।
ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਂਅ ਸਤਿਕਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਮਿਸਲ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਤਰਨਾ ਦਲ ਦੇ ਪਹਿਲਾ ਮੁਖੀ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪੰਥ ਅਕਾਲੀ ਬੁੱਢਾ ਦਲ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁਖੀ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਖਾਲਸਾ ਫੌਜ ਦਾ ਹੁਕਮ। ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੁਖੀ ਸਨ।
ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 1682 ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਪਹੂਵਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਭਗਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਜੀਓਨੀ ਜੀ ਸਨ।
ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਹੀਦ ਹਨ ਅਤੇ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ, ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਸੰਸਾਰ ਅਤੇ ਜੰਗੀ ਯੋਧੇ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਇੱਕਠੇ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚੇਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਨੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਅਧਿਆਤਮਵਾਦ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ
ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਾਮ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਤਮਵਾਦ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਉੱਚਤਮ ਦਰਜਾ ਛੁੱਪਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੰਥ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵੀ ਦੰਗ ਰਹਿ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਗੁਗੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖੁੱਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1699 ਵਿੱਚ ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਦਿਨ "ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸੰਚਾਰ" ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਲਸਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।
ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਝੁਕਾਅ ਬਹੁਤ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਮਕਾਲੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਪੰਥ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਮਿਸਾਲੀ ਸੀ।
ਅਕਤੂਬਰ 1708 ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾ ਨਿਰਣਾਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕੁਆਲਿਟੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸੁਣੀ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ, ਅਜੇ ਵੀ ਹੈਰਾਨੀ ਅਤੇ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖ਼ਾਲਸਾ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਮੋਰਚੇ ਤੋਂ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਛੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਲੜੀਆਂ, ਮੁਗ਼ਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ ਅਤੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਸਮਾਜ ਦੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਮਾਣ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅਧੂਰੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਖ਼ਾਲਸਾ ਬੈਂਡ ਬਣਾਏ।
ਆਪਣੇ ਬਚਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜੇ, ਦੁਰਾਨੀ ਘੋੜਸਵਾਰ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਇਸ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਰ ਵੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸ਼ਬਦ ਚਰਿੱਤਰ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੱਟੇ ਹੋਏ ਸਿਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੱਥ ਨਾਲ ਫੜ ਕੇ, ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਵਿੰਨ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 15 ਨਵੰਬਰ 1757 ਨੂੰ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
